Bir internet dizisi olarak BluTV ile dönüş yapan Behzat Ç.’nin beşinci bölümü yayınlandı. Orijinal kadrosuyla yeniden karşımıza çıkan dizinin başlangıcı ardından, böylece 5 haftayı geride bırakmış olduk. Ana karakterler ve ana olay akışı dışında dizi, dönemin şartlarına uyması için epey zenginleştirilmiş görünüyordu.
Uyarı: Yazının bundan sonraki kısmı, Behzat Ç.’nin sadece son bölümü hakkında önemli spoiler içermektedir. Ele alacağımız konu, dizinin ana hikâyesini etkilememektedir. Yani hiç Behzat Ç. izlemediyseniz bile konu ilginizi çektiyse yazıyı okuyabilirsiniz.
Behzat Ç.’de anlatılan ve hepimize bir yerlerden tanıdık gelen o YouTuber:
MC Kerem gibi son derece absürt bir isim verilen hayali YouTuber, 17 yaşındaydı. YouTube sayesinde ailesindeki herkesten daha çok para kazanıyordu. Psikologa ailesinden nefret ettiğini söylüyor, küfürler ediyor, kitap okumadığını ama kitap yazdığını söylüyor, AVM’leri doldurup taşıran hayran buluşmalarından bahsediyordu. Yani MC Kerem, hayali de olsa aslında epey tanıdık bir yüzdü.
Behzat Ç.’nin dördüncü bölümünde yer alan bu ufak kısım; günümüz internet dünyasına, üretilen içeriklerin kalitesizliğine, tanınan simaların yeteri kadar doğru insan olmadıklarına dair bir göndermeydi. Ancak beşinci bölümle birlikte bu küçük eleştiriler, yerini sert ve sınır tanımayan sert bir eleştiriye bıraktı: Hepimize bir yerden tanıdık gelen o YouTuber, öldürüldü.
Behzat Ç.’deki hayali YouTuber aslında kimi temsil ediyor?
Hayali YouTuber Kerem, son videolarından birinde evine gelen temizlikçi ablayı küçük düşürmüştü. Kadın bir başka odayı temizlerken Kerem alkol almış, bilerek odasının ortasına istifra edip pisliğini kadına temizletmişti. Aynı zamanda bu temizlik sırasında kadını küçük düşüren hareketler yapmış, adeta ona hakaret etmişti. Üstelik tüm bu anları kaydedip muhtemelen “Eve gelen temizlikçiye kusmuğumu sildirdim!” gibi bir başlıkla milyonlarca YouTube abonesiyle paylaşmıştı.
Bu sırada Kerem’in dayısını ve en yakın arkadaşı olan bir başka YouTuber Berkecan’ı tanıdık. Bu karakterler üzerinden de oldukça sert eleştiriler yapıldı. Kerem bir videoda dayısına sürekli tokat atıyor, attığı her tokat başına 50 TL para veriyordu. Diğer bir videoda ise arkadaşı Berkecan ile “60 saat uyumama Challenge” yapıyorlardı. Uyanık kalan, ceza olarak uyuya kalanın üzerine küçük idrarını yapacaktı...
Daha fazla izlenme için öz dayısına şiddet uygulayanlar, gerçekten de idrar şakası yapanlar, hatta diğer insanları küçük düşürüp bununla pirim kasanlar… Tüm bunlar şimdi YouTube’u açsanız, birkaç video izledikten sonra sağdaki önerilerde çıkan içeriklere fazlasıyla benziyor.
Behzat Ç.’deki YouTuber cinayeti ile anlatılmak istenen gerçekler:
Hayali YouTuber Kerem’in ölüm sebebi, “Helyum Challenge” yapmak için bir balonun içinden helyum gazı çekmesiydi. Sonradan bu helyum gazının aslında bir tarımsal ilaçla karıştırıldığını, Kerem’in kalp krizi geçirerek öldüğünü öğrendik. Balonuna tarım ilacı katan kişi, yani katil ise Kerem’in evine gelen o temizlikçi ablanın oğluydu.
Katil, YouTuber Kerem ile aynı yaşlarda olan bir gençti. Ancak Kerem’i öldürme sebebi onu kıskanması değil, annesine pisliğini temizleterek, onu milyonlarca insanın önünde küçük düşürmesiydi… Behzat’ın ekibi onu yakalayıp arabaya bindirmesine rağmen katil genç, yaptığından hiç pişman değildi. Ta ki annesinin feryadını görene kadar…
“E peki bu bize ne anlatıyor şimdi?” dediğinizi duyar gibiyiz. Her şey kağıt üzerinde yazılan bir hikâye olabilir. Ancak gösterilen şeyler, içi boş tespitlerden ve anlamsız eleştirilerden ibaret değil. Gördüğünüz senaryo, YouTube’daki kalitesiz içeriklerin, bu içeriklerin milyonlarca insana ulaşmasının son derece olası ve mantıklı bir sonucu… Yani gerçekten de bir genç, herhangi bir başka genci aynı nedenle öldürebilir.
Bu kez Behzat Ç.’deki gibi bir senaryodan değil, gerçeklerden bahsedelim. Tarih: 3 Nisan 2018; Yer: YouTube Genel Merkezi; Bir YouTuber silahlı saldırı düzenledi ve ardından intihar etti...
Evet gerçekten de böyle bir olay yaşandı… Hatırlamayanlar için kısaca özetleyelim. Türkçe videolar da üreten 39 yaşındaki Azeri asıllı İran vatandaşı Nasim Najafi Aghdam, ABD’de yaşayan bir YouTuber’dı. Aghdam’ın içerikleri, gerçekten de son derece kalitesizdi. Hatta bazı içeriklerindeki uygunsuz ögeler nedeniyle YouTube videolarına filtre uygulamıştı.
Uygulanan filtreler yüzünden Aghdam’ın videoları, insanlara öneri olarak çıkmıyordu. Bunun sonucu olarak izlenme elde edemiyor, abone sayısı artmıyordu. Aghdam öfkelenmeye başladı, önce konuyla ilgili birkaç tepki videosu çekti. Ardından 3 Nisan 2018’de silahını alıp Kaliforniya San Bruno bölgesindeki YouTube genel merkezine gitti. Güvenlikleri atlattı, binaya girip ateş açarak 4 kişiyi yaraladı, sonra dışarıya çıkıp başına ateş ederek kendi yaşamına son verdi. Aghdam’ın kimseyi öldürmemiş olması büyük şanstı...
Peki tüm bu trajik olayın Behzat Ç.’deki YouTuber cinayeti ile ne ilgisi var?
Biri senaryo, diğeri gerçek. Tüm bu yaşananların ise tek bir ortak noktası var: Kalitesiz içeriğin daha çok izlenmesi ve toplumun dengesini bozan sorunlu insanların üne kavuşması.
Özellikle Z kuşağı, yani 2000 yılından sonra doğan her genç, kişisel farkındalığını YouTube ile büyürken kazandı. Yani Behzat Ç.'de bahsedilen senaryo da olsa gençler, her şeye doğrudan tanık oldular. Büyürken tüm bilinçleri o çöplükle doldu.
Ebeveynler, telefonlarından YouTube açıp çocukların ellerine vererek büyük bir dertten kurtulduklarını düşünüyorlar. Çocukların ise hiçbir suçu yok. Yanlış ile doğruyu ayırt etmeyi öğrenecekleri yaşlarda, küçük bir ekranda büyük mutluluk hikâyeleri izliyorlar. Kerem gibi karakterler, onlara insanları küçük düşürmenin eğlenceli bir şey olduğunu gösteriyor. Dayıya ya da arkadaşa hakaret etmenin doğal olduğunu anlatıyorlar.
Çocukların YouTube’da İzledikleri her şey, onların sıradan dünyası haline geliyor. Karakterleri de o yönde gelişiyor. Bir süre sonra hayatlarını izledikleri insanlar gibi yaşamaya özeniyorlar. O hayata sahip olmak istiyorlar.
Eskiden bir çocuğun ileride yapmak için hayal kurduğu meslekler astronotluk, doktorluk, mühendislik, öğretmenlikti. Ancak YouTube ile Z kuşağının büyük bir kısmı, YouTuber olmayı hayal ediyor. Hatta bırakın Z kuşağını, bu dünyaya özenip tüm o içeriklerle dünyanın parasını kazanabileceğini gören yetişkinler de aynı şeyi arzu ediyorlar.
Koca bir bölüm boyunca 'YouTuber cinayeti' anlatmaya değdi mi amirim?
Çoğu izleyici için bir YouTuber’ın cinayetini çözen Behzat Ç. görmek sıkıcı olabilir. En nihayetinde dizinin büyük bir ana hikâyesi, değindiği farklı gerçekler var. Tüm bunlara rağmen senaristlerin, oyuncuların ve yönetmenlerin YouTuberlar üzerinden eleştiri yapması boşuna değil.
Son günlerde gündeme gelen haberler, YouTube’daki kalitesiz içeriklerin, uygunsuz insanların uzun ömürlü olmadıklarını gösteriyor. Umarız Behzat Ç.’deki gibi ciddi vakalar yaşanmaz, ancak daha önce zaten çok yaşanmıştı. Umarız eleştiriler yerine ulaşır ve ebeyevnler başta olmak üzere herkes, üzerine düşeni gerçekten yapar.
Behzat Ç.'deki YouTuber cinayeti hakkında görüşlerinizi yorumlarda belirtebilirsiniz.
