13 bin yıldan daha kısa bir süre önce iklim, özellikle kuzey yarımküre olmak üzere dünyanın birçok yerinde soğudu. Bu soğuma, Grönland’da delinen buz çekirdeklerinden ve dünyadaki okyanuslardan edinilen bilgiler sayesinde biliniyor.
Tabii bu soğuma dünya üzerinde yeni etkilerin oluşmasına da sebebiyet verdi. Avrupa’da mamutlar, Kuzey Amerika’da büyük bizonlar ve Güney Amerika’da dev tembel hayvanlar olmak üzere birçok hayvanın soyu tükendi.
2007 yılında Richard Firestone ve diğer bilim insanları yeni bir hipotez ortaya sundu. Bu değişimin bir asteroit ya da kuyruklu yıldız sebebiyle oluşabileceği söylendi. Çarpmanın etkisiyle büyük miktarda toz havaya karışmış olabilir ve bu da Dünya’nın atmosferinden geçen güneş ışığının miktarını azaltmış olabilir. Sonuç olarak bu, bitkilerin büyümesini ve besin zincirindeki hayvanlarını etkilemiş olabilir.
Bu Younger Dryas Impact Hypothesis üzerine yeni bir araştırma yayınlandı. Araştırmada platinin bu konudaki etkisi üzerine odaklanıldı.
Platin, bu resmin neresinde yer alıyor?
Platinin göktaşlarında oldukça yoğun olduğu biliniyor. Yani bir yerde aynı anda çok fazla miktarda platin bulunduğunda bu, kozmik bir çarpışmanın işaretleri olabileceği anlamına geliyor. Grönland’daki buz çekirdeğinde, Avrupa’nın farklı yerlerinde, Batı Asya’da, Kuzey Amerika’da ve hatta Güney Amerika’daki Patagonya’da platin çubuklar bulundu. Bunların hepsinin aynı zaman dilimine ait olduğu keşfedildi.
Şu ana kadar Afrika’dan çok fazla kanıt çıkmamıştı. Witwatersrand Üniversitesi’nden Francis Thackeray, Free State Üniversitesi’nden Profesör Louis Scott ve Johannesburg Üniversitesi’nden Philip Pieterse ile Güney Afrika’nın Limpopo şehrinde yaptığı çalışmalarda tartışmalı olan Younger Dryas Impact Hypothesis’i destekleyecek kanıtlar bulundu.
Yeni bilgiler, bataklık kömürlü arkeolojik bir alan olan Wonderkrater’dan elde edildi. Kömürden alınan bir örnekte 12.800 yıl önce dünyaya çarpan göktaşıyla bağlantılı toz ile ilgili platin çubuk bulundu. Yeni keşif, Younger Dryas Impact Hypothesis ile tamamen tutarlıydı.
Afrika’daki yok oluşlar
Güney Afrika bağlamından bakıldığında araştırma ekibi, platin zengini kozmik tozun ve çevreyle bağlantılı etkisinin, ot yiyen büyük hayvanların yok oluşunda payının olabileceğini söylüyor. Afrika alt kıtasında en azından büyük bufalo, büyük zebra ve büyük antilobun dâhil olduğu üç hayvanın soyunun tükenmeye gittiği söyleniyor. Bu türler, modern benzerlerine göre 500 kg daha ağırdı.
Tabii bu yok oluşa birden fazla etken sebep olmuş olabilir. İnsanlar tarafından avlanmak da bir etken olabilir. Ayrıca bu üç tür son Buz Çağı’nın donundaki habitat değişikliğinden de etkilenmişti. Peki insan popülasyonu bundan etkilendi mi? Kozmik çarpışma, dolaylı şekilde çevredeki bölgesel değişimlerin ve besin kaynaklarındaki azalmanın bir sonucu olarak etkilendi.
Younger Dryas Impact Hypothesis, oldukça tartışmalı ancak kanıtlar imkânsız olmadığını da gösteriyor.
