Beyinimizin, Bir Şeyi Öğrenirken ve Hatırlarken Aynı Aktiviteyi Gösterdiği Keşfedildi

ABD’deki Ulusal Sağlık Enstitüsü’nden (NIH) bilim insanları, epilepsi hastalarının nöbetlerinin kaynaklarını öğrenmek için epilepsi hastalarının beyinlerindeki elektrik aktivitesini takip ettiler. Araştırmacılar, cerrahi olarak hastaların beyinlerine yerleştirilmiş elektrotlarla kullanılan ilaçlara direnç gösteren epilepsi hastalarının beyin aktivitelerini takip ettiler. Çalışmada araştırmacılar, epizodik anılar olarak adlandırılan, geçmiş deneyimlerimizin anılarını saklamak için kullanılan etkinliği incelediler.

1957 yılında epilepsi hastası olan Henry Molaison (HM), hafıza araştırmalarında bilimin önemli bir atılım yapmasını sağlamıştı. Molaison’un epilepsi nöbetlerinin durdurulması için beyninin bir kısmı cerrahi olarak çıkarıldı. Molaison, cerrahi operasyondan sonra bazı deneyimlerini hatırlamadı. O zamandan beri araştırmacılar, bir koku ya da melodi duyulduğunda tekrarlanan nöral aktiviteler olduğunu düşünüyorlar. Ancak bu tekrarlanan nöral aktivite bu zamana kadar tam olarak gözlenmemişti. 

Son yirmi yıl içinde kemirgenlerin beyinleri üzerinde yapılan çalışmalar, beynin anıları eşsiz nöronal ateşleme sekanslarında depolayabileceğini gösterdi. NIH araştırmacılarda kemirgenlerin beyinlerinde elde edilen bu bulguları test etmek için epilepsi hastaları ile bir çalışma yürüttüler. 

Araştırmacılardan Alex P. Vaz, “Hastalardan topladığımız verilere dikkatle baktığımızda insanlarda görülenle, kemirgenlerde görülen bellek ve nöron ateşleme modelleri arasında bir bağlantı bulabileceğimizi düşündük” dedi. 

Araştırmacılar, kemirgenlerin beyinlerinden elde edilen verilerin benzerlerinin insanlarda olup olmadığını test etmek için beynin dil merkezi olan ön temporal lobda bulunan bireysel nöronların ateşleme modellerini analiz ettiler. Nöronların akımları hastalar ekranın önünde otururken kaydedildi. Hastalardan “kek” ve “tilki” gibi alakasız kelime çiftleri öğrenmeleri istendi. Daha sonra hastaya “kek” gibi kelimelerden bir gösterildiğinde, hasta “kek” kelimesi ile eşleştirilen “tilki” kelimesini doğru bir şekilde hatırlaması sırasında benzer nöron aktivitleri milisaniye aralıklarla tekrarlandı.

Nöronların aktivitelerini kaydeden araştırmacılar, beynimizin anıları saklamak ve daha sonra geçmiş bir deneyimi hatırlamak istediğimizde tekrarlamak için nöral aktivite dizileri kullanabileceğini düşünüyorlar. 

Beyin nöronları üzerinde yapılan bu araştırmanın araştırmacılarından Kareem Zaghloul, “Sonuçlarımız anıların beyin boyunca nöronal ateşleme modellerinin koordineli bir şekilde tekrarlanmasını sağladığı fikrini destekliyor” dedi.