Geçtiğimiz gün, Adana’nın Karataş ilçesi açıklarında son derece şaşırtıcı bir olay gerçekleşti. Kıyıdan yaklaşık 16 kilometre açıkta bir balıkçı teknesi ile seyretmekte olan balıkçılar, teknenin hemen yanından boyu yaklaşık 15 metre uzunlukta olan bir oluklu balina geçtiğini fark ettiler ve hemen cep telefonlarına sarılarak bu özel anları kayıt altına aldılar.
Göz konusu görüntülerin sosyal medyada viral olmasının ardından açıklamalarda bulunan Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, videoda yer alan oluklu balinanın bilim dünyasındaki adının “balenooptera physalus” olduğunu ifade ederken, bu türün Akdeniz’de yaşayan üyelerinin genellikle İtalya ve Fransa açıklarında bulunduğunu aktardı.
“O bölgelerde (İtalya ve Fransa açıklarında) kalıcı popülasyonları var” diyen Prof. Dr. Çevik, oluklu balinaların Akdeniz’deki varlıkları ile ilgili olarak, “Batı Akdeniz'in kuzeyi diyebiliriz. Sardunya adalarında. O civarlarda popülasyonu var. Akdeniz popülasyonu var. Özellikle kış aylarında bazıları küçük gruplar halinde veya tek tek dolaşırlar” şeklinde konuştu.
Söz konusu türün Adana açıklarında görüntülenmesiyle ilgili olarak da açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Çevik, “Doğuya doğru beslenme amacıyla göç ediyorlar. Havaların ısınmasıyla tekrar batı tarafa dönüyorlar. Bunların gözlemlemesi genellikle hava araçlarıyla yapıldığı için belki de çok sık geliyordur. Bunları biz göremiyoruzdur. Çünkü bunları tespit etmek rastgele veya balıkçılar tarafından rapor ediliyor. Ya da bazen karaya vuruyorlar” dedi.
Oluklu balinaların ergin bireylerinin 25-27 metre uzunluğa ulaşabildiğini aktaran Prof. Dr. Cem Çevik, “Dünyada ikinci büyük balina türü. Birincisi mavi balina. Genç olanlar 15-17 metre arasında olabiliyor. 2000 yılında buraya karaya vuran 10,5 metreydi. Küçük bireydi, sonuçta 27 metreye kadar büyüyor. Özellikle küçük balıklarla, hamsi, istavrit, sardalya ile beslenirler. Ağzını açıp tek hamlede yutma suretiyle besleniyorlar. Hatta bol miktarda denizlerimizde plastik var. Bol miktarda o bölgede plastik varsa onları da beraber yutuyorlar” ifadelerini kullandı.
Balinaların insanlar için bir tehdit oluşturmadığının altını çizen Prof. Dr. Çevik, “Bir kısmı koruma altında bu balinaların. Bu tür gözlemler önemli. Bilim açısından, çünkü biz maalesef bu konuda bilimsel çalışma çok az olduğu için hava araçlarıyla gözlem yapamadığımız için bu tür bulgular önemli. Bunu tesadüfen o arkadaşlar görmeseydi, buraya kadar geldiğini, yayıldığını göremeyecektik. Biri de sorsa 'Türkiye sahillerinde balina var mı yok mu?' diye 'yok' diyecektik. Bunlar kayıt altına alma açısından önemli şeyler” dedi.
Oluklu balinaların 2000 yılında yine Adana’ya bağlı Yumurtalık sahilinde karaya vurduğunu hatırlatan Prof. Dr. Çevik, “O balina da 10 metrenin üzerindeydi. Hatta ilk müdahaleyi de biz yaptık. Balinayı inceledik, otopsi yaptık. Bu türün daha sonra parazitler tarafından öldüğü açıklandı. Hatta o tür Türk Deniz Araştırmaları Vakfı'nın bahçesinde iskeletin çıkarılmış biçimde ziyaretçileri bekliyor” ifadeleriyle açıklamalarını tamamladı.
Adana açıklarında balıkçılar tarafından görüntülenen oluklu balinanın videosu
