Eminiz pek çok okuyucumuz başlığı gördüğü anda bile ani baş dönmesi yaşadığı bir anı hatırlamıştır. Normal çünkü hepimiz bu durumu yaşıyoruz. Ani baş dönmesi ilginç bir konu, herkes yaşıyor ama sadece bazıları için risk taşıyor. Çünkü bazen çok basit bir nedenden dolayı anlık ortaya çıkıp geçiyor, bazen de giderek artan aralıklarla ortaya çıkarak farklı hastalıkların habercisi olabiliyor.
Öncelikle sakin olun, ani baş dönmesi korkutucu olabilir ama nedeni çoğu zaman korktuğumuz kadar ciddi değildir. Hızlı ayağa kalkmak gibi basit bir neden bile ani baş dönmesine neden olabilir. Önemli olan sizin vücudunuzu takip etmeniz ve yaşanma sıklığını, yoğunluğunu, şiddetini görmenizdir. Ani baş dönmesi neden olur, olduğu sırada ne yapmalı, ne zaman doktora gitmeli işte bunların yanıtlarına bakacağız.
Önce ne olduğunu iyi anlayalım; Ani baş dönmesi nedir?
Baş dönmesi; baygınlık, sersemlik, zayıf hissetme ve dengesizlik hissi olarak tanımlanır. Yaptığınız bir eylem ile birlikte ansızın ortaya çıkması ise ani baş dönmesidir. Ani baş dönmesi yaşayan kişi çevresindeki her şeyin hareket ettiği gibi bir yanılsamaya kapılır. Yaşattığı his çok korkutucu olmasına rağmen çoğu zaman hayati bir tehlike durumunu işaret etmez.
Peki ani baş dönmesi belirtileri nelerdir?
- Kendi ya da etrafındakiler dönüyormuş gibi hissetme
- Bayılacakmış gibi hissetme
- Denge kaybı
- Yüzüyormuş gibi hissetme
- Sersemlik hissi
- Hareket ettikçe rahatsızlık hissinin artması
Ani baş dönmesi yaşadığınız zaman ilk hissedeceğiniz belirtiler bu şekildedir. Dikkat ettiyseniz bunların her biri bir his olarak tanımlanır çünkü baş dönmesi yaşayan kişi çoğu zaman dışarıdan net şekilde görülecek belirtiler göstermez. Dışarıdan görülmüyor olsa bile yaşadığınız durum o an için sizi yoğun bir şekilde etkiler. Bazı durumlarda baş dönmesine mide bulantısı da eşlik edebilir.
İyi ama ani baş dönmesi neden olur? İşte en yaygın görülen sebeplerden bazıları:
- Kan şekerinin düşmesi
- Tansiyonun düşmesi
- Isı değişiklikleri
- Anksiyete
- Farklı ilaçların yan etkileri
- Uzun süre susuz kalma
- Demir eksikliği
- Stres
- Araç tutması
- Migren
- Boyun ağrısı
Ani baş dönmesine neden olduğu bilinen en yaygın durumlardan bazıları bu şekilde. Herhangi bir hastalığınız olmamasına rağmen bu tür basit durumlardan biri ya da birkaç tanesi nedeniyle ani baş dönmesi yaşayabilirsiniz. Bu nedenlerle ortaya çıkan baş dönmesi kısa süre içerisinde geçecektir.
Ani baş dönmesinin geçmesi için ne yapmalı?
- Sessiz ve karanlık bir odaya geçerek sırt üstü uzanın.
- Gözlerinizi kapatın.
- Başınızı küçük hareketlerle hareket ettirin.
- Derin nefesler alın.
- Ayaktaysanız hemen bir yere tutunun.
- Başınızın altına iki yastık koyarak yatın.
- Kalkarken çok yavaş hareket edin ve önce bir süre oturun.
- Tamamen ayağa kalkmadan önce ışığı yakın.
- Bir süre kafein, alkol ve tütün ürünü kullanmayın.
Ani baş dönmesi durumunda o an için kendinizi güvene almak ve baş dönmesinin etkilerini azaltmak için yapmanız gerekenlerden bazıları bu şekilde. Elbette bunlar herkeste aynı rahatlama etkisini göstermeyebilir. Ani baş dönmesi yaşadığınız zaman ilk olarak oturarak ya da bir yere tutunarak kendinizi güvene alın, daha sonra baş dönmenizi hangi hareket hafifletiyorsa onu yapın.
Ani baş dönmesine neden olan hastalıklardan bazıları:
- Vertigo
- İç kulak iltihabı
- Vestibüler nörit
Vertigo:
Farklı iç kulak hastalıkları ya da merkezi sinir sistemi sorunları nedeniyle ortaya çıkan vertigo hastalığının en sık görülen türü benign paroksizmal pozisyonel vertigo olarak adlandırılır. Bu hastalık 15 saniye ile birkaç dakika arasında sürebilen yoğun baş dönmelerine neden olabilir. Başı öne arkaya sallamak ya da yatakta hızlı dönmek, vertigo ataklarını tetikleyecektir. Solunum yolu hastalığı olan yaşlılarda daha sık görülür.
İç kulak iltihabı:
Labirentit olarak da bilinen iç kulak iltihabı, iç kulaktaki sıvı dolu kanallarda iltihap oluşması ile ortaya çıkar. Yaygın olarak soğuk algınlığı ve grip ile birlikte ortaya çıkar. Baş dönmesinin yanı sıra mide bulantısına, işitme kaybına, kulak çınlamasına ve bilinç bulanıklığına neden olabilir. Herkeste görülebilir.
Vestibüler nörit:
İç kulağımızda bulunan vestibüler isimli bir sinirin viral enfeksiyon kaynaklı olarak iltihaplanması durumunda vestibüler nörit ortaya çıkar. Baş dönmesinin yanı sıra mide bulantısına ve bilinç bulanıklığını da neden olabilir. Tedavi süresi hastanın durumuna göre birkaç gün ya da birkaç hafta sürebilir.
Ani baş dönmesi ile birlikte şu belirtilerden bazılarını hissediyorsanız acil müdahale gerekebilir:
- Vücutta yoğun bir karıncalanma hissi
- Şiddetli baş ağrısı
- Konuşma zorluğu
- Göğüs ağrısı
- Kalp atış hızında artış
- Nefes alma güçlüğü
- Art arda kusma
- Kulak çınlaması
- İşitme kaybı
- Bulanık ya da çift görme
- Bilinç bulanıklığı
- Bayılma
Ani baş dönmesi her zaman acil bir durum anlamına gelmez çünkü basit bir nedenle anlık olarak oluşup geçebilir. Ancak baş dönmesinin yanında bir de bu belirtilerden bazılarını görüyorsanız farklı bir durum oluşmuş olabilir. Bu nedenle en yakın sağlık kuruluşuna giderek acil müdahale almanız gerekebilir.
Acil olmasa bile ani baş dönmesi için ne zaman doktora gidilir?
- Sık sık yaşanmaya başladıysa
- Şiddeti giderek artıyorsa
- Her seferinde daha uzun sürmeye başladıysa
- Neden olduğunu bir türlü anlamıyorsanız
Ani baş dönmenizin görülme durumu artık bu şekillerde olmaya başladıysa en yakın zamanda uzman bir hekime muayene olmanız öneriliyor. Çünkü belli ki bir rahatsızlığınız var ve kendini ani baş dönmesi olarak ortaya çıkarıyor. Paniğe kapılmayın ama bir an önce bir doktora gidin.
Pek çok farklı nedene bağlı olarak herkeste görülebilen ani baş dönmesi nedir, neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi ani baş dönmesi hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
