Geçmiş çağlarda oldukça büyük atılımlar gerçekleştiren ve bizim anladığımız medeniyetten çok daha farklı bir medeniyete sahip olan bir toplum olan Mayalardan kalan eserlerin keşfi devam ediyor.
Balamku adlı mağara, Jaguar Tanrı’nın mağarası olarak biliniyor. Antik dönemde dini ritüeller yapılan mağarada imparatorluğun yükselişi ve düşüşü hakkında yeni bilgiler elde etmemizi sağlayacak keşifler yapılmış olabilir.
Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü (INAH)’ın yaptığı çalışmalarda, şans eseri bulunan mağara zinciri yedi halkadan oluşuyor. Mağaranın oldukça ilginç, korku filmlerine ya da Guillermo Del Toro animasyonlarına ilham verebilecek bir hikayesi var. Bölgedeki köylülerin 1966 yılında keşfettiği mağarayı ilk olarak arkeolog Victor Segovia Pinto incelemişti. Arkeolog mağarada bol miktarda arkeolojik materyal olduğunu belirtse de kazı yapmak yerine mağarayı mühürleyerek bölgeden ayrılmıştı. Daha sonra da bu keşifler unutulup gitti.
Arkeologların metrelerce sürünerek ulaşabildikleri mağarada 110 kadar antik çağlardan kalma eser bulundu. Her ne kadar arkeolojide sayı, eserlerin bilgi verme kapasitesi kadar olmasa da ortaya çıkan eserlerin yeni sırlar açığa çıkaracağı belli. Mağaradaki eserler arasında bulunan vazolar, tabaklar ve diğer objeler zarar görmemiş.
Keşfin yapılmasına ön ayak olan ise National Geographic kanalının kaşifleri oldu. Aslında Chichen Itza’nın altındaki su masalarını arayan ekip burayı şans eseri buldu. Daha sonra yapılan çalışmalarda da yeni nesil mağara arkeolojisi teknolojileri kullanıldı. Yapılan 3 boyutlu modellemeler ve incelemeler bu mağaralar zincirini ortaya çıkardı.
Eserlerin burada bulunma sebebinin ise Maya dini inanışları olduğuna inanılıyor. Mağaraların ve çukurların yeraltı dünyasına açılan kapılar olduğuna inanan Maya halkı, bu eserleri birer adak olarak bırakmış olabilir. Mağarada bulunan gaz lambalarının içindeki yakıt, bu adakların hangi dönemden olduğunu ortaya çıkartacak. Bu bulgular sayesinde Mayaların nasıl yaşadıklarını ve 1200’lü yıllarda çöküşe geçen Chichen Itza’nın başına ne geldiğini öğrenme şansımız olacak.
