Bitkilerin toprak üstündeki filizlenme serüvenine dair şimdiye kadar karşımıza pek çok video çıkmıştır. Ancak bu serüvenin bir de toprak altında devam eden bir tarafı var ve bu kısma dair gözle görebildiğimiz detaylar oldukça az. Üstelik aslında bitki köklerinin toprak altındaki yolculuğu, en az toprak üstündeki filizlenme süreci kadar heyecan verici.
Bitkilerin köklerinin toprak altında nasıl hareket ettiklerini gözlemlemek isteyen bir grup bilim insanı da laboratuvar ortamında bunu gerçekleştirmiş ve bitkilerin tıpkı bir tirbüşon gibi hareket ettiğini gözlemlemişler.
Bitki kökleri dairesel hareketlerle toprağa tutunuyor:
Bitki köklerinin toprağa nasıl kazındığını anlayabilmek için yürütülen araştırmada bilim insanları, pirinç bitkisinin kök salma işlemini laboratuvar ortamında şeffaf bir jelde inceledi. Laboratuvar ortamında hazırlanan bu şeffaf jel, bitkinin kök hareketlerinin hiç olmadığı kadar detaylı incelenmesine olanak tanıdı.
Kaydedilen görüntülerde karşımıza çıkan manzara ise oldukça etkileyici. Görüntülerde bitki kökleri, toprakta yol alırken bir tirbüşon gibi sarmal bir hareket sergiliyor. Araştırma aynı zamanda bu sarmal tirbüşon hareketini yapmayan bitki köklerinde bu davranışın neden olmadığını da ortaya çıkarıyor; H1K geninde yaşanan bir mutasyon. Bu mutasyona uğramış bitkiler, normal bitki köklerinin aksine toprakta dümdüz yol alıyor.
Ancak toprakta normal bitkilerin yaptığı sarmal hareketi yapmayan köklerin bitkileri toprak üzerinde sağlıklı bir bitki olarak büyüyemiyor. Çalışmayı yürüten bilim insanları, bitki köklerinin hareketlerini daha iyi gözlemleyebilmek için bir de kök benzeri bir robot geliştirmiş. Araştırmalarda elde edilen veriler hem bu durumun nedenlerinin hem de bitkilerin sert, sıkıştırılmış topraklarda nasıl büyüdüklerinin anlaşılmasına yardımcı oluyor.
Araştırmacıların 100 saatlik büyümeyi kaydettikleri görüntüler:
