Bir oyun kolu ile açık dünya oyunu oynadığınızı hayal edin. Yönettiğiniz karakterin yukarıya bakması için aşağı yön tuşunu mu yoksa yukarı yön tuşunu mu kullanırsınız? “Yukarı bakmak için yukarı yön tuşunu kullanırım” diyorsanız çoğunlukta olduğunuzu söyleyebiliriz. Ancak sayısı hiç de azımsanmayacak miktarda oyuncu, yukarı bakmak için aşağı yön tuşunu kullanıyor. Peki neden?
Fazlasıyla spesifik bir konu olduğundan bazı oyuncuların neden yukarı bakmak için aşağı yön tuşunu kullandığını kesin bir şekilde açıklayan bir araştırma bulunmuyor. Ancak İngiliz medya kuruluşu The Guardian, bu konuyu merak etti ve alanında uzman nörobilimci ve psikologlarla da görüşerek geçtiğimiz şubat ayında bu konuda bir makale yayınladı.
Hangi yöne bakmak için hangi yön tuşuna bastığınız alışkanlıklarla ilgili olabilir
Söz konusu makale, neden bazı oyuncuların yukarı bakmak için aşağı yön tuşunu kullandığı sorusuna iki ayrı yanıt veriyor; alışkanlık ve oyunu algılama biçimi. Söz konusu eğilimin bir alışkanlık olduğunu ifade eden görüşe göre bazı oyuncuların yukarı bakmak için aşağı yön tuşunu kullanmasının tek nedeni, oynadıkları ilk oyunlar.
Buna göre; oyun oynamaya Flight Simulator, LucasArts X-Wing, Tie-Fighter gibi simülasyon ya da TimeSplitters 2, GoldenEye, Turok gibi varsayılan olarak yukarı bakmak için aşağı yön tuşunun kullanıldığı oyunlar ile başlayan oyuncular, alışkanlıkları gereği oynadıkları diğer oyunlarda da yönlendirme ayarlarını bu şekilde yapıyorlar. Ancak bu teori, bazı oyuncuların böyle bir alışkanlığa sahip olmasalar bile oyun ayarlarında Y eksenine tersine çevirme isteklerini açıklamadığından tamamen kabul görmüş değil.
Oyunu nasıl algılıyorsanız, karakterinizi de o şekilde yönetiyorsunuz
İkinci teori, yukarı bakmak için hangi yön tuşunun kullanılacağına, oyunu algılama biçimimizin karar verdiğiniz söylüyor. Şöyle ki; kendini yönettiği karakterin yerine koyan oyuncular, tuşlar ile kadrajı yönettiklerini düşündüklerinden yukarı bakmak için yukarı yön tuşunu kullanıyorlar.
Yukarı bakmak için aşağı yön tuşunu kullanan oyuncular ise kendilerini karakterin dışında, onun arkasında ya da üzerinde duran bir yönetici olarak görüyorlar. Bu oyuncular, yukarı bakmak için karakterin başını geriye yatırması gerektiğini düşünüyorlar ve aşağı yön tuşuna basarak görüntüyü değil karakteri yönetmiş oluyorlar. Karakteri yönlendirmek için oyun kollarındaki analog çubukları kullanan oyuncular, çubuğu aşağı çektiğinde analogun, başımızı geriye yatırdığımızdakiyle aynı hareketi yaptığını görebilirler.
Yukarı bakmak için hangi yön tuşunu kullandığımızın algısal bir farklılık olduğunu öne süren teori, buna benzer bir örnek olarak dizüstü bilgisayarlardaki dokunmatik yüzeyin kullanımını gösteriyorlar. Karşınızda bir web sayfası olduğunu düşünün. Sayfanın aşağısındaki bir öğeyi görmek için dokunmatik yüzeyi aşağı mı yoksa yukarı mı kaydırıyorsunuz?
Ekranı yönettiğini düşünen kullanıcılar parmaklarını aşağı kaydırdıklarında görüntünün de aşağı ineceğini düşünerek bu yönde bir kontrol kullanırken, sayfayı yönettiklerini düşünen kullanıcılar sayfanın parmaklarını kaydırdıkları yönde ilerleyeceğini düşünerek aşağıdaki bir öğeye ulaşmak için parmaklarını yukarı kaydırmayı tercih ederler.
