HD, Full HD, Quad HD, 2K, 4K ve henüz üst segment cihazlarda yer alan 8K çözünürlük teknolojileri, günden güne yayıgınlaşıyor. Küçüğünden büyüğüne her türlü ekran için her geçen gün olabildiğince yüksek çözünürlüklü paneller geliştiriliyor. Günümüzde ise bu çözünürlük standartlarından en yayın olanı 4K.
Evinize 4K çözünürlüğe sahip bir televizyon alsanız bile her zaman bu çözünürlükte görüntüler izleyemezsiniz. 4K nedir sorusunu yanıtlamak için piksel sayılarına, Ultra HD ile olan farkına, HDR ile arasında ne gibi bir ilişki olduğuna bakmak gerekiyor. Sizin için 4K nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken detayları anlattık.
4K nedir?
4K bir dijital çözünürlük formatıdır. Piksel değeri 3840 x 2160 olarak gösterilir. 4K çözünürlüğe sahip bir ekranda ortalama 8.3 milyon piksel vardır. Bu piksel oranı, daha eski ekranlarda bulunan Full HD çözünürlüğün tam 4 katı anlamına gelir
3840 x 2160 oranı, yatay ve dikey pikselleri ifade ediyor. Yani 4K çözünürlüğe sahip bir ekranda 3.840 yatay piksel ve 2.160 dikey piksel görürsünüz. Ancak dikey ve yatay parametrelerin değişmesi, en-boy oranlarının farklılaşması ile telefonlarda da 4K standardına uygun ekranlar kullanılabilir.
Peki "4K" ismi nereden geliyor?
Açıkça söylemek gerekirse bu çözünürlük oranına 4K isminin verilmesi biraz esnaf yuvarlaması. Aslında 4K çözünürlük "3840 x 2160 piksel" demenin daha basit hali. Bu da ekran panelinin yatay olarak sahip olduğu piksel sayısından geliyor, 3840 piksel, yani yaklaşık 4 bin piksel görüyoruz. Yabancı dilde "K" ifadesi ise "1000 (bin)" yerine kullanılıyor. Böylece yatay düzlemde yaklaşık 4 bin piksel sunan ekranlara 4K adını veriyoruz.
Diğer taraftan Full HD olarak isimlendirilen 2K çözünürlük 1920 x 1080 piksel oranına, 8K çözünürlük ise 7680 × 4320 piksel oranına sahip. Yani teknoloji firmaları bu konuda içlerindeki esnafı dinleyerek rakamı biraz yukarı yuvarlıyorlar.
Ultra HD ile 4K arasındaki küçük ama önemli fark:
Ultra HD ile 4K çözünürlük aynıdır desek başımız ağrımaz, ancak aralarında ufak da olsa bir fark olduğunu söylemeden geçmek olmaz. Ultra HD, UHD ya da ultra yüksek çözünürlük bir sinema formatıdır ve sahip olduğu piksel oranı 4096 x 2160’dır. Yani Ultra HD gerçek bir 4K’dır (Yatay olarak 4000 bin pikselin üzerine çıktığı için daha doğru bir tanımlama olur).
Son tüketicinin evine büyük ekran akıllı televizyonlar vasıtası ile gelen 4K ise bu sinema formatının dijital versiyonudur. Dikkat ettiyseniz bazı televizyon üreticileri TV'leri 4K bile olsa bu nedenden ötürü 4K olarak isimlendirmek yerine ürünü Ultra HD ya da UHD olarak tanıtırlar.
4K ve HDR arasındaki ilişki nedir?
HDR yani High Dynamic Range, Türkçe ismiyle Yüksek Dinamik Aralık; ekranda gördüğünüz bir karede bulunan en parlak ve karanlık noktalar arasındaki en doğru aralıktır. HDR sayesinde, görüntüde yer alan her rengi görme şansınız olur. Böylece izlediğiniz görüntü derinlik ve gerçeklik kazanır.
4K ile HDR arasında direkt bir ilişki yoktur. Ancak 4K gibi yüksek çözünürlük sunan bir formatı, sunduğu deneyimin kalitesini artıracak renk ve ışık teknolojilerinden ayrı düşünmek olmaz. Bu nedenle OLED, HDR, Dolby Atmos ve benzeri pek çok ışık, renk ve ses teknolojisini 4K formatı ile birlikte görebiliriz.
4K kullanıcıya neler sunuyor?
Şu an için görece yeni bir televizyonunuz varsa ve eğer 4K çözünürlüğe sahip değil ise yeni bir ürün almayı düşünmenize gerek yok. Ancak yeni bir televizyon bakıyorsanız 4K çözünürlük olmazsa olmaz. Öncelikle 4K uyumlu bir televizyonda 4K yayın izlemeseniz bile izlediğiniz HD ve Full HD görüntüler bile çok daha kaliteli görünecektir, çünkü görüntü cihazınızın sahip olduğu teknolojiye göre ölçeklendirilecektir. 4K yayın izlemek istediğinizde ise büyük ekran, 4K çözünürlüğe sahip bir televizyon size sinir bozucu grenlerin olmadığı, daha gerçekçi, neredeyse camdan dışarıyı izliyormuş hissi veren bir görüntü sunacaktır.
Satın alacağınız 4K çözünürlüğe akıllı televizyon yüksek ihtimalle OLED, HDR, Dolby Atmos ve benzeri pek çok ışık, renk ve ses teknolojisi ile birlikte gelecektir. Bu demek oluyor ki, 4K çözünürlük yalnızca kaliteli bir görüntü değil, aynı zamanda daha önce hiç yaşamadığınız bir izleme deneyimini de beraberinde sunuyor.
4K oyun oynamak ise oyunseverlere başından kalkamayacakları bir deneyim sunacak. PS4 Pro, Xbox One X, Xbox One S ile oyuncular 4K deneyimini biraz görmüş olsalar da PS5 ve Xbox Series X ve S ile oyunseverlere gerçek bir 4K oyun deneyimi sunuluyor.
Tüm bunların yanı sıra kısa bir zaman içerisinde ücretsiz televizyon yayınlarında da 4K çözünürlük formatının yaygınlaşacağı tahmin ediliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde Super Bowl finalinin 4K olarak yayınlaması gibi farklı yayın sürprizleriyle önümüzdeki günlerde sık sık karşılaşacağımız düşünülüyor.
4K izlemek televizyonun 4K olması yeterli değil:
4K çözünürlük formatının keyfini sürebilmek için elbette ilk ihtiyacınız olan 4K çözünürlüğe sahip bir televizyon. Televizyonun 4K uyumlu olması yetmiyor, bu noktada televizyonun boyutu da son derece önemli. 4K farkını görebilmeniz için en az 40 inç, tercihen 55 inç ve üzeri ekran boyutuna sahip bir televizyona ihtiyacınız var. Televizyonun aynı zamanda 120 Hz ve üzeri bir yenileme hızına ve HDMI 2.1 bağlantısına sahip olması da tavsiye edilen özellikler arasında.
Yalnızca büyük ekran, 4K çözünürlüğe sahip bir televizyon da yeterli değil; 4K yayına da ihtiyacınız var. Netflix, Amazon Prime Video, Youtube gibi ücretli ve ücretsiz bazı platformlar abonelik türünüze göre 4K yayın izleme imkanı sunuyor. Yurt dışında bazı televizyon kanalları 4K yayın yapıyorlar. Ülkemizde ise şu an için TRT 4K kanalı üzerinden yüksek çözünürlüklü bir yayın akışına ulaşabilirsiniz.
Maalesef, televizyon ve yayın da yeterli değil. 4K çözünürlükte bir filmi, diziyi ya da videoyu kesintisiz izlemek ve sunduğu kaliteyi yakalamak için 25 Mbps ve daha hızlı bir internet bağlantısına ihtiyacınız var. Böyle bir hız için ADSL yeterli değil. Bu hızı yakalamak için VDSL ya da fiber internet bağlantısına sahip olmanız gerekiyor.
Sizin için 4K nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken detayları anlattık. Görüntü teknolojisinin günümüzde geldiği en önemli noktalardan biri olan 4K çözünürlük formatı, önümüzdeki uzun yıllar kalitesini koruyacak ve giderek yaygınlaşacak gibi görünüyor.
