Doğal afetler, salgın hastalıklar gibi etmenlerle kitlesel kan ihtiyacı olduğunda bazı kan grubuna sahip insanlar, kan bulamadıkları için hayatlarını kaybedebiliyorlar. Kan bağışında ve bağışlanan kan ile yapılan tedavilerdeki en büyük engel de zaten uyumsuzluk. Şimdi bir grup bilim insanı, bu uyumsuzluğu tarihe gömecek bir çalışma gerçekleştirdi.
Kan grupları, vücudun ürettiği kırmızı kan hücrelerinin yüzeylerindeki şekerlerin yapısı nedeniyle farklı olurlar. A kan grubu tek bir şekere sahipken, B grubu farklı türde bir şekere sahiptir. AB grubu ise her iki grubun şeker tipine sahiptir. 0 grubu ise herhangi bir şeker içermez.
Bir kişi eğer farklı türde bir kan alırsa, bağışıklık hücreleri iflas ettikten sonra ölecektir. Örneğin A kan grubuna sahip bir kişi B grubu kan taşıyan birisine bağışta bulunamaz, çünkü hücrelerdeki şeker tipleri uyumsuzdur. 0 grubu ise hiç şeker taşımadığı için herkese kan bağışı yapabilir, ancak sadece bir başka 0 grubu kan taşıyan bireyden kan alabilir. Bu nedenle 0 kan grubuna sahip bireylerin hayatı oldukça güçtür.
Önceki yıllarda araştırmacılar, bazı enzimleri kullanarak A, B ve AB grubundaki kanların şekerlerini ayırmayı başarmışlar, bu kan gruplarını soktukları işlemlerle şekersiz olan 0 grubuna dönüştürmüşlerdi. Bu yöntemin kitlesel şekilde uygulanması için verimli, ekonomik ve güvenli bir yöntem bulunamadı. Söz konusu enzim, bilim insanlarını insan bağırsağına yönlendirdi.
Araştırmacı Stephen Withers ve ekibi, sindirim sisteminde yer alan bu enzimin, kan hücrelerindeki şekerlerle aynı yapıya sahip şeker içerdiklerini biliyorlardı. Bu bilgiden hareketle araştırmacılar, A ve B kan grubundaki şekerleri ayıran bir enzimi izole şekilde muhafaza edebilmeyi başladılar. Keşfettikleri yöntem sayesinde A veya B kan gruplarındaki şekerleri, bugüne kadar sunulan yöntemlerden en az 30 kat daha verimli şekilde ayırdılar.
Bir sonraki aşama, söz konusu enzimin klinik bir ortamda denenmesi olacak. Ana hedef, bağışlanan bütün kan gruplarındaki şekerleri ortadan kaldırarak onları herkesin kabul edebileceği 0 grubuna dönüştürmek olacak.
Tüm bu uğraşlar biraz daha zaman alabilir, ancak ekip gelecekteki bağış sorunlarını tarihe gömecek bir çalışma yürütüyor. Araştırmanın sonuçlarına buradan ulaşabilirsiniz.
