Bugün Avrupa’nın bir bölümünü, özellikle İngiltere'yi Anglosakson olarak tanımlarız. Bu doğrudur. Çünkü bölgede yaşayan insanlar kendilerini İngiliz olarak tanımlamadan önce bölgeyi yüzlerce yıl yöneten Anglosaksonlar adı verilen bir topluluğun torunlarıdır. O dönem yalnızca belirli bir bölgeden gelenlere Anglosakson denirken bugün İngiliz beyaz ırkının tanımı haline gelmiştir.
Ortaçağ, Avrupa için oldukça zorlu zamanlardı. Ancak erken Ortaçağ olarak adlandırılan dönem de oldukça zordu çünkü bölgeye Anglosaksonlar yetmezmiş gibi Vikingler de sık sık saldırı yapmaktaydı. İşler çözülene kadar yüzlerce yıl geçti demek yanlış olmaz. Gelin Anglosakson nedir, Anglosaksonlar kimlerdir, nereden geldiler de bugün İngiltere dediğimiz ülkenin temelini attılar yakından görelim.
Anglosaksonlar kimlerdir?
Bugün Almanya ve çevresindeki ülkeleri kapsayan Kuzey Avrupa’dan yola çıkarak milattan sonra 410 ile 1066 yılları arasında Roma İmparatorluğu’nun Britannia bölgesine yani bugünün İngiltere’sine gelen, burayı kısmen ve bazen tamamen yöneten Anglus, Sakson ve Jütlerden oluşan Cermen halkı Anglosaksonlar olarak adlandırılır.
Anglosaksonlar resmen bölgeye yerleşmeden önce Roma İmparatorluğu adına paralı askerlik yapıyorlardı. Kendi bölgelerinde yaşanan iklim sorunları nedeniyle yaşam zorlaşınca Britannia bölgesine geldiler. Küçük gruplar halinde bölgeyi parça parça işgal eden Anglosaksonlar zaman içinde birleşmiş ve bazen kısmen, bazen tamamen burayı yönetecek duruma gelmişlerdir.
İlk Anglosakson tarih yazarı Bede tarafından kaydedilen eserlerden öğrendiğimize göre Anglosaksonlara karşı yalnızca bir kez toplu direniş gösterilmiş, onun dışında yerel halkın basit direniş çabaları sonuçsuz kalmıştır. Uzun yıllar boyunca bölgeye yayılan Anglosaksonlar, Vikingler başta olmak üzere pek çok farklı topluluğun saldırısına uğramış ve son olarak Norman Prensi I. William son kez İngiltere’yi işgal etmesi ile birlikte yeni bir döneme girmişlerdir.
Anglosakson kelimesi nereden geldi?
Anglosakson kelimesi, bölgeye gelen Anglus ve Sakson toplulukların adından türetilmiştir. Bu kelime kendilerine verdikleri bir isim değildi. Daha çok yerel Britannia halkı ile sonradan gelen göçmenleri ayırmak için kullanılıyordu. İlk kez kayıtlarda görüldüğü tarih 786’dır. Ostia piskoposu George dönemin papasına bir toplantı için Angul Saxnia’ya gittiğini bildiren bir mektup yazmıştır.
Normanların İngiltere’yi işgal etmesi ile birlikte gariptir, sonradan gelen göçmenleri tanımlayan Anglosakson kelimesi tüm bölge halkını tanımlamak için kullanılmaya başlamıştır. Yine gariptir, bugün İngiliz soyundan gelen beyaz ırkı ve bu insanların kültürünü tanımlamak için de Anglosakson kelimesi kullanılır. Yani dünün göçmeni, bugünün ana ırkı olmuştur.
Anglosaksonlar hangi dili konuşuyorlardı?
Anglosaksonlar, bugün kullanılan İngilizcenin temeli olan ve bugün eski İngilizce olarak adlandırılan bir dil konuşuyorlardı. Bununla beraber bugün Almanca ve benzer dillerin kökeni olan pek çok eski Cermen dilini de konuştukları biliniyor. Bu kadar çok farklılık olması sonucu bölgenin neredeyse her bir noktasında farklı bir lehçe kullanıldığı biliniyor.
Norman işgali öncesi Anglosakson döneminde yaşayan insanların okuryazarlık seviyesinin hiç de fena olmadığı düşünülüyor. 1100 yılından önce bölgede yazılmış bin kitap ve yüzlerce el yazması bulundu. Bunlar daha çok dini eserler, azizlerin hayatı ve kilise kayıtlarından oluşuyordu.
Anglosaksonlar hangi dine inanıyordu?
Kesin kanıtlar olmamakla beraber ölülerini gömme ritüelleri incelendiği zaman bölgeye ilk gelen Anglosakson toplulukların pagan oldukları düşünülüyor. Ölümden sonraki yaşama inandıkları ve ay adlarını verdikleri Woden isimli bir Cermen tanrısına inandıkları da bilinenler arasında.
Elbette misyonerler böyle şeyleri sevmezler. 600’lü yıllardan itibaren bölgeye akın akın Roma ve İrlanda misyonerinin geldiği ve hatta bizzat bir keşişin papanın emriyle Kent Kralı Æthelberht'le görüşerek hıristiyanlığa davet ettiği biliniyor. Sonuç olarak Anglosaksonlar da bir noktada hıristiyanlığı benimsemek zorunda kalıyorlar.
Anglosakson ülkeler hangileri?
Anglosakson ülkelerin başında bugün Birleşik Krallık yani İngiltere geliyor. Bununla birlikte Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler de Anglosakson ülkeler arasındadır. Yani İngilizlerin işgal edip de yerel halkı ortadan kaldırarak kendi egemenliğini yaydığı ülkeler Anglosakson kabul edilebilir.
Avrupa’nın bir ucundan gelerek bugünün İngiltere’sini oluşturan Anglosaksonlar kimdir, Anglosakson ne demek gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu topluluk hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anglosaksonlar hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
