NASA'nın uzun bir süredir ertelenen James Webb Uzay Teleskobu, evrendeki ilk galaksilerin oluşumuna ışık tutabilecek ve gökbilimcilerin, geçmişin derinliklerine bakabilmesine imkan sağlayacak. Tabii evrenin geçmişiyle ilgili merak çok fazla olunca ilk galaksilerin oluşumuna bakmak bazı bilim insanlarını tatmin etmekten uzak kalabiliyor.
Bazı gökbilimciler, ilk galaksilerin de ötesine gitmek ve ilk yıldızları araştırmak istiyor. İşte tam olarak bu noktada da radikal bir konsept devreye giriyor: Ay teleskobu. Üstelik bu Ay teleskobu fikri üstünde çalışan bilim insanları da bulunuyor.
Ay'a sıvı ayna teleskobu
Sıvı ayna teleskobu, yansıtıcı sıvılardan yapılan aynalara sahip teleskoptur. Burada en çok kullanılan akışkan cıva olsa da farklı sıvılar da kullanılmaktadır. Texas Üniversitesi'nden gökbilimciler, bundan yaklaşık 10 yıl önce ortaya atılan ve NASA tarafından rafa kaldırılan Ay'da sıvı ayna teleskobu fikrini tekrar değerlendirmeye aldı. Araştırmacılar, bu konuda bir araştırma yayınlamak için de hazırlıklar yapıyor.
Gökbilimciler, ilk yıldızların 13 milyar yıl önce, galaksiler bir araya gelmeden oluştuğunu düşünüyor. McDonald Gözlemevi'nden Volker Bromm, ilk ışıkların şu anki ya da yakın gelecekteki teleskopların ulaşabileceğinin ötesine uzandığını ve bu yüzden zamanın sınırında bulunan ilk yıldızları gözlemlemek için en nihai teleskobu düşünmenin önemli olduğunu dile getiriyor.
Bu teleskobun 100 metre çapında olması ve Ay'ın kutuplarındaki kratere inşa edilmesi gerekiyor ki Güneş enerjisiyle çalışabilsin. Ayrıca sıvı ayna teleskoplarının Ay'a taşınması da geleneksel materyallere göre çok daha kolay. İsminin ise ABD'deki Very Large Array ve Şili'deki Very Large Telescope'a eğlenceli bir referans olarak Ultimately Large Telescope olması düşünülüyor. Üstelik Ay'daki bir teleskop fikri için ortaya atılan tek konsept bu değil. NASA, radyo teleskobu araştırmasına da fon sağlamaya devam ediyor.
