Hepimiz astronotların uzay görevleri sırasında ne yediğini, nasıl beslendiğini merak etmişizdir. Bildiğiniz üzere henüz uzay istasyonlarından yemek siparişi verilemiyor. Bu yüzden astronotların yiyeceklerinin önceden hazırlanması ve uygun koşullarda muhafaza edilmesi gerekiyor.
Astronotların yemeklerini yediği vakumlu poşetleri de görmüşsünüzdür. Peki bu poşetlerde ne tür yemeklerin saklandığını biliyor musunuz? Gelin astronotlar ne yer, ne içer ve bunlar neye göre kararlaştırılır birlikte bakalım.
Uzay yemeklerinin 2 ana kriteri: besleyicilik ve basitlik
İnsanların gün içinde alması gereken, yaş ve kilo gibi faktörlere göre miktarı değişiklik gösteren mikro ve makro besinler var. Makro besinler protein, karbonhidrat ve yağ gibi bileşenleri kapsarken mikro besinler, vitamin ve mineral gibi görece küçük besinleri içine alıyor. Ancak astronotların büyük ve çeşitli menülerle uzaya gitmesi ya da malzeme götürüp yemekleri orada pişirmesi o kadar da kolay değil. Bu nedenle öğünler oldukça basit ve besleyici tutuluyor.
Bu, astronotların görevdeyken sadece tatsız tuzsuz besinler yediği anlamına gelmiyor. Görev sırasında bazı zevklerden vazgeçmek gibi fedakarlıklar gerekse de menülerde gayet hoş yiyecekler mevcut. Aşağıda göstereceğimiz öğünlerde de görebileceğiniz gibi astronotlar, besleyici ve basit besinlerle beslenmenin yanı sıra kahve keyfi yapmaktan da mahrum kalmıyorlar. Kıbrıs Uzay Enstitüsü Yönetim Kurulu Başkanı Arda Topal, Twitter üzerinden astronotların farklı yıllarda ne tip öğünlere sahip olduklarını gösteren görseller paylaştı. Gelin bu öğünlerin yıllar içinde değişen örneklerine bir göz atalım:
Mercury ve Gemini görevleri için hazırlanan ilk uzay besinleri, 1961-1966
1961-1966 yılları arasında uzay görevlerinde kullanılan besin paketinin içeriği başlıca şu şekilde: Domuz pastırması, tavuk, kraker, çikolata, ananas.
Apollo görevleri için hazırlanmış yiyecekler, 1968-1972
Ambalajlarında ufak bir değişim görülen besinler başlıca hindi, çikolata ve toz karbonhidrattan oluşuyor.
Skylab Uzay İstasyonu için hazırlanan menü, 1973-1974
Hem paketleme hem çeşit açısından büyük değişikliklere giden NASA, menüye özel ısıtıcı eklemeyi ihmal etmemiş. Bu menünün başlıca üyeleri ise konserve et ve sebzeler.
Shuttle projeleri için tasarlanan besin tepsisi, 1981-1986
Menü içeriği: Badem, şekerleme, yumurta, protein ve karbonhidrat tozu, portakal ve greyfurt suyu.
Zamanla astronotların evde hissetmesine yönelik menüler geliştirildi
Yerçekimsiz ortamda daha az kalori harcanması gibi sebeplerden ötürü kalori miktarı sınırlı tutulsa da artık astronotlara Dünya’yı aratmayacak tatlar sunmaya daha çok özen gösteriliyor. Oldukça zor ve uzun görevlere dahil olan astronotlar haliyle yiyebilecekleri besinlerin en keyiflisini hak ediyor. Son yıllarda uzayda yenilecek menüleri dünyanın en iyi şeflerinden olan Alain Ducasse hazırlıyor. 2004 yılından beri NASA ile işbirliğinde olan Ducasse, uzayda en rahat yenebilecek, kolay sindirilebilir ve kırıntısız yemekleri astronotlar için seçiyor.
