Yeni yapılan bir araştırmaya göre Dünya'nın uydusu Ay'ın bir zamanlar güçlü olan koruyucu manyetik alanı, 1 milyar yıl önce 'iç dinamosu çalışmayı durdurduğu' için yok oldu. Bilim insanları, alanın geçmişteki gücünü hesaplayabilmek için Ay'ın yüzeyinde yer alan ve güçlü bir patlamayla yaratılan erimeyle oluşan kayaları inceledi.
Kaya soğuduğunda, içindeki küçük taneler o zamanki alanın gücünün ve yönünün anlık görüntüsünü oluşturmak için manyetik alanla birlikte sıralandı. Araştırmacılar, Ay'ın manyetik alanının 1 milyar yıl önce 0,1 mikroteslaya düştüğünü tespit etti. Bu değer, Dünya'nın şu andaki manyetik alanından yaklaşık olarak 500 kat daha zayıf.
Ay'daki volkanik faaliyetler, 3 milyar yıl önce sona erdi:
Bilim insanlarına göre bu düşüşün nedeni, Ay'ın çekirdeğindeki madde kristalleştirme işleminin sona ermesi. Bu işlemin, manyetik alanı yaratan dinamo olduğu düşünülüyor. Güneş'teki patlamalar sonucunda oluşan yüklü parçacık akımlarından Dünya'yı koruyan manyetik alanın, gezegenimizin çekirdeğindeki sıvı metallerin hareketinin yarattığı elektrik akımından doğduğu biliniyor.
MIT'den gezegen bilimci Benjamin Weiss'a göre Ay'ın manyetik alanı kuvvetli olmaya devam etseydi yeryüzündeki gaz çeşitliliği engellenmiş olabilirdi. Weiss ayrıca Ay'ın güçlü bir manyetik alana sahip olduğu dönemde Dünya'ya olan uzaklığının da bugünkünün yarısı kadar olduğunu sözlerine ekledi. Ay, Dünya'dan hâlâ yılda 2,5 santimetre uzaklaşıyor.
Weiss ve meslektaşları, bir önceki çalışmalarında 4 milyar yıl önce Ay'ın manyetik alanının 100 mikrotesla olduğunu tespit etmişlerdi. Bu değer, Dünya'nın bugünkü manyetik alanından 2 kat güçlü. Ekip bu sonuca Ay yüzeyindeki volkanik faaliyetler sonucu oluşmuş kayaları inceleyerek vardı. 3 milyar yıl önce Ay'daki volkanik faaliyetlerin kesildiği düşünülüyor. Bununla birlikte volkanik faaliyetler, cisimlerin erimesine neden olan tek olay değil. Maddelerin erimesine büyük çarpmalar da neden olabiliyor. Araştırmacılar, 1 milyar yıl önceki bir çarpmadan doğan kayalardaki incelemeler sonucunda Ay'ın 1 milyar yıl önce madde kristalleştirmeye son verdiğini keşfetti.
Araştırmacılara göre Ay'daki manyetik alan iki farklı süreçten kaynaklanıyor olabilirdi. Birincisi, Ay'ın Dünya'ya yakınlığına bağlı olarak çekirdeğindeki akışkanların yer çekimi sayesinde karıştırılması sonucu oluşan dinamo etkisi.
Ay ile Dünya arasındaki uzaklığın artmasıyla birlikte 'çekirdek kristalleşmesi' denilen ikinci bir süreç daha önemli olmaya başladı. Bu işlemde, Ay'ın yoğun demirli iç çekirdeğinin kademeli olarak oluşumuyla birlikte bu çekirdek etrafını saran dış çekirdekteki sıvıları 'kışkırtmaya' başladı. Ay'ın manyetik alanı bu sayede oluştu ancak iç çekirdek dış çekirdeği tamamen kristalleştirdiğinde bu dinamo da faaliyetini durdurmuş oldu.
