York Üniversitesi’nden John Tsotsos, 1960’larda makinelerin görme yeteneklerinin “açıkça insan görüşünün karakteristikleri” üzerinden şekillendirildiğini söylüyordu. Ancak o günlerden bu günlere bu algı oldukça değişti ve makinelerin daha farklı şekilde gördüklerini öğrendik.
Bir hayal olarak başlayan makinelerin görebilmesi bugün bir gerçeğe dönüştü. Artık makineler bazı özel görevlerde insanlardan çok daha iyi hale geldi. Fotoğraflardaki canlıları tanımlamakta ya da hastalıkları tespit etmekte insanlardan daha iyiler. Yapay zekaların nöral ağları, görüntüleri insan zihninden daha farklı şekilde inceliyor.
Peki bilgisayarların bizi, bizim oyunumuzda yenmelerinin sırrı ne?
Nöral ağlar nasıl görür?
Makine görmesinin altında yatan nöral ağlar oldukça düz mantık çalışır. Görüntüyü girdi olarak alır ve adım adım işler. Önce pikselleri algılar, daha sonra hatları ve çizgileri, daha sonra da bütün cismi. Son olarak da neye baktığına dair bir tahminde bulunur. Üretim hattına benzeyen bu sisteme ileri besleme denir.
İnsan görme yeteneğinin çalışma şeklini tam olarak bilmiyoruz ancak böyle çalışmadığını biliyoruz. Konuyla ilgili olarak yapılan bir çalışmanın yazarı olan Jonathan Victor, beyindeki görsel korteksin çok sofistike ve farklı şekilde çalıştığını söylüyor.
Bilgisayarların görmesi için insan gözünden ilham almasına gerek var mı?
Makineler bizden daha iyi olabiliyorsa buradaki sorulardan ilki, makinelerin görme yeteneklerini geliştirmek için insandan ilham almaya ihtiyaç duyup duymadığı sorusu oluyor.
Bazı açılardan cevap net şekilde hayır. Bir defa bizim görüşümüz anatomik olarak kısıtlı ve görsel kortekse belli sayıda sinir bağlanabiliyor. Makineler bu sınırı aşabilir. Teoride sınırsıza yaklaşan hesaplama gücü ve depolama kapasitesi bilgiyi bizimki gibi aralıklı bilgiye ihtiyaç duymaz.
Yine de bugün yapılan çalışmalar ağacın alt dallarındaki kolay toplanan meyveler olarak gözüküyor. Temel olarak bilgisayarların yapması gereken veri setlerini karşılaştırmak. Daha yüksek zorluktaki görevlerde, örneğin bir heykelin etrafında dolanarak heykeli tanımakta biz çok daha iyiyiz. Bu konuda makinelerin insanlardan öğrenebileceği şeyler var.
Ayrıca insanlar görüntüyü görüp işledikten sonra bir sonuca da varabiliyor. Bu özellik makinelerde bulunmuyor.
İnsan görüşü zamanla evrimleşip olgunlaşıyor. Makinelerin ise böyle bir şansı şu andaki sistemde yok. Bu da bir noktada bir duvara çarpacakları anlamına geliyor.
