NASA’nın daha önce gerçekleştirdiği Ay misyonlarından alınan rogolit örnekleri sayesinde, gezegeninin yüzeyinde ufalanan kirli tabakanın içinde çok az miktarda oksijen olduğunu biliyoruz. İçerisinde toz, toprak, kırık kaya ve buna benzer materyaller bulunan rogolit, Dünya başta olmak üzere Ay, Mars ve bazı asteroitlerde bulunuyor. Söz konusu materyalin yüzde 40 ila 45’i ise oksijenden oluşuyor.
İskoçya'daki Glasgow Üniversitesi'nden kimyager Beth Lomax, rogolitin içindeki oksijenin çok değerli bir kaynak olduğunu; ancak içindeki mineraller oksit halde olduğu için işlenmeden kullanılamayacağını söylüyor.
Ay’dan alınan rogolit örneklerinin laboratuvarda test edilmeyecek kadar değerli olduğunu ifade eden Lomax, bunun yerine Dünya’da bulunan farklı karasal materyelleri kullanarak ‘sahte rogolit yarattıklarını dile getirdi.
Normal şartlarda materyal içindeki oksijenden su üretmek için hidrojen kullanarak demir oksitlerin kimyasal indirgenmesi ve ardından hidrojeni sudaki oksijenden ayırmak için elektroliz tekniği kullanılıyor; ancak Lomax ve arkadaşları bu işlemler aşırı karmaşık olduğu için kimyasal indirgeme adımını atladılar ve doğrudan toz haline getirilmiş regolitin elektrolizine geçtiler.
Oksijen ekstraksiyonundan önce ve sonra:
Araştırmacılar ilk önce regoliti ağ astarlı bir sepete yerleştirdiler. İçine kalsiyum klorür ve elektrolitten oluşan karışımı ekleyen ekip, malzemeyi eritmeyen bir sıcaklık olan yaklaşık 950 santigrat dereceye kadar ısıttılar.
Regolith numunesindeki oksijenin yüzde 96'sının çıkarılması yaklaşık 50 saat sürdü, ancak oksijenin yüzde 75'i ilk 15 saat içinde kaldı. Kabaca numunedeki toplam oksijenin üçte biri gaz halinde alındı ve geri kalanı kaybedildi; ancak bu, ay topraklarından su ve oksijen üretmek için daha önce kullanılan tekniklere kıyasla önemli oranda bir ilerleme temsil ediyor. Lomax ve ekibinin keşfettiği yeni teknik, Ay’daki buz tabakalarından nasıl oksijen sağlanabileceği konusuna yeni bir bakış açısı getirebilir.
