Dünyadaki en tehlikeli virüslerden bir tanesi hiç şüphesiz HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü). Doğrudan bağışıklık sistemini etkileyen ve vücuttaki bağışıklık hücrelerini öldüren virüs, yakın zamana kadar kurtulmanın imkansız olduğu bir virüs olarak kabul ediliyordu. Ancak yaşanan son gelişmeler, HIV için orta vadede yolun sonuna gelinmiş olabileceğini düşündürüyor. Zira uygulanan tedavi yöntemleri ile bir kişi daha HIV'den kurtulmayı başardı.
HIV için çok sayıda tedavi yöntemi zaten uygulanmaktaydı. Ancak yakın zaman önceye kadar yapılan çalışmalar virüsün etki hızını düşürüp hastaların ömrünü uzatmakla sınırlı kalıyordu. Ancak ne olursa olsun HIV virüsü vücuttan temizlenemiyordu. Almanya'da 53 yaşındaki bir HIV hastası, bu gerçeğin değişmekte olduğunu gösteren beşinci kişi oldu. Bilim insanları, "Düsseldorf Hastası" olarak anılan kişinin HIV'den tamamen kurtulduğunu duyurdular. Daha önce dört kişi daha virüsten kurtulmayı başarmıştı.
Hastaya kanser tedavisinde de kullanılan kök hücre nakli uygulandı
Düsseldorf Hastası ile ilgili yapılan açıklamalarda, 53 yaşındaki bireye kök hücre nakli tedavisinin uygulandığı belirtildi. Kanser için son çare olarak görülen ve genelde olumlu sonuç veren tedavi yöntemi, hastanın gerçekten de iyileşmesine yardımcı olmuştu. Bilim insanları, kök hücre naklinin en sağlıklı insanlar için bile riskli bir işlem olduğunu ancak Düsseldorf Hastası'nın tüm bu zorluklara karşı koymayı başardığını ifade ediyorlar.
Şunu belirtmekte fayda var. 2009 yılında bir kişi, 2019 yılında bir kişi ve 2022'de de iki kişi HIV'den kurtulmuştu. Onlara da tıpkı Düsseldorf Hastası'nda olduğu gibi kök hücre nakil tedavisi uygulanmıştı. Konuyla ilgili açıklama yapan Dr. Bjorn-Erik Ole Jensen, HIV'den kurtulmayı başaran hastaların, gelecekte uygulanacak stratejiler için büyük önem arz ettiğini belirtti.
Nakledilen kök hücre, sıradan birine ait değil
HIV'den kurtulan beş kişinin beşine de uygulanan kök hücre tedavisi, sıradan bir insanın DNA'sını içermiyordu. Öyle ki HIV, "CCR5" olarak isimlendirilen bir proteini kullanarak hücre içine girebiliyordu. İnsanların sadece yüzde 1 kadarlık kısıtlı bir bölümünde, bu proteini yok eden özel bir mutasyon var. Bilim insanları, bu yüzde 1'lik kesimden alınan mutasyonlu kök hücreleri HIV hastalarına nakledip, hastaları iyileştirmeyi başardılar.
Kök hücre nakli riskli bir işlem olsa da bilim insanlarını umutlandırdı. Vaka ile ilgili açıklamalarda bulunan Dr. Todd Ellerin, yapılan çalışmaların HIV ile nasıl mücadele edilmesi gerektiğini öğrettiğini, sonraki vakalar için yol haritasının çizilebildiğini ifade etti. Ancak bilim insanının dikkat çeken bir uyarısı da var. Öyle ki kök hücre nakli, her HIV hastasına uygulanabilecek bir yöntem değil.
