Suda yaşayan en büyük memeliler olan balinalar ve yunuslar, bilim insanlarına göre ölülerinin ardından yas tutuyor olabilir. Uzun süredir devam eden gözlemlere ve son dönemde gerçekleşen araştırmalara dayanılarak ortaya atılan bu düşünce ise temelde yetişkin yunus ve balinaların, hayatını kaybeden genç balıkların cesetlerini uzun süre terk etmemelerine dayanıyor.
Ölen balinaların ve yunusların, aileden olmasına ise gerek yok. Tıpkı insanlarda olduğu gibi, bu dev balıklar, ölüm söz konusu olduğunda oldukça hassaslaşıyorlar ve özellikle dişiler, ölü bedeni bırakıp gitmekte zorlanıyor. 1970 - 2016 seneleri arasında gözlemlenmiş tüm ölüm vakalarında, araştırmacılar aynı sonuca ulaşmışlar. Araştırmada incelenen yunusların %90'ı, ölülere karşı oldukça dikkatli davranıyor ve dişiler bir haftaya kadar ölü bedeni yanlarında taşıyor.
Gruptaki diğer dişiler de annenin acısını paylaşıyor. Araştırmacılara göre bunun sebebi kurulan güçlü bağ ve bırakıp gitmenin zor oluşu. Bir diğer tahmin ise, balinaların ve yunusların, hayatını kaybeden 'dostlarının' öldüğünü kabul etmiyor oluşları. Ancak durum henüz tam olarak aydınlatılabilmiş değil.
Aynı şekilde kambur balinaların da bir saldırı halinde yavrularını korumak için mücadele ettikleri ve erkek kambur balinaların ölen yetişkin dişilere cinsel ve duygusal olarak ilgi gösterdikleri de bilinen bir durumdu. Bilim insnalarına göreyse bunu sebebi aşırı stres olabilir. Fakat eğer ölen yetişkin olmayan bir balinaysa, cinsel ilgi gözlemlenmiyor.
Milano-Bicocca Üniversitesi'nde görev yapan bilim insanları, ölen yakınların ardından yas tutmanın tüm memeliler için ortak bir özellik olabileceğini ve bu durumun duygusal bağ kurmak ile ilişkilendirilebileceğini de söylüyor. Yine bilim insanlarına göre tüm balina ve yunus türlerinin yas tutma yolları farklı.
Bir katil balina, ölü bir yeni doğanı ağzında taşıyarak suyun yüzeyinde dengede tutmaya çalışıyor ve bu da bir tür yas olarak adlandırılıyor. Aynı şekilde yunuslar da ölü arkadaşlarına yüzgeçleriyle temas edip etrafında bir tür çember oluşturuyorlar. Bilim insanları, bunun sebebinin gerçekten 'ölüme üzülmek' olup olmadığından emin değiller ancak konu ile ilgili araştırmalar devam ediyor.
