Bu içeriğimizde beden kitle endeksi hesaplama nasıl yapılır? sorusuna ek olarak çocuklar için boy kilo endeksi tablosu ve vücut kitle endeksi değerleri ne anlama gelir? gibi ayrıntılı bilgilere de yer verdik. Vücut kitle endeksi nasıl hesaplanır? konusuna geçmeden önce, sıkça sorulan, vücut kitle indeksi nedir? sorusunu cevaplamak istedik. Hadi başlayalım!
Beden kitle endeksi (BKE), vücudunuz için normal kabul edilen kiloya ne kadar yakın olduğunuzu gösterir. Kilonuza ve boyunuza göre zayıf, ideal kiloda, fazla kilolu veya obez olup olmadığınızın tespitini sağlar. Bu ölçüm yağ, kas, yaş, cinsiyet gibi değişkenleri hesaba katmaz. Yine de kilo durumunuzun takibi ve muhtemel hastalıklarınızın tahmini konusunda önemli bir paya sahiptir.
Beden kitle endeksi hesaplama nasıl yapılır?
Beden kitle endeksi hesaplama kilogram olarak vücut kütlesinin, metre olarak vücut uzunluğunun karesine bölünmesi yoluyla bulunur. Bu hesaplama yöntemi ile ideal kilo analizi yapabilir, olası sağlık risklerinizi öğrenebilir ve kilonuzu kontrol altında tutmak için gereken tedbirleri alabilirsiniz.
Yetişkinlerde hesaplama formülü için kısaca şu adımları izleyebilirsiniz: Öncelikle ayakkabısız bir şekilde ve düz bir zeminde boyunuzu ölçmelisiniz. Örneğin boyunuzun 1.75 metre olduğunu varsayalım. 1. adımda ölçtüğünüz boyunuzu tekrar boy ölçünüz ile çarpmanız gerekmektedir.
Yani boyunuz 1.75 metre ise yapacağınız hesaplama: 1.75 x 1.75 = 3,0625. Fazla aç veya fazla tok olmadan, üstünüzde ağırlık olmadan, günlük kıyafetlerinizle kilonuzu ölçmelisiniz. Kilonuzun 70 kg. olduğunu varsayalım. Son adımda kilonuzu, 2. adımda ölçtüğünüz boyunuzun karesine bölmelisiniz.
Yani 70 / 3,0625 = 22,85. Sonuç beden kitle endeksinizin 22,85 olduğu anlamına gelir. Peki bu sonuç değeri ne anlama gelir? Ayrıntılı olarak yazının devamında öğrenelim.
Beden kitle endeksi değerleri ne anlama gelir?
- 18.5 altındaki sonuçlar: Sağlıklı kilonun altında, zayıf
- 18,5 - 24,9 arasındaki sonuçlar: Sağlıklı kiloda
- 30 - 39,9 arasındaki sonuçlar: Sağlıklı kilonun çok üstünde, obez
- 40 üzerindeki sonuçlar: Sağlıklı kilonun epey üstünde, morbid obez
18,5 altındaki sonuçlar: Sağlıklı kilonun altında, zayıf: Boyunuza oranla kilonuzun yetersiz olduğunu gösteren bu sonuçla karşılaşıldığında yetkili sağlık birimlerine başvurarak sağlıklı bir şekilde kilo almanız önerilir. 18,5 - 24,9 arasındaki sonuçlar: Sağlıklı kiloda: Bu değer ideal kilo seviyenizde olduğunuzu gösterir.
Böyle bir sonuca sahip olan kişilerin sağlıklı, düzenli ve dengeli beslenmeyi sürdürmeleri önerilir. Yine de yaşam tarzınızda herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmaması gerektiğini belirlemek için mutlaka doktorlarınıza danışmalısınız. 25 - 29,9 arasındaki sonuçlar: Sağlıklı kilonun üstünde.
Boyunuza oranla kilonuzun fazla olduğunu gösteren bu sonuç ile muayene olarak fazla kilolarınızdan kurtulmanız gerektiği önerilir. 30 - 39,9 arasındaki sonuçlar: Sağlıklı kilonun çok üstünde, obez: Birinci derece obez sınıfında değerlendirilir.
Kilonuzun sağlığınız için risk oluşturabilecek seviyede olduğu anlamına gelir. Sonuç olarak hekim ve diyetisyen aracılığıyla kilo vermeniz önerilir. 40 üzerindeki sonuçlar: Sağlıklı kilonun epey üstünde, morbid obez:
Üçüncü derece obez sınıfındaki bu kişilerin hayati riske sahip hastalık sahibi olmaları çok yüksektir. Hekim ve diyetisyen muayenesiyle sağlıklı kilo vermesi önerilir.
Dikkat etmeniz gerekenler:
Beden kitle endeksi hesaplama sonucunuz sadece olası vücut tipinizi belirler. Her ne kadar tıp uzmanları tarafından dünya çapında araştırmalarda kullanılsa da sağlık sorunlarını teşhis etmek için kullanılamaz. BKE değerinizin kalp krizi, diyabet ve kanser gibi pek çok sağlık sorunu için risk teşkil edip etmediğinin belirlenmesi için sağlık kuruluşlarında muayene ve tedavi olmanız gerekmektedir.
BKE, kas geliştiriciler, sporcular, hamileler ve yaşlılar için kullanılmaz. Bunun nedeni, kasların ve yağların hesaba katılmayarak yalnızca boy ve kilonun dikkate alınmasıdır. Örneğin, sağlıklı kiloda görünen ancak hareketsiz yaşayan yaşlı bir kişi, şişman olmamasına rağmen önemli miktarda vücut yağına sahip olabilir.
Bu durum sağlıksızken, aynı BKE'ye sahip kaslı bir genç sağlıklı olarak kabul edilebilir. Sporcularda ve vücut geliştiricilerde, kasların yağlardan ağır olması nedeniyle kilolu kabul edilmeleri fakat vücut yapıları için sağlıklı kiloda olmaları mümkündür.
Gelişme çağındaki çocuklar ile kas kütlelerini kaybeden yaşlılar gibi daha düşük kas kütlesine sahip olanlar, düşük bir BKE'ye sahip olabilir. Hamilelik ve emzirme döneminde kadınlarda vücut kompozisyonu değişir, bu nedenle BKE hesaplamak uygun değildir.
Çocuklarda beden kitle endeksi hesaplama:
Çocuklar ve gençlerde cinsiyete bağlı olarak ve yaşa göre değişkenlik gösterir. Bundan dolayı çocuklarda yetişkinlerden farklı hesaplanmaktadır. Ayrıca bu değerler çocuğunuz yaş aldıkça ve uzadıkça değişmektedir. Dolayısıyla bir hesaplama aracı kullanırken kendiniz ve çocuğunuz için ayrı beden kitle endeksi hesaplama tablosu kullanmanız gerekir.
İlk olarak çocuğunuzun boyunu ölçün. Örneğin, 1.20 metre. Boyun karesini alın. 1.20x1.20=1.44 Çocuğunuzun kilosunu ölçün. Örneğin 22 kg. Sonrasında kiloyu boyun karesine bölün. 22/1.44=15.27 Ardından çıkan BKE sonucunun aşağıdaki tabloda yaş ile kesiştiği yeri işaretleyin.
Örneğin, 8 yaş. Kesişim alanı yeşil alandaysa normal, sarıdaysa kilolu, kırmızıdaysa obez sonucunu verir. Yeşil alanın altında ise zayıf olduğu anlamına gelir.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan ‘Çocukluk Çağı Obezite Araştırması’ (COSI-TR) sonuçlarına göre; vücut kitle endeksi hesaplanan Türkiye’deki çocukların yüzde 22,5’i, yani her 5 çocuktan biri şişman olarak tanımlanmıştır. Yaptığınız ölçümlerde böyle bir sonuçla karşılaşmanız durumunda bir pediatri uzmanına başvurmanız daima faydanızadır.
Beden kitle endeksi ve sağlık riskleri:
Beden kitle endeksi değerinin yanı sıra bel çevresi ölçüsü ve vücut yağ oranı da obezitenin derecesi hakkında bilgiler verir. Fazla kilolu ve obez kategorilerindeki BKE sonuçları, aşağıdakiler gibi hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu gösterebilir.
Kendinizin veya tanıdığınız birinin obez veya zayıf olduğunu düşünüyorsanız, özellikle de nedeni bariz görünmüyorsa, mutlaka doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Fazla kilolu olmakla ilişkili riskler nelerdir?
- Yüksek tansiyon
- Yaygın olarak "kötü kolesterol" olarak kabul edilen daha yüksek LDL kolesterol seviyeleri, iyi kolesterol olarak kabul edilen daha düşük HDL kolesterol seviyeleri ve yüksek seviyelerde trigliserit
- Tip II diyabet
- Koroner kalp hastalığı
- Felç
- Safra kesesi rahatsızlığı
- Osteoartrit, eklem kıkırdağının parçalanmasından kaynaklanan bir eklem hastalığı türü
- Uyku apnesi
- Vücut ağrıları, solunum problemleri ve belirli fiziksel işlevlerde zorluk
Zayıf olmakla ilişkili riskler nelerdir?
- Vitamin eksiklikleri
- Anemi (kansızlık)
- Osteoporoz, kemik zayıflığına neden olan ve kemiğin kırılma riskini artıran bir hastalık
- Bağışıklık fonksiyonlarında azalma
- Özellikle çocuklarda ve ergenlerde büyüme ve gelişme sorunları
- Adet döngüsünü bozabilecek hormonal dengesizlikler nedeniyle kadınlar için olası üreme sorunları. Düşük kilolu kadınların da ilk üç aylık dönemde düşük yapma şansı daha yüksektir.
- Ameliyattan kaynaklanan olası komplikasyonlar
Lütfen unutmayın, beden kitle endeksi hesaplama sadece ne kadar zayıf, ideal kiloda, kilolu veya obez olduğunuzu öğrenmek için yapılır. Herhangi bir hastalığın teşhisi için kullanılması mümkün değildir. Aldığınız değerler sağlıklı veya sağlıksız olduğunuz sonucunu vermez. Uygun teşhis ve tedaviler için doktorunuza ve yetkili sağlık kuruluşlarına başvurmanız gerekmektedir. En doğru ve size özel bilgiyi bu şekilde alabilirsiniz.
Kilo vermek için antrenman türlerine bakıyorsanız:
Vücut tipleri hakkında bilgi edinmek için:
