Günümüzde kiralamak üzere bir ev bakmak için herhangi bir platforma giriş yaptığınızda veya ev sahiplerinin kendileriyle görüştüğünüzde, evi kiralamanızı engelleyebilecek bazı ifadelerle karşılaşmışsınızdır. Örneğin ev sahipleri, kiraya verecekleri evi bekara veya öğrencilere vermek istemediğini açık bir şekilde belli edebiliyor.
Bu durum, ev sahibinin evi kiralamak üzere anlaştığı emlakçılar tarafından da dillendirilebiliyor. Fakat geçtiğimiz yıllar boyunca görülen bazı davalarda çıkan kararlar, aslında ev sahiplerinin ve emlakçıların bu konuda tamamen haksız olduklarını ortaya koydu. Üstelik bu tür ifadelerle evini aday kiracıya vermeyen ev sahipleri para cezasına dahi çarptırıldı. Gelin, size bunun yasal dayanağını açıklayalım.
Kiracıda ayrımcılık yapmak kanunen yasak ve cezası var:
Takvimler 2016 yılını gösterirken Türkiye Büyük Millet Meclisi, önemli bir kanun tasarısını yapılan oylamayla kabul etmişti. 20 Nisan 2016'da kabul edilen bu tasarı, "Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu" ismiyle ve 6701 kanun numarasıyla yürürlüğe girmişti. Kanunun amacı şu şekilde tanımlanmıştı:
"Bu Kanunun amacı; insan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi ile bu ilkeler doğrultusunda faaliyet göstermek, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek ve bu konuda ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmek üzere Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun kurulması, teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin esasların düzenlenmesidir."
Üçüncü maddenin birinci ve ikinci fıkralarında çok net ifadeler yer almaktadır:
"Herkes, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşittir."
"Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır."
Ayrımcılık yasağının beşinci maddesinin üçüncü fıkrasında kiracıları ve ev sahiplerini ilgilendiren o ifade:
"Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri ve bunlar tarafından yetkilendirilenler, taşınır ve taşınmazları kamuya açık bir şekilde sunarken bu malları edinmek veya kiralamak isteyenler ile bunlar hakkında bilgi almak isteyenler aleyhine, bunların kiralanması, kira akdinin şartlarının belirlenmesi, kira akdinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi, satışı ve devri süreçlerinin hiçbirinde ayrımcılık yapamaz."
Verilen cezanın miktarı:
Yukarıdaki maddelerde ve fıkralarda çok açık bir şekilde görebileceğiniz üzere kiraya verilen bir evin kiracısı konusunda kanunen hiçbir şekilde ayrımcılığa izin verilmiyor. Bu konuda verilecek cezalarsa yapılan ihlalin etki ve sonuçlarının ağırlığı, failin ekonomik durumu ve çoklu ayrımcılığın ağırlaştırıcı etkisi dikkate alınarak 1.000 TL – 15.000 TL arasında idari para cezası olarak belirtilmiş durumda (25/1).
Eğer bir ev kiralamaya kalktığınızda ev sahibinizden veya emlakçınızdan cinsiyetiniz, ırkınız, medeni durumunuz veya herhangi bir nedenle evi kiralayamayacağınızı duyarsanız, yapmanız gereken Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvurmak.
