Sosyal medyada geçtiğimiz haftadan bu yana viral şekilde yayılan Japonya'dan bir video, milyonlara ulaşan sosyal medya hesapları tarafından paylaşıldı. Video, 80 milyon yıllık bir köpek bağılığının görüntülendiği iddia ediliyordu. Önce yurt dışında viral hale gelen video, Prof. Dr. Derya Unutmaz tarafından da paylaşılması ile Türkiye'de gündem oldu. Hatta bazı televizyon kanalları da o köpek balığına ait görüntüleri haberleştirdiler.
Japonya'dan gelen görüntü, dünya çapında milyonlarca kez görüntülendi. Videoyu Türkiye'ye getiren Derya Unutmaz'ın paylaşımı da onbinlerce etkileşim aldı. Ancak burada çok ciddi bir yanlış anlama vardı. Aslına bakacak olursak Prof. Dr. Unutmaz bu yanlışı düzeltmeye çalışmıştı ancak sosyal medyaya düşen bir bilginin saniyeler içerisinde milyonlara ulaşması, yanlış anlaşılmanın düzeltilmesini imkansız hale getirmişti.
İşte sosyal medyada gündem olan o video:
Hepimizin hafızasına kazınan bu görüntünün yeni olduğu ve Japonya'da bulunan Awashima isimli adanın açıklarında çekildiği ileri sürülmüştü. Yapılan paylaşımda, bu köpek balığının 80 milyon yıllık tarih öncesi bir canlı olduğu ifade edildi. Köpek balığının türü içinse "fırfırlı köpek balığı" ifadeleri kullanıldı. Açık konuşmak gerekirse buradaki tek doğru bilgi, görüntülenen balığın fırfırlı köpek balığı olmasıydı.
Prof. Dr. Derya Unutmaz'ın paylaşımı ise şöyleydi
Paylaşım 1: 80 milyon yıl önce ortaya çıkan bir prehistorik köpek balığı türü Japonya açıklarında görüntülendi! Bu karada canlı dinazor görülmüş benzeri inanılmaz bir buluş!
Paylaşım 2: Keşif demek istedim. Buluş demem yanlış oldu :) Bu keşif 2007 yılında yapılmış, ben yeni gördüm. Bir de balığın yaşı 80 milyon yıl değil tabii ki, bazıları yanlış anlamış olabilir, ataları 80 milyon yıl önceden, yani yaşayan bir fosil gibi, çok ilginç!
Aslında Derya Unutmaz, kısmen devrik bir cümle kurması dışında konuyla ilgili paylaşımında yanlış bir şey söylememişti. Bu canlı türünün 80 milyon yıl önce görüldüğünü anlatan bilim insanı, fırfırlı köpek balığının yeniden görülmesinin önemli olduğunu vurgulamıştı. Ancak sosyal medya kullanıcıları, olayı hemen yanlış anlamışlardı.
Köpek balığının 80 milyon yaşında olduğunu düşünen kullanıcılardan gelen bazı paylaşımlar
Peki neydi bu işin aslı?
Sosyal medyada viral olan görüntü, gerçekten de bir fırfırlı köpek balığına aitti. Ancak video yeni değildi ve Awashima'da da çekilmemişti. 2007 yılında kayda alınan görüntü, Japonya'nın Shizuoka kentinde alınmıştı. Bir balıkçı bu köpek balığını görmüş, yetkililere bildirmişti. O dönem yapılan haberlere göre köpek balığı, görüntülendikten bir süre sonra ölmüştü ve kaç yaşında olduğu da bilinmiyor.
Ve evet; bilim insanlarına göre fırfırlı köpek balıklarının ilk atalarıyla ilgili bulgular, bu canlıların 80 milyon yıl önce de yaşadıklarını gösteriyordu. Yine de herhangi bir canlının 80 milyon yaşında olması pek olası değildi. Uzmanlara göre fırfırlı köpek balığı, en fazla 25 yıl yaşayabilirdi...
Sosyal medyada her gördüğümüze inanmamalıyız!
Yaşanan olay, sosyal medyada gördüğümüz her şeye inanmamamız gerektiğini bir kez daha gözler önüne sermiş oldu. Siz, siz olun; sosyal medyada şaşkınlığa uğratan bir video, görsel ya da bilgi ile karşılaştığınızda paylaşmadan önce doğruluğundan emin olun...
