Son yıllarda YouTube ve Twitch gibi video izleme ya da farklı sosyal medya platformlarında günlük sıradan işlerin yapıldığı videolar ya da fısıldayarak konuşan insanların olduğu videolar görmüşsünüzdür. ASMR videoları olarak adlandırılan bu paylaşımlar, aslında uzun yıllardır insanların hissettiği ama adını koyamadığı ASMR etkisini tetiklemek için hazırlanıyor.
ASMR etkisi, bilimsel bir terim değil. Ancak insanların yaygın olarak yaşadığı ve bir türlü tanımlayamadığı bir hissi ifade ettiği için son yıllarda herkes tarafından kabul edilir hale geldi. En basit tanımıyla anlamsız bir zevki ifade eden ASMR etkisini tetikleyen videolar, son zamanlarda oldukça popüler hale geldi. Gelin ASMR videoları nedir, neden bu kadar izleniyor, bilimsel açıklaması nedir yakından görelim.
ASMR nedir?
2010 yılında bir Facebook kullanıcısı olan Jennifer Allen tarafından tanımlanan Autonomous Sensory Meridian Response yani ASMR etkisi, kişinin anlamsız bir durum karşısında hissettiği zevkli karıncalamadır. Genel olarak boyunda başlayarak tüm sırta yayılan ve tüyleri diken diken eden bu zevk etkisi, bilimsel olarak tanımlanmasa da pek çok kişi tarafından hissediliyor.
Anlamsız bir etkiye karşı verilen zevk tepkisi olarak da adlandırabileceğimiz ASMR tepkisi çoğu zaman cinsel hazza benzetilse bile bu etkiyi yaşayan insanlar net bir şekilde bu ilişkiyi reddediyorlar. Cinsel haz duyulan etkiler genel olarak belirliyken ASMR etkisini yaratan etmenler çoğu zaman hatta dönemsel olarak bile değişiklik gösteriyor.
ASMR nasıl tetiklenir?
ASMR etkisinin nasıl ortaya çıktığı kişiye göre değişse de çoğu anlamsız, günlük ve sıradan şeyler olarak görülüyor. Bu etkiyi yaşayan kişiler farklı nedenler sunsalar da genel olarak bazı temel tetikleyicilerden bahsetmek mümkün.
- Çiğneme
- Göz teması
- Saçla oynama
- Uğultu
- Işık oyunları
- Masaj
- Sayfa çevirme
- Boya karıştırma
- Dikkatli gözler
- Dokunma
- Yazma
- Konsantre olmuş biri
- Fısıltı
Genel olarak bu şekilde temel birkaç başlık altında toplayabileceğimiz ASMR tetikleyicilerinin herkeste farklı yoğunlukta bir etki yarattığı biliniyor. Bazıları bu tetikleyicileri okurken bile ASMR etkisi hissedebiliyor. Yani durum biraz karışık.
ASMR videoları nedir?
ASMR tetikleyicilerine sahip videolarla farklı dönemlerde karşılaşmış olsak da insanlarda ASMR etkisi yaratmak amacıyla içerik üreticiler tarafından özel olarak hazırlanan bu tür videolarla 2010 yılından sonra çok daha yaygın bir şekilde karşılaşmaya başladık.
Genel olarak ASMR videoları, kişilerde bu etkiyi yaratacak temel tetikleyiciler sunarlar. Bu tür bir etki hissetmeyen kullanıcılar için anlamsız olarak görülse bile bu tür videolar günlük işlerin bir döngü halinde sunulduğu ya da içerik üreticisinin mikrofon başında fısıldayarak kağıt hışırtısı gibi basit sesler paylaştığı videolardır.
Google istatistiklerine baktığımız zaman ASMR video izleyici kitlesinin %77’sini 18 - 24 yaş arası gençler oluşturuyor. Gençlere hitap etmek isteyen içerik üreticileri bazı oyun oynama videolarında ASMR efekti yaratmak için fısıltıyla konuşuyorlar. Farklı içeriklerde ASMR tetikleyicileri kullanıldığı gibi yalnızca bu amaçla üretilen videolar ve yine yalnızca bu amaçla hazırlanmış videoları paylaşan YouTube kanalları var.
ASMR etkisinin bilimsel karşılığı nedir?
Daha önce bahsettiğimiz gibi ASMR bilimsel bir tanım değil. İnsanların yoğun olarak hissettiği ancak tanımlayamadığı bir his olduğu için bilimsel olarak da incelenmemişti. Ta ki 2010 yılından sonra popüler hale gelene kadar. 2012 yılında Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde görev yapan klinik nörolog Steven Novella, ASMR etkisi üzerine bir makale kaleme aldı.
Steven Novella’ya göre ASMR etkisi aslında bir tür sinir nöbeti olabilir. Gariptir, bazı sinir nöbetleri gerçekten zevk verici olabilir. İnsan beyni acı ve zevk için olumlu ve olumsuz davranış sergilemek üzerine programlıdır. Öncesinde acı duyulan ancak sonrasında hayatta kalındığı için zevk veren durumlar evrimsel süreçte bu programa dahil edilmiştir.
Bir tür nöroçeşitlilik kavramı içinde değerlendirebileceğimiz ASMR etkisi, aslında insanların acıdan zevk alması olarak da tanımlanabilir. Garip, rahatsız edici, anlamsız hatta acı verici bir durum karşısında bazı kişilerin zevk aldığı biliniyor. Sadizm ya da mazoşizm kadar radikal bir durum olmasa da ASMR etkisi, küçük acılardan duyulan küçük zevkleri tanımlayabilir.
ASMR etkisi hissedip hissetmediğinizi nasıl anlarsınız?
ASMR etkisinin garip, anlamsız, rahatsız edici ve hatta acı verici bir durum karşısında hissedilen zevk olduğunu söylemiştik. Bu etkinin oluşması kişiye özel bir durumdur. Yani milyonlarca kişide ASMR etkisi yaratan bir tetikleyici, sizin için anlamsız bir video olabilir.
ASMR etkisinin herkes tarafından yapılan kesin tanımı, boyunda başlayarak sırta doğru yayılan bir zevk ve karıncalanma hissidir. Cinsel ya da duygusal olmayan bir tetikleyici karşısında böyle bir his ile karşılaşıyorsanız sizin ASMR etkiniz ve tetikleyiciniz de budur.
Paylaştığımız bazı ASMR videolarını izleyerek ya da kendiniz arama yaparak bu tür videoları keşfedebilirsiniz. Belki kendi etkinizi tetikleyecek benzersiz bir durum bulabilirsiniz. Ancak belirtelim; bu durum küçük acılar karşısında duyulan küçük zevklerdir. Gerçek anlamda rahatsız edici şeyler izleyerek zevk alıyorsanız bu durum psikolojik bir rahatsızlık olabilir.
ASMR videoları neden bu kadar ilgi görüyor?
ASMR videoları ilgi görüyor çünkü içerik üreticileri insanlarda bu etkiyi hangi tetikleyicilerin oluşturduğunu keşfettiler. Her dönem internet dünyasında bazı içerikler, diğerlerinden çok daha fazla ilgi görüyor. Günümüz dünyasının trendi de bu, küçük hazlar veren ASMR videoları.
ASMR videolarının geleceği ise en çok merak edilen konulardan bir tanesi. Bu tür videolar interneti ele geçirmeyecektir. Ancak nasıl ki bazı insanlar rahatlamak için kedi videoları, kaza videoları, kavga videoları, canlı yayın kazaları izliyor; bazıları da ASMR videoları izleyecek. Bu akım bitmeyecektir ancak zaman içinde daha az sayıda kişiden oluşan bir kitleye hitap eden videolar arasına katılacaktır.
Anlamsız bir zevk olarak tanımlanan ASMR etkisini tetikleyen ASMR videoları nedir, neden bu kadar ilgi görüyor sorularını yanıtladık ve bu sıradışı akım hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. ASMR videolarını izliyor musunuz, izlerken ne hissediyorsunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
