8 Ağustos 1900 tarihinde Paris’te düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi’nde 20. yüzyıl boyunca matematikçilerin çözmesi için 23 problem belirlendi. Aradan 1 asır geçtikten sonra Clay Matematik Enstitüsü, yeni yüzyıl için 7 farklı problem seçti. Her iki listede de yer almayı başaran tek bir problem vardı.
Riemann hipotezi, 159 yıldır çözüm arayan, her dönem matematikçilerin cevabını sorguladığı bir soru olduğu için tarihin en önemli problemi olarak anıldı. Şimdi Lübnan asıllı İngiliz matematikçi, kendi alanında verilen en prestijli ödüllerin çoğunu kariyeri boyunca toplayan Michael Atiyah, Riemann hipotezini çözdüğünü iddia ediyor.
Peki nedir bu Riemann hipotezi, neden uzun süredir çözülemedi?
1859 yılında Bernhard Riemann, bu hipotezi gündeme getirdi. O günden bu yana hipotezi çözüme kavuşturmaya çalışan bazı matematikçiler akıllarını yitirdi. Matematik dünyasına uzak birisi için çok önemli görünmeyebilir ancak bu sorunun çözümü, asal sayılar hakkında muhteşem bilgiler sunacak.
Bildiğiniz üzere asal sayılar, matematiğin en temel kavramlarından birisidir. Bu nedenle soruyu çözen matematikçi 1 milyon dolarlık para ödülünü almasa da olur, çünkü adı tarihe altın harflerle yazılacaktır. Hipotez, sayı teorileriyle, karmaşık sayılarla ve analitik geometriyle harmanlanmış bir problemdir.
Bernhard Riemann, hayatı boyunca sadece 1 makale kaleme alabildi. O makaleyle uzun süredir matematik dünyasının gündeminde kaldı. Kuşak kuşak matematikçiler bu soruyu çözmenin yakınından bile geçemedi. Ta ki aldığı ödüllerden ve matematik alanına katkılarından dolayı İngiliz kraliyetinden Sir unvanını alan Michael Atiyah’a kadar. Kendisi eğer iddia ettiği üzere bu soruyu cevapladığını kanıtlarsa, matematik dünyası sarsılacak.
Aslında bir arkadaşınıza mesaj attığınızda, internet aracılığıyla bu yazıyı okuduğunuzda bile asal sayıları kullanıyorsunuz. Asal sayılar, günümüz dünyasında verilerin güvende tutulmaları için de çok önemli. Eğer Riemann hipotezi belki bundan 100 yıl önce çözülmüş olsaydı, bugün kullanacağımız bilgisayarların bazı teknik kabiliyetleri farklı inşa edilecekti.
Michael Atiyah, yeni makalesinde Riemann hipotezinin kanıtı için çok basit bir çözüm bulduğundan bahsediyor. Bu önemli makale, şimdi matematikçiler tarafından onaylanmayı bekliyor. Eğer Atiyah cevabını kanıtlayabilirse, matematikte tarih yazılan bir döneme tanıklık edeceğiz.
