Arabaları kullanmayı öğrenirken en önemli şeylerden biri de vitesleri zamanında, doğru şekilde nasıl değiştireceğimizi kavramaktır. Bunun amacı, sürüş esnasında hem sürücünün hem de arabanın daha konforlu şekilde seyahat etmesini sağlamaktır.
Bu durum, hem otomatik hem de manuel vitesli araçlar için geçerlidir.
Şanzıman, bir aracın en önemli parçalarından biridir. Bu bileşen, arabanın motorunun yanma gücünü tekerlekleri sürmek için gerekli olan momentuma dönüştürmekten sorumludur. Manuel arabaların aksine, otomatik şanzımanlı arabalarda debriyaj bulunmaz. Ancak her iki şanzıman da dişlilere sahiptir. Bu dişliler, aracın hızını ve gücünü değiştirmek için kullanılır.
Şanzımanın çalışma prensibi, vites değiştirme işleminde yatmaktadır. Vites değiştirme, motorun dönüş hızını değiştirerek aracın hızını artırır veya azaltır. Örneğin, aracın düşük hızlarda daha fazla torka ihtiyacı varken, daha yüksek hızlarda daha fazla hız gereklidir. Bu nedenle farklı dişli oranlarına sahip olan şanzıman, bu ihtiyaçları karşılamak için vites değiştirme işlemi gerçekleştirir.
Araba yanlış viteste kullanılırsa, aracın performansı ve dayanıklılığı üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Elbette bu durum, aracın ne sıklıkta yanlış viteste kullanıldığına ve vites değiştirildiğine bağlıdır. Ancak bunun sık sık ya da her zaman olması, arabaya büyük bir yük bindirir. Örneğin, aracınızı üçüncü viteste kullandığınızı ve ikinci vitese geçmek istediğinizi ancak yanlışlıkla beşinci vitese geçtiğinizi hayal edin. Bu ufak hata, büyük olasılıkla aracınızın dengesini bozabilir.
Tam tersi bir durumu hayal edelim: Dördüncü, beşinci vitesle gitmeniz gereken bir yoldasınız ancak daha düşük viteste yüksek hızlarda seyahat ediyorsunuz. Bu durumda aracın motoru fazla zorlanır ve aşırı ısınabilir. Bu da motorun ömrünü kısaltır ve motor arızalarına neden olur.
Tüm bunların yanında aracın yanlış viteste kullanılması, şanzımana da yük binmesine neden olur.
Bunun sonucunda da şanzıman, baskı balata veya debriyajda sorunlar ortaya çıkabilir. Aynı zamanda düşük viteste kullanılan araç her zaman yakıt tasarrufu sağlamaz. Çünkü motor, yüksek bir viteste çalışmaya zorlandığında daha fazla yakıt tüketir.
Araçta, yanlış viteste kullanıldığına dair bazı uyarı işaretleri vardır.
Bunlardan ilki ve en önemlisi, aracın devrinin çok yüksek olmasıdır. Bunun dışında motorun çok düşük devirlerde çalışıyor olması da aracın yanlış viteste olduğunun bir işaretidir.
Bir diğer işaret ise motorun daha gürültülü ya da normalden daha sessiz çalışmasıdır. Yanlış viteste kullanıldığında, motor daha fazla veya daha az güç üretmek zorunda kalır ve bu da ses seviyesinde bir değişikliğe neden olabilir.
Yanlış viteste kullanılan bir araç, normal hızlanma oranından daha yavaş hızlanır. Ayrıca araçta titreme olabilir. Bu durum, özellikle düşük hızlarda daha belirgindir.
Pek çok otomatik araç kullanıcısı, vitesler otomatik atıldığı için aracın her şeyi otomatik olarak yapacağını düşünüyor ve aracını dikkatli sürmüyor. Bu içeriğimizde bahsettiğimiz şeyler otomatik araçlar için de geçerlidir.
