Daha önceleri Dünya'ya uzaklığı 640 ışık yılı olarak tahmin edilen kızıl dev Betelgeuse, gökyüzündeki tüm yıldızların en tuhafı olarak biliniyor. Nihayetinde bir süpernova patlamasıyla ölmesi bekleniyor ancak bu, 100.000 yıl uzakta olabilir. Bilim insanları, yıldızı sönükleşmeye başladığı için 2019 yılının sonundan beri yakından takip ediyor.
Betelgeuse'un parlaklığındaki bu azalma, yıldızın bir süpernova patlamasına yakın olduğuna dair spekülasyonların ortaya çıkmasına neden olmuştu. Daha sonrasında yapılan yeni çalışmalarda ilk kararmanın bir toz bulutu ile ilgili olduğu, ikinci ve daha küçük kararmanın ise muhtemelen dev yıldızdaki titreşimleri tetikleyen basınç dalgaları nedeniyle meydana geldiği bildirilmişti.
Betelgeuse neden kararıyor?
Konu hakkında konuşan Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden Meridith Joyce, "Normalde gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biridir ancak 2019'un sonlarından beri Betelgeuse'un parlaklığında iki düşüş gözlemledik" dedi. Bu durum, yıldızın patlamak üzere olabileceğine dair spekülasyonlara yol açsa da yeni çalışma farklı bir açıklama sunuyor.
Araştırmacılar, hidrodinamik ve sismik modelleme kullanarak basınç dalgalarının, Betelgeuse'un titreşmesine neden olduğunu doğruladı. Aynı zamanda çalışmanın ortak yazarı olan Tokyo Üniversitesi'nden Dr. Shing-Chi Leung, Betelgeuse'un titreşmesine neden olan şeyin basınç dalgaları -esasen ses dalgaları- olduğunun doğrulandığını söyledi.
Çalışmanın lideri Dr. Meredith Joyce, yıldızın şu anda çekirdeğinde helyum yaktığını, yani bir süpernovaya yakın olmadığını söylüyor. Joyce, ayrıca olası bir süpernova patlamasının yaklaşık 100.000 yıl içinde gerçekleşebileceğinin de altını çizdi.
Sanılandan daha küçük ve daha yakın:
Projedeki bir başka araştırmacı Betelgeuse'un fiziksel boyutunun bir gizem olduğunu söylerken, daha önceki çalışmalar Jüpiter'in yörüngesinden daha büyük olabileceğini öne sürüyordu.
Araştırmada, Betelgeuse'un boyutunun daha önce düşünüldüğü kadar büyük olmadığını ve yarıçapının sanılanın ancak üçte ikisi kadar olduğu öne sürülüyor. Araştırmacılar ayrıca, yeniden boyutlandırmayla birlikte yıldızın Dünya'dan uzaklığını da hesaplayabildiler.
Yapılan hesaplamaya göre Betelgeuse, Dünya'ya daha önce inanılandan %25 oranında daha yakın ve 530 ışık yılı uzaklıkta konumlanıyor. Hesaplamalar değişse bile yıldız, gelecekteki kaçınılmaz süpernova patlamasının gezegenimiz üzerinde önemli bir etkisi olmayacak kadar uzakta.
