Sıradan insan nüfusunun süper kahraman nüfusundan daha az olduğu Avengers: Endgame, 3 saat boyunca neredeyse bütün duyguları yaşattı. Film Türkiye’de tüm zamanların en iyi açılış yapan yabancı filmi oldu. Tüm dünyada, ilk hafta sonunda 1,2 milyar dolar gelir elde etmeyi başardı.
Filme dair çok şey okumuş, izlemiş ya da duymuş olabilirsiniz. Aklınızdaki her şeyi boşaltın. Bugün Marvel Sinematik Evreninde bir devri kapatan, tüm zamanların en büyük sinema olayı Avengers: Endgame’i analiz ediyor, yeni başlangıçlara ilişkin bağlantılara yakından bakıyoruz. Lafı uzatmıyor, eveleyip gevelemiyor, ne gördüysek kısa ve net şekilde sizinle paylaşıyoruz.
- DİKKAT: Bu içerikte en az 3000 yerde spoiler var.
Bölüm 1: İntikam, hem sıcak hem de soğuk yenen bir yemektir
Captian Marvel filminin son sahnesinde Carol Danvers’ın Nick Fury’nin çağrısını alıp ekiple buluştuğunu görmüştük. Yıllardır devam eden savaşlara rağmen, aslen Dünyalı olan Captain Marvel’in gelişi bile çok şeyi değiştirmedi. Dünyadaki yokluğuna dair yaptığı açıklama, en çok Thor’u etkiledi. Çünkü kendisi kendi gezegenini kaybetmiş, üzerine de kendince olanların sorumluluğu altında ezilmiş bir adamdı.
Sıcak intikam duygusuyla bir araya gelen ekip, Thanos’u üzerindeki tüm canlıları öldürüp “bahçesi” haline getirdiği gezegende sıkıştırdılar. Burada yaptığından dolayı pişmanlık duyup taşları son bir parmak şıklatmasıyla yok eden bir Thanos gördük. İlk filmde nispeten haklı ve mantıklı bir motivasyona sahip Thanos, aradığını bulamamış gibiydi. Ne halde olduğunu anlamamız için yeterli done verilmedi. Thor’un hızlı intikamıyla, zaten güçsüz düşmüş Thanos’un son nefesini vermesi hikâyenin çıkış noktası oldu.
(Thanos’un ocakta kalan çayını ve yemeğini de muhtemelen Thor geri gelip yedi.)
Sıcak bir intikam yeterli değildi. Ne izleyici ne de ekip tatmin olmuştu. Fedakar olanları geri getirmek gerekiyordu. İşte sonra yaşanan her şey bu aşamadan sonra gerçekleşti:
Çizgi roman dünyasında “hayran servisi” denen bir kavram vardır. Hayranların görmek istediği şeyleri onlara sunmak anlamına gelir. Endgame’de hayranların görmek istedikleri üzerine kurgulanmış bir filmdi. Disney’in tek yaptığı, hayranların görmek istedikleriyle kendi planlarını bir araya getiren bir hikâyeyi inşa etmekti. Captain America'nın daha önce kaldıramadığı Mjölnir'i tek seferde savurması da bir hayran servisiydi, en onunda "Avengers, assemble!" demesi de hayran servisiydi. Peki başka neler gördük, görmek istedik?
Hayranlar: Thanos’un ölümünü görmek istiyoruz!
Disney: O zaman 1 değil, 2 defa öldürelim.
Hayranlar: Gülmek istiyoruz!
Disney: O zaman en güçlü kahramanımıza bira göbeği ekleyelim. Böyle yaparsak Guardians of Galaxy ile devam edebilir. Uyarsa Deadpool falan da yaparız. En acıklı yerde, herkes şoktayken de espriler yapsın. Millet onunla dalga geçsin. Habire laf atsınlar. (Arada Big Lebowski şakası da yapalım)
Hayranlar: Hulk’ın daha güçlü görmek istiyoruz!
Disney: Yok abi olmaz. Daha zeki olsun, sosyal medya fenomeni falan da yapalım onu. Taco yesin, gitsin kuantum çalışsın. Nasıl bu hale geldiğini falan da söylemeyelim, askerlik anısı gibi 15 saniyede anlatıversin.
Hayranlar: Black Widow filmi istiyoruz!
Disney: Olmaz abi, bu saatten sonra olmaz o film. Bir tane kadın başrol var, o yeter bize. Mesajları da onun üzerinden verelim. Yaşarsa film falan derler şimdi, ölsün abi o da. Belki sonradan Disney+ filmi çeker, azıcık abone kasarız.
Hayranlar: Iron Man ölsün istemiyorlar
Disney: Yok abi, adam 55 yaşına geldi. Hem çok para istiyor. Papper Pots giysin kıyafeti. Üçüncü filmde de küçük bir oğlan vardı, zamanında iyi akıl etmişiz. Onu da cenazesinde gösteririz. Örümcek oğlan da zaten demirli falan, idare ederiz yani. Bir salalım da adamı Sherlock Holmes olsun artık.
Bu liste böyle uzar gider…
Görmek istediğimiz kadar, görmek istemediğimiz şey de çoktu Avengers Endgame’de.
Bölüm 2: Zaman yolculuğu kavramı ve paradokslar
Mobius Şeridi
Zaman yolculuğu temasının bugüne kadar defalarca kez işlendiğini gördük. Endgame’in bu konudaki sorumluluğu ise çok çok ağırdı. Zira Infinity War’da zaten geçmişe gidilmesi gerektiği belli olmuş, hangi geçmişe olacağı merak konusu haline gelmişti.
Bilimsel dayanak olarak, geometrik bir şeklin yapısı kullanıldı. Möbius Şeridi denen bu şekil, sonsuzluk döngüsünün üç boyutlu bir ifadesi. Şeridin üzerinde daha önce gittiğiniz bir yere tekrar geliyorsunuz. Bu döngü enerjiniz bitene dek devam edebiliyor. Filmde ise zaman yolcuğuna kaynaklık eden şey, ilk Ant-Man Hank Pym’in serumları oldu. O serumlar var dolduğu müddetçe Möbius Şeridi üzerinde geçmişe gitmenin yolunu bulmak ise Tony’nin göreviydi.
Kuantum fiziği, sadece yüzeysel olarak ele alınmıştı. Daha çok solucan deliği teorisine benzer şekilde, farklı bir zaman dilimine geçişi izledik. Einstein’dan halice bir hale gelen Hulk’ın görevi ise bu yolculuğa mantıklı bir açıklama getirmekti. Dediğine göre geçmişe gidip bir durumu değiştirmek, geleceği etkilemiyordu. Hatta geçmişe gidersek, zaten kendi geleceğimizde bu işi yaptığımız için yaşadığımız geleceği değiştiremiyorduk.
Geleceğe Dönüş filminin teorisiyle, Endgame’in teorisi birbirinin tam zıttıydı. Bunu da zaten doğrudan Ant-Man’in ağzından duyduk.
Bu sırada Captain America’nın, 2012’de geçmişteki haliyle karşılaştığını ve kendisiyle dövüştüğünü gördük. Geçmişteki halini bayıltan Yüzbaşı, geçmişi ve daha sonra olacakları değiştirmemiş oldu. Sonra da ilk Avengers filminin hemen ardından yaşananları izleme fırsatı yakaladık.
"Thanos’un bebekliğine gidip bütün işi neden kökünden çözmüyoruz?" sorusunun cevabı ise basitti. Bunu yaptıkları anda, önceki tüm hikâye yalan olacaktı. İşte bu yüzden, zamanda yolculuk edip yaşananlarda değişiklik yapılamayacağı açıklandı. Zaman yolculuğu da bir nevi “hayran servisinin” parçası olarak sunuldu.
Geçmişi yeniden yaşamanın, olaylara farklı noktalardan bakmanın ve bazı sıcak detayları görmenin hoşluğu ile bütün mantık hatalarını göz ardı ettik.
Mantığı tek bir örnekle açıklayalım:
Şimdiye kadar 22 filmde aslında 2 farklı New York Savaşı gördük. Bu iki savaş da sonsuz zaman döngüsündeki sonsuz sayıdaki New York Savaşı’ndan sadece ikisiydi. İlk savaşı 2012’de çıkan filmde izledik, sonra orada olanlarla günümüze kadar tek çizgide ilerledik. Gördüğümüz ikinci New York Savaşı’nda ise ekibimizin müdahalesi gerçekleşti. Alternatif bir zaman dilimindeki Tesseract’ı alıp, içerisinde bulunduğumuz zaman dilimine getirdiler. Geçmiş değil, sadece geçmişe dönülen zaman dilimlerinden birisi değişmiş oldu. İçinde bulunduğumuz gerçekliğin öncesinde yaşanan New York Savaşı’nda hiçbir şey değişmedi. Kısaca paralel evrenler için küçük bir kapı aralandı. Bunu da ilerleyen filmlerde göreceğiz. Örneğin Spider-Man’in üçünü filminin adı “Dimensions” yani “Boyutlar” olacağı söyleniyor ki daha önce, Sony yapımı Spider-Man: Into the Spider Verse filminde de bunu görmüştük.
Bölüm 3: Avengers: Endgame’i bir film yapan detaylar
Thor’un annesini görüp kendi görevini anımsamasıyla, Tony’nin babasını görüp sorumluluklarının farkına varması birbirleriyle hemen hemen aynı şeyi ifade ediyordu. Her ikisi de içinde bulundukları egoist ve boşvermiş durumdan çıkış yaptı. Steve’in geçmişe dönüp ilk Peggy’yi görmesi de ona verdiği ilk sözü tutması için ilham kaynağı oldu.
Hulk’ın olaylara Doctor Strange’in gözünden bakabildiği anlar, filmin kaderini değiştirdi. Zira bu anlarda zamanın ötesinde yaşayan Ancient One ile yine karşılaştık. Benzer bir özellik Thor’un annesinde de vardı. O da zaman akışının tümünün farkındaydı. Aslında bu sahnelerde, geçmişe değil de aynı şeylerin farklı şekillerde yaşandığı alternatif evrenlere geçiş yaptığımızı gördük.
Black Widow ve Hawkeye’ın mücadelesi, filmin kaderini daha da şekillendirdi. Birer ölüm makinesi olan, aslında süper kahraman olmayan iki insanın, diğer bütün karakterlerden daha fedakar olduklarını gördük. Onların kendilerine gelmeleri için geçmişe gidip ders almalarına gerek yoktu.
Tony Stark hariç ailesi ve gerçek anlamda bir sorumluluğu olan herkes hayatta kaldı. En yüklü dram dozunu da zaten bu detay bize sundu.
Nebula ve Gamora ilişkisinin sadece Guardians of the Galaxy filmleri için değil, tüm evren için kader belirleyici olduğunu gözlemledik. Nebula, filmin geneline neredeyse Captain Marvel kadar etki etti. Son savaş sahnesinde ise tüm filmlerde gördüğümüz bütün kadın karakterlerle güçlü bir sekans sundular. Burada da tek eksik Black Widow’du.
Bölüm 4: Marvel Sinematik Evreni’nde 4. Faz ve bundan sonra göreceklerimiz
Artık bilim kurgudan ziyadesiyle uzaklaşıp, daha fantastik bir macera içerisindeyiz. Mantıksal dayanaklarla, bilimsel ve teknolojik gelişmelerle yükselen ve son 11 yılda gördüğümüz kısım, artık günümüz kültürüne uyum sağlamıyor. İlk 3 aşamada kurulan çizgisel evren, Endgame’de öğrendiklerimizle döngüsel bir hale kavuştu.
Disney, hayranların aklında “Artık çok uzattılar ve saçmaladılar” algısı yaratmak yerine, her şeyi zirvede bırakmayı tercih etti. Bunun en büyük nedeni, aynı izleyici kitlesiyle yeni tüketim kültürü bir araya getirecekleri Disney+ gibi projelere devam etmekti. Artık izleyiciler birbirine bağlantılı filmler için koca 1 yıl beklemeyecekler, dizilerle taşınan ara hikâyelerin desteklediği filmleri göreceklerdi. Netflix gibi platformların oluşturduğu kullanım ve doyum psikolojisi, Disney’e tek bir atışlık şans verdi. Infinity War ile “devamı seneye” formülü olabilecek en etkili şekilde kullanıldı.
Orijinal Avengers 6’lısından 3’ü artık yok. Iron-Man, Black Widow ve Captain America, görevlerini devrederek 4. fazda bizimle olmayacaklar. Thor’u Guardians of the Galaxy ile birlikte izleyeceğimiz kesinleşti. Falcon, yeni Captain America olarak Disney+ dizisinde karşımıza çıkacak. Ona Hawkeye, WandaVision ve Loki dizileri eşlik edecek ki zaten Loki'nin 2012'de yaşanan savaşın ardından, değişen alternatif geçmişte sıvıştığını gördük. Loki'nin nereye gittiği sorusunun cevabı ise Loki dizisinde olacak, karakter geçmişe gidip paralel bir evrende Dünya tarihinin önemli anlarına tanıklık edecek.
Black Panther, yeni aşamada ana karakterlerden birisi olacak. Muhtemelen bu seride artık Shuri karakterini daha etkili şekilde göreceğiz.
Captain Marvel, daha fazla filmle karşımıza çıkmaya devam edebilir. Ayrıca muhtemelen Endgame’de olduğu gibi Disney+ dizilerinde de beklenmedik girişleriyle aklımıza kazınacak.
Guardians of the Galaxy 3 ile birlikte muhtemelen Adam Warlock’un hikâyesini göreceğiz. Zira kendisini ikinci filmin sonundaki sahnelerde görmüştük. Ayrıca Dünya’da geçecek olan diğer filmlerde ve dizilerde ise Fox’tan Disney’e transfer olması beklenen Fantastic Four ekibi etkili bir rol üstlenebilir.
Disney için bundan sonra her şey birer ihtimalden ibaret.
2007 yılında ilk Iron-Man filmi ile Marvel Sinematik Evreni başladığında da her şey bir ihtimaldi. İkinci Iron-Man ve İncredible Hulk filmlerini görene kadar, her yapımın ve her kahramanın ayrı ayrı işleneceğini düşünüyorduk. Hayranlar bu filmleri sevince, Dinsey’in gelecek planları da netleşmiş oldu ve 2019 itibariyle 22 filmlik bir serüveni geride bıraktık.
Bundan sonra ne olacağını da ancak zaman gösterecek. Eylül ayında yayına başlayacak Disney+ platformunun bu konuda oldukça etkili olacağını bir kez daha belirtmek gerekiyor.
Avengers: Endgame hakkında görüş, düşünce ve önerilerinizi yorumlar kısmında belirtmeyi unutmayın.
"Excelsior!"
