Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Türkiye toprakları, toprağa vurulan her kazmayla yeni bir keşfin yapılması ihtimalini beraberinde getiriyor. Bugünse çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Antalya Manavgat’ın Side mahallesinde yüzyıllar öncesine dayanan yeni bir keşif yapıldı. Bölgede yıkılan kaçak yapıların ardından ortaya 7. yüzyıldan kalma sinagog çıktı.
Side’de devam eden arkeolojik kazılar sırasında bulunan sinagogun bu bölgede yaşadığı bilinen Yahudilere ait ilk bulgu olarak değerlendirildiği ifade edildi. Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, bölgede devam eden kazılarda 7. yüzyıldan itibaren bu alanın terk edildiğini keşfettiklerini, kazılarda Selçuklu izlerine de rastladıklarını belirtti. Selçukluların bir askeri garnizon kurarak bu bölgeyi gözetim altında tuttuklarını da ekledi.
Sinagogların çıkarılması zaman alabiliyor:
Feriştah Alanyalı, sinagogların kilise ve camiler gibi belirgin olmaması nedeniyle bulunmalarının biraz zaman alabildiğini ifade etti. Bulunan sinagogun ortasında bir yazıt olduğunu söyleyen Alanyalı, bu yazıda “Korekesionlu (Alanyalı) Joseph, oğlu Daniel için adadı” ifadelerinin yer aldığını belirtti. Alanyalı, Daniel’in 2,5 yaşında hayatını kaybeden bir bebek olduğunu, Joseph’in de oğlunun anısına sinagogun o dönem tadilatını kesesinden karşıladığını ve bunu Daniel’e adadığını anlattı.
Alan, 1. derece sit alanı olsa da korunamadı:
Sinagogun bulunduğu alanda 1960’lı yıllarda turizmin başlamasıyla tahribat meydana geldiğini vurgulayan Alanyalı, artık yapıların Koruma kurulunun uygun gördüğü sınırlara çekildiğini söyledi. Alanyalı, yaplın kazılarla bugüne kadar Aphrodite Kutsal Alanı, Pretoryum, Liman Agorası, sütunlu caddeler, Athena ve Apollon kutsal alanında M.Ö. 6. yüzyıldan kalma kült yapılar ile çok sayıda konutun açığa çıkarıldığını belirtti.
