İçinde yaşadığımız Anadolu toprakları tam bir cennet, evet ama ne kadar iyi tanıyoruz? Örneğin topraklarımızda yetişen aspir bitkisini daha önce duymuş muydunuz? Eminiz kilo vermeye çalışıyorsanız bir tür mucize formül olarak adını, bu bitkiden üretilen aspir yağı sayesinde duymuşsunuzdur. Son yıllarda giderek daha da popüler bir ürün haline gelen aspir yağı aslında binlerce yıldır zaten tıbbi amaçlarla kullanılmakta.
Aspir bitkisinden elde edilen aspir yağınin tarih boyunca aklınıza gelen tüm medeniyetler tarafından kıymeti bilindi. İnsan sağlığına faydaları nedeniyle tıp alanında, renk vermesi nedeniyle tekstilde, yemeğe renk katmak için ve hatta hayvancılıkta bile kullanıldı. Yani zayıflatma özelliği ile değil, sayısız özelliğinin yanında bir de zayıflatması ile öne çıkıyor. Gelin aspir yağı nedir, faydaları nelerdir gibi merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim.
Öncelikle, aspir yağı nedir?
Halk arasında boyacı safranı, yalancı safran, Amerikan safranı gibi isimlerle de anılan aspir; turuncu ve beyaz tonlarında çiçekleri bulunan, kuraklığa karşı son derece dayanıklı ve yüksek yağ oranına sahip bir tür yağ bitkisidir. Dünyanın farklı noktalarında 25 yabani türü olduğu bilinen aspir bitkisinden elde edilen yağ ise aspir yağı olarak adlandırılır.
Aspir bitkisinin en çok üretildiği ülkeler arasında Hindistan, Meksika, ABD, Etiyopya, Kazakistan liste başında bulunuyor. Birbirinden çok farklı iklimlere sahip bu ülkelerde aspir üretimi yapılıyor olması bitkinin ne kadar güçlü bir yapısı olduğunu da gösteriyor. En çok aspir üreten ülkeler, aynı zamanda en büyük tüketici ve ihracatçı konumundadır.
Tarihte aspir bitkisi ve aspir yağı kullanımı:
Aspir bitkisinin ilk olarak Güney Asya’da, Ortadoğu’da ve Akdeniz bölgesinde yabani olarak ortaya çıktığı ve ilk kez günümüzden 3500 yıl önce Mısır’da ekilerek buradan tüm dünyaya yayıldığı tahmin ediliyor. Çin, Hindistan, Japonya, Mısır ve İran medeniyetleri tarih öncesi çağlarda; İtalya, Fransa ve İspanya orta çağ döneminde; yeni kıtanın keşfedilmesi sonrası Meksika, Venezuella, Kolombiya ve ABD topraklarında aspir tarımı yapıldığı biliniyor.
Aspir bitkisinin çiçeklerinden göz alıcı sarı ve kırmızı renk elde edildiği için bu bitki ilk olarak kumaş ve gıda boyaması için kullanılıyordu. Yıllar içinde çiçeklerindeki amino asit, mineral ve vitaminler keşfedilince bitki çayı olarak tüketilmeye başladı. Aspir yağı ise genel olarak yemeklere eklenerek kullanılmıştır.
Aspir bitkisi ve yağı ne işe yarar, dünyada nasıl kullanılıyor?
Hindistan ve çevresinde aspir bitkisinin tüm parçaları kullanılarak yapılan çay gebelere düşük yapmasını önlemek amacıyla içiriliyor. Aynı çay afrodizyak olarak da bir hayli popüler. Ortadoğu ve Afrika bölgesi zehirlenme durumlarında panzehir ve ishal yapıcı olarak bu bitkiyi kullanıyor.
Bangladeş’te aspir tohumlarından romatizma merhemi yapılıyor. Bazı Ortadoğu ve Asya ülkeleri aspir ile yemekleri renklendiriyor. İranlılar, aspir tohumu ile bir macun yaparak peynir mayalıyor. Etiyopya ve Sudan’da kavrulmuş aspir tohumu sevilen bir çerez. Hindistan bölgesinde aspir filizlerinden salata yapılıyor.
Aspir bitkisinin en ilginç kullanım alanı ise hayvancılıkta karşımıza çıkıyor. Aspir bitkisinin yağı alındıktan sonra geriye kalan küspe, yağ ve protein açısından o kadar zengin ki hayvanlara verilen diğer yemlere göre çok daha verimli yetişmelerini sağlıyor. Yaygın olmasa da aspir kabukları ile ambalaj kağıdı yapılıyor. Sentetikten daha pahalıya mal olduğu için artık boya yapımında pek kullanılmıyor ama yine de bu üretimi sürdüren kültürler mevcut.
Peki aspir yağının faydaları neler?
- Boğmaca, astım, soğuk algınlığı sırasında yaşanan öksürük krizlerini yumuşatır.
- Kan dolaşımını düzenler.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirir.
- Kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır.
- Zengin E vitaminine sahip olduğu saçlarınıza ve cildinize iyi gelir.
- Saça sürerseniz kepek sorununu ortadan kaldırır ve saç köklerini besler.
- Romatizma ağrılarını hafifletir.
- Sindirim sistemi sorunlarına iyi gelir.
- Metabolizmayı hızlandırır.
- Regl ağrılarını hafifletir ve adet sürecini düzenler.
- Ağrı ve şişlikleri azaltır.
- Tansiyon düşürücü etkisi vardır.
- Amino asit ve mineral bakımından zengindir.
- B1, B2, B12, C ve E vitamini içerir.
Aspir bitkisinden elde edilen aspir yağının faydalarından bazıları bu şekilde. Eğer aspir bitkisinin kendisini buluyorsanız ondan çay yaparak tüketmeniz çok daha yararlı olacaktır ama diyorsanız ben nereden bulayım, o halde aspir yağı kullanarak da vücunuzun bu faydalardan mahrum kalmamasını sağlayabilirsiniz.
Aspir yağı nasıl kullanılır, nasıl tüketilir?
Sayısız derde deva olan ve insan vücuduna pek çok faydası olan aspir yağının farklı tüketim çeşitleri var. Tıpkı zeytinyağına benzer bir yapıda olan aspir yağını bir kaşığa döküp direkt olarak içebilirsiniz ya da yemeklerinizde kullanabilirsiniz. Ancak dikkat edin, aspir yağı ısıtılarak kullanılmaz. Bu nedenle yemeğinize katacaksanız soğuk yemeklerde ya da salatalarda kullanmayı tercih etmelisiniz.
Aspir yağı yalnızca tüketilmez, merhem gibi de kullanılabilir. Örneğin saçınıza ya da cildinize iyi gelmesi için kullanacaksanız elinize bir miktar alın ve hafifçe masaj yaparak sürün. Eğer ağrılarınız ya da şişlikleriniz için kullanacaksanız yine aynı şekilde elinize bir miktar alın ve bölgeye masaj yaparak uygulayın. Çok fazla kullanmanıza gerek yok, önemli olan düzenli kullanmaktır.
Aspir yağı zayıflatır mı, kilo vermek için aspir yağı kullanılır mı?
Evet aspir yağı zayıflatır ve kilo vermek için de kullanılmaktadır. Sonuçta sindirim sistemini düzenleyen ve metabolizmayı hızlandıran vitamin dolu bir üründen bahsediyoruz. Aspir yağı içtim hop gitti beş kilo gibi bir durum söz konusu değil tabi ki ancak düzenli egzersiz yapıp sağlıklı beslenirseniz kilo verme sürecinde aspir yağı önemli bir yardımcınız olacaktır.
Aspir yağının faydalarını anladık da hiç mi zararı yok?
Suyu bile fazla içerseniz zehirlenirsiniz, elbette aspir yağının da zararları var. Yaygın olmasa da bazı kişilerin aspir yağına karşı alerjik reaksiyon gösterdiği görülmüştür. Böyle bir sorununuz olup olmadığını görmek için bir damla kadar cildinize sürün ya da tüketin. Eğer herhangi bir alerjik reaksiyon oluşmadıysa gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.
Aspir yağı tansiyonu düşürüyor yani yüksek tansiyon hastalarının dostu ama aynı özelliği nedeniyle de düşük tansiyondan muzdarip olan kişilerin en büyük düşmanıdır. Aspir yağının en yaygın görülen yan etkileri arasında ishal, kusma ve mide bulantısı vardır. Bu nedenle günlük tüketim miktarınızın bir tatlı kaşığını geçmemesi öneriliyor. Sürerken de birkaç damladan fazlasını kullanmanız zararlı olabilir.
Zayıflatma etkisinin yanı sıra insan vücuduna sayısız yararı olan aspir yağı nedir, faydaları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi aspir kullanımı hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
