Air Fryer olarak bilinen ve sosyal medyada ve e-ticaret platformlarında sürekli gördüğümüz bu yeni nesil fritözler, aslında hava ile pişirme teknolojisini kullanan mutfak gereçleri. Hiç yağ kullanmaya gerek kalmadan patates kızartması bile yapabildiğimiz air fryerlar, hem hesaplı hem de sağlıklı oldukları söylenerek satılıyor.
Peki tam olarak nedir bu air fryer fritözler? Sahip oldukları hava ile pişirme teknolojisi gerçekten sağlıklı mı? Enerji noktasında ne gibi artıları var? Zamandan ve yağdan sağladığı tasarrufa değer mi? Gelin her geçen gün daha çok kişinin alışveriş ve fiyat takip listesine giren bu ürüne ve sahip olduğu teknolojiye yakından bakalım…
İlk soruyla başlayalım; Hava ile pişirme teknolojisi nedir?
Hava ile pişirme, air fryer fritözlerin ortaya çıkmasını sağlayan ve 'şimdiye kadar niye yapmamışlar bunu' dedirten etkileyici bir teknoloji.
Yıllardır mutfaklarımızda yer alan klasik fritözlerin yağ ile kızartma özelliğine alternatif olarak geliştirilen hava ile pişirme teknolojisi; cihazın konveksiyon yani ısıyayım mekanizması ile sıcak havayı pişirilmek istenen gıdanın etrafında hızlı bir şekilde dolaştırmasıyla çalışıyor.
Özellikle de günümüzde iyiden iyiye gelişmiş ve 200 dereceye kadar sıcaklık değerlerine ulaşabilen fritöz modelleri sayesinde dışarıya hava geçmemesi ile sıcak hava gıdalar üzerine homojen bir şekilde yayılıyor.
Bu da gıdanın dış yüzeyindeki kuruma nedeniyle bir kabuk oluşumu sağlıyor. Devamlı gelen sıcak havanın etkisiyle meydana gelen bu kabuk, yağda kızartılan gıdalarda karşılaştığımız tat ve dokuyu yakalamayı sağlıyor. Yani bize yağ olmadan patates kızarttırıyor.
Siz 'lezzeti başka' deyip yine de yağ kullanmak isterseniz, birkaç damla yetiyor
Hava ile pişirme teknolojisi her ne kadar yağsız ve lezzetli yemekler yapmamızı sağlasa da, kimileri damak tadı alıştığı için yağ da kullanmak isteyebiliyor. Böyle bir durumda air fryer'a birkaç damla yağ eklemek yeterli oluyor.
Az yağ ile kullanıma da elverişli olan air fryer’lar içine yağ konsa da aynı sistemle çalışarak yine hava ile pişirmeye devam ediyor. Üstelik en sık vurgulanan özelliklerinden biri olarak; air fryer'da pişirme işlemi gerçekten de diğer yöntemlere kıyasla çok daha kısa sürüyor.
Pişirme haznesi içerisine homojen şekilde yayılan yüksek sıcaklık ile pişen yiyecekler bu işlem sayesinde aynı zamanda suyunu da kaybetmiyor. Bu da air fryer'larda yalnızca kızartma değil; sulu yemek hatta kek bile yapılabilmesini sağlıyor. Yani air fryer yalnızca bir fritöz değil; fırın ve ocak görevi de görüyor.
Air fryer fritözlerle ilgili 'daha sağlıklı' deniyor, bu ne kadar doğru?
Air fryer fritözlerle ilgili en çok konuşulan konuların başında şüphesiz sağlık geliyor. Aklınıza gelebilecek neredeyse her şeyi yağsız pişirebildiğiniz air fryer'lar, bu noktada kesinlikle sağlıklı bir seçenek olarak karşımıza çıkıyor.
Yalnızca trans yağ içermeyişi sebebiyle değil, bazı zararlı bileşiklerin oluşumunu engellemesiyle de air fryer'lar özellikle kızartmaya oranla çok daha sağlıklı olarak anılıyor. Örneğin bir patates kızartmasına çıtır çıtır ve kahverengi yapısını veren akrilamid isimli kimyasal bileşen, aynı zamanda kanser riskini de artırıyor. Hava ile pişirmede bu bileşenin oluşma oranı %90 azalıyor. Ancak tabii ki air fryer ve sağlık noktasında bazı eksiler de var.
Örneğin teflon içeren air fryer'ların kanser riski sebebiyle tercih edilmemesi gerekiyor. Aynı şekilde et gibi bazı besinlerde kaynatıp haşlama ya da buharda pişirme gibi yöntemlerin karşısında air fryer daha sağlıksız hale geliyor.
Sebebi ise yüksek ısıda pişirme sebebiyle oluşan bazı bileşenler. Fakat bu bileşenlerin kızartma, mangal gibi yöntemlerle de oluştuğu biliniyor.
İşin bir de 'tasarruf' tarafı var;
Air fryer fritözler, yağ kullanım oranını sıfıra indiriyor. Günümüzde sıvı yağ fiyatlarının epey yükseldiğini düşünürsek, sağlık için avantajlarının yanında yağ masraflarını da yüksek oranda azalttığını söylemek mümkün.
Bunun yanında bir diğer tasarruf kalemi ise air fryer'lar için kesinlikle 'zaman'. Çok daha fazla uğraş ve zaman gerektiren yemekler, air fryer'lar ile ortalama 15-20 dakikada pişiyor. Bu da özellikle günümüzün 'yemek yapmaya vakit bulamayan' hayat tarzı düşünüldüğünde epey büyük bir artı ve tasarruf.
Örneğin kimi air fryer modellerinde telefonlarımızdan komut vererek pişirme işlemini başlatma gibi adımlar atabiliyoruz. Teknolojinin bu tür adaptasyonları da bize zaman kazandırırken aynı zamanda yemek yapma sürecini çok daha pratik hale getiriyor.
Avrupa pazarında 10 yıldan uzun bir süredir var olan, ülkemizde de birkaç senedir bulunan air fryer fritözleri üreten markalar da haliyle bu tasarruf ögelerini öne çıkarıyor.
Zamandan ve yağdan tasarruf ettik ama elektrik faturası ne olacak?
Son aylarda enerji fiyatlarında ciddi artış yaşandı. Bu da bizi herhangi bir elektronik ürün seçerken enerji tüketimini de göz önünde bulundurmaya itiyor. Airfryer fritözler de bu noktada özellikle klasik fırınlara göre ciddi oranda tasarruf sağlıyor.
1500 W ile çalışan ve ortalama 3.5 litre hacme sahip bir air fryer, ideal kullanımda bütçe ve dünya dostu bir kullanım vadediyor. Böylelikle daha az enerji harcayarak hem daha çevreci bir adım atmış oluyoruz hem de faturalarımız kabarıklaşmıyor.
Sonuç olarak air fryer'lar daha sağlıklı ve daha pratik bir yemek hazırlama deneyimi sunarken aynı zamanda tasarruf etmemizi de sağlıyor. Önümüzdeki süreçte de popülaritesi daha da artacak gibi görünüyor.
