Dünyanın dört bir yanında devam eden araştırmalar, gezegenimizde milyonlarca yıl önce yaşayan canlı türleri hakkında bilgi edinmemizi sağlıyor. Nature üzerinden bugün yayınlanan bir çalışma ise yeni bir keşfin, hayvan evriminin gizemlerini çözmemize yardımcı olabileceğini ortaya koyuyor.
ABD’de bulunan Michigan Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Rodrigo Figueora liderliğindeki çalışmada araştırmacılar, 319 milyon yıl önce yaşamış olan bir balığın fosilleşmiş beynini keşfetti. Bilim insanları, bulgularını “iyi korunmuş bir omurgalı beyninin en eski örneği” olarak nitelendirdi.
319 milyon yıllık beyin , yoğun bir mineral sayesinde detaylı bir şekilde korundu
Öncelikle kafatasının aslında bir asırdan daha uzun süre önce İngiltere’de bulunduğunu belirtelim. Ancak günümüzün modern görüntüleme teknikleri, beynin incelenmesini sağladı. Araştırmacılar, kafatasının ait olduğu balığın, ışın yüzgeçli bir balık türü olan ‘Coccocephalus wildi’ olduğunu aktardı. 30 binden fazla türü içeren ışın yüzgeçli balıkların günümüzdeki örneklerinin alabalık veya kılıç balığı olduğunu söyleyebiliriz.
Paleontolog Sam Giles da çalışma ile ilgili “Üç boyutlu olarak korunmuş bir omurgalı beyninin bu beklenmedik keşfi, bize ışın yüzgeçli balıkların nöral anatomisine dair şaşırtıcı bilgiler veriyor” ifadelerini kullandı. Giles ayrıca, fosilin günümüz balıklarının nasıl ve ne zaman evrimleştiğini daha iyi tanımlamalarını sağladığını eklerken çok daha karmaşık bir evrimle karşılaştıklarını ifade ediyor.
Araştırmacılar, kafatasının içine zarar vermeden bakmak için insanların tıbbi görüntülenmesinde gördüğümüz CT taraması teknolojisini kullandı. Bunun sonucunda ise detaylı bir şekilde korunmuş bir beyin ve 2,5 cm uzunluğunda sinirler buldular. Korumanın da beynin ve sinirin yerini alan bir mineralle gerçekleştiği ifade edildi.
Beyin, günümüz hayvanlarıyla da karşılaştırıldı
Ayrıca beynin günümüz hayvanlarıyla da karşılaştırılabildiği belirtildi. Bilim insanları, mevcut benzer türdeki balıklarda, embriyo geliştikçe dışa doğru katlanan beyinlerin yer aldığını; ancak Coccocephalus’ta içe doğru katlandığını belirtti. Bu da beyin evriminin zaman çizelgesini daha iyi anlamada araştırmacılara yardımcı oldu.
Ayrıca Giles, beynin ilkel balık olarak nitelendirilen mersin balıklarına benzediğini de ekledi. Bu türler, 300 milyon yıl önce ışın yüzgeçli balıklardan ayrıldıkları için böyle nitelendiriliyordu.
Fosilleşmiş kemiklerin korunduğunu biliyoruz; ancak beyin gibi yumuşak dokuların bu kadar uzun süre korunması oldukça nadir bir durum. Araştırmacılar, modern teknolojilerle birlikte gelecekte düşündüğümüzden daha fazla benzer keşifler yapabileceğimizi söylüyor.
