Endonezya’da bulunan Anak Krakatau Yanardağı, 2018 yılında patladı. Yanardağın patlamasının ardından oluşan 5 ile 13 metre arasındaki dalgalar, Sumatra Adası’nı vurarak 400 kişinin hayatını kaybetmesini sağladı.
Çalışmaya öncülük eden Brunel Üniversitesi’nden inşaat mühendisi Dr.Mohammad Heidarzadeh, volkanların patlamalarının ardından etrafa saçılan maddelerin denizde yükselmeye neden olduğunu, Anak Krakatau’da da buna benzer şekilde 100 m yüksekliğinde dalgaların oluştuğunu söylüyor.
Brunel Üniversitesi’nden Dr.Mohammad Heidarzadeh, “Neyse ki o adada kimse yaşamıyordu. Ancak yanardağın yakınında bir topluluk olsaydı -5 km yakında- tsunami yüksekliği sahile çarptığında 50 ile 70 metre yüksekliğinde olurdu” dedi.
Dr.Heidarzadeh’in bu açıklaması, daha önce gerçekleşmiş olaylara dayanıyor. Kıyılarda daha az insanın yaşadığı 1883 yılında Krakatau’da meydana gelen bir patlama 42 metre yüksekliğinde dalgalar oluşmuştu. Meydana gelen tsunamide o dönem, 36.000 kişi hayatını kaybetmişti.
Araştırmacıların elde ettiği veriler, kaleme aldığı makale geçtiğimiz günlerde Ocean Engineering dergisinde yayınlandı. Yeni analiz için yanardağın patlamasının ardından ortaya çıkan tsunaminin etkilediği beş bölgedeki deniz seviyelerinin verileri kullanıldı. Bu veriler, Endonezya hükümetinin tarafından ölçülen dalga göstergelerinden elde edildi. Elde edilen veriler, tsunamileri bilgisayarda simüle eden modelin doğrulanmasında kullanıldı.
Bilim insanları, bilgisayar modelinin bu şekilde gerçek verilerle doğrulanmasının son derece önemli olduğunu söylüyorlar. Endonezya gibi deprem ve tsunami riskinin yüksek olduğu bölgelerde yaşam alanlarının belirlenmesi ve buna göre düzenlenmesi için bu tür çalışmalar önemlidir. Çalışmanın üzerine odaklandığı 2018 yılındaki tsunami sırasında 2000’den fazla insan hayatını kaybetti. Çalışma, bu tür can kayıplarının sayısını mümkün olan en alt seviyeye indirebilir.
