Boston Üniversitesi’nden Laura Lewis ve ekibi, uyku halindeyken beynin işleyişini incelemek için bir araştırma gerçekleştirdi. Yapılan araştırmanın açıklandığı makale, Science dergisinde yayınlandı. Bilim insanları, çalışmanın sonuçlarının Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların tedavisi ve önlenmesinde kullanılabileceğini düşünüyor.
Laura Lewis ve ekibini çalışmalarında uyku evrelerinden REM uykusu evresine odaklandılar. 2013 yılında başlayan araştırma, ilk olarak fareler üzerinde yapıldı. Fareler üzerinde yapılan araştırmada, uyku sırasında Alzheimer hastalığına katkıda bulabilecek beta amiloid gibi toksinlerin temizlendiği belirlendi.
Araştırmacılar, bu toksinlerin nasıl temizlendiğini ve bu işlemin neden sadece uykuda gerçekleştiğini merak ettiler. Bilim insanları, beyin etrafındaki berrak, suya benzer bir sıvı olan omurilik sıvısının toksiklerin temizlenmesinden sorumlu olduğunu düşündüler. Toksinleri neyin temizlediğini bulmak için bilim insanları, araştırmayı genişlettiler.
Çalışmaya katılan insanlar, MRI makinesinde uzanmak ve uyumak zorunda kaldılar. Gerçekçi uyku döngüleri elde etmek için araştırmacılar, testleri gece yarısı yapmak zorunda kaldılar. Katılımcılara bir EEG başlığı takıldı. Bu başlık ile katılımcıların beyinlerindeki elektrik akımları kayıt altına alındı. MRI ile katılımcıların uykuları sırasında beyinlerindeki oksijen ve omurilik sıvısı ölçüldü.
Laura Lewis, “Bu metriklerin her birinin önemli olduğunu düşündük. Ancak uyku sırasında nasıl değiştikleri ve uyku sırasında birbirleriyle nasıl ilişki kurdukları bizim için keşfedilmemiş bölge” dedi.
Araştırma sırasında, REM dışı uyku sırasında, beyindeki omurilik sıvısının büyük ve yavaş dalgalarının beynin üzerini kapladığı tespit edildi. REM dışı uyku sırasında nöronlar senkronize olmaya, aynı anda açılıp kapanmaya başlar. Nöronların hepsi anlık olarak çalışmayı bıraktığında fazla oksijene ihtiyaç yoktur. Bu da beynin daha az oksijen yakmasını sağlar. Ancak Lewis ve ekibi, omurilik sıvısının arta kalan boşluğu acele ile doldurduğunu gözlemledi.
2013 yılında, fareler üzerinde yapılan araştırmaya katılan bilim insanı Maiken Nedergaard, fareler üzerinde yapılan araştırmanın sonuçlarının insanlar için yapılacak çalışmaya ışık tuttuğunu açıkladı.
Nedergaard, uyanıkken nöronların da aynı anda kapanmayacaklarını açıkladı. Bu yüzden beynin kan seviyesinin, omurilik sıvısı dalgalarının beyinde dolaşmasına izin verecek kadar düşmeyeceğini de sözlerine ekledi.
Laura Lewis ve ekibinin çalışmasında Alzheimer tedavisi için klinik uygulamalar da olabilir. Hastalığın tedavisi için ilaç geliştirmeye yönelik son girişimler beta amilodi hedef aldı. Ancak ümit veren ilaçların hemen hemen hepsi klinik deneylerde başarısız oldu. Maiken Nedergaard, yeni araştırma sayesinde belirli bir maddenin artırılması yerine omurilik sıvısının miktarını artırmaya çalışabileceklerini söyledi.
