Son dönemde uzay yarışında adeta çılgın bir dönemdeyiz. 2021 bu konuda epey hareketli bir yıl oldu. Sırayla Mars'a giden uzay ajansları, SpaceX'in yörüngeye astronotlar taşımaya başlaması, Starship'in heyecan verici test uçuşları derken en sonunda sıra zengin iş insanlarını astronot yapacak ticari uçuşların başlamasına kadar geldi.
Bu konuda elini çabuk tutup uzaya çıkan ilk milyarder Richard Branson oldu. Onun ardından ise geçtiğimiz günlerde gerçekleşen görkemli bir fırlatmayla Jeff Bezos geldi. Her iki milyarder ve onlarla birlikte uzaya çıkan isimler, kısa bir süre öncesine kadar gereklilikleri yerine getirdikleri için birer 'astronot' olabiliyordu. Ancak ABD Federal Havacılık İdaresi'nin (FAA) yeni düzenlemesine göre Bezos ve Branson ile 'misafirleri' ABD hükümetinin gözünde birer astronot olamayacak.
Yalnızca uzaya çıkmak yetmez:
Aslında FAA'nın yeni düzenlemesi oldukça mantıklı görünüyor. FAA'nın ''The Commercial Astronaut Wings'' (Mesleki Astronot Rozetleri Programı) isimli astronot rozetlerinin sahiplerine teslim edildiği programın kurallarında değişiklikler yapıldı. Buna göre astronot sayılarak FAA'dan astronot rozeti alabilmek için yalnızca 'uzaya gitmek' yetmeyecek.
Uzaya yolculuk yapan kişilerin "uçuş sırasında kamu güvenliği için gerekli olan veya insanlı uzay uçuşu güvenliğine katkıda bulunan faaliyetler göstermiş olması" gerekecek. Yani kısaca, yolculuk gerçekleşirken 'bir işe yaramaları' gerekecek. Geçmişte olduğu gibi 80 km'lik bir irtifaya çıkarak uzay sınırına gitmek astronot olmak için yetmeyecek.
Tam da Bezos'un uzaya çıktığı gün FAA tarafından yapılan düzenleme sonrası, Bezos ve misafirlerinin ya da Branson ve misafirlerinin astronot olmaya hak kazanıp kazanmayacakları henüz net değil. Çünkü 'fahri astronot' rozetleri, FAA'nın yardımcı yöneticisinin onayıyla özel durumlarda verilmeye devam edilebilecek. Fakat FAA'dan gelen açıklamalar, şu an için 'herhangi bir görevi incelemedikleri' yönünde.
Blue Origin CEO'su Bob Smith ise konuya ve yeni karara ilişkin otonom araçta "bir mürettebat üyesinin yapacak gerçekten bir şeyi olmadığını" söyledi. Bu da fırlatma ve uçuş sırasında güvenliği sağlamak gibi hamlelerin genel olarak zaten gereksiz olduğuna işaret ediyor.
Fakat öte yandan, önümüzdeki yıllarda parasını veren herkesin kendini uzayda kısa bir gezintiye çıkmış halde bulabileceğini düşünürsek, bu insanların astronot sayılmamalarını sağlayacak bir düzenleme oldukça mantıklı görünüyor.
