Uzayda savrulan küçük mavi noktamız, tarihi boyunca bilinen 5 büyük tükeniş olayı atlattı. Bu olayların her birinde, o dönemde dünya üzerinde olan canlıların en az yarısı yok oldu. Bu olayların nedenleriyse birbirlerinden farklı olabiliyordu.
Bilim insanları, yaptıkları çalışmalarda Geç Devoniyen dönemde yaşanan büyük tükeniş olayının sebebinin 'ozon tabakasının incelmesi' olabileceğini keşfetti. Bu da güneşten gelen zararlı morötesi ışınların gezegenimize ulaşmasına neden oldu.
Ozon tabakasındaki incelme, canlıların sonu olmuş olabilir:
Southampton Üniversitesi’nden John Marshall, elde ettikleri bulguların insanların günümüzde yaşadığı iklim krizi konusunda uyardığını da ifade ediyor. “Araştırmalarımıza göre gezegenimiz, iklimin ısınmasıyla tetiklenerek ozon tabakasını yok eden iç süreçlere sahip” diyen araştırmacı, bu durumu günümüzle karşılaştırırken “Kendi iklim değişikliği dönemimiz için ciddi bir tehlike uyarısı” sözlerini kullandı.
Geç Devoniyen dönemde yaşanan büyük tükeniş olayı, omurgalı canlıların gelişimi için önemli bir rol oynamıştı. Omurgalılardan önce ortaya çıkıp gezegenin hâkimi olan dört üyeliler grubundaki canlılar, bu doğa olayını atlatmayı başaramamıştı.
Fosillerden gelen bilgiler:
Southampton Üniversitesi araştırmacıları, toplu tükeniş olayından öncesine ve sonrasına ait fosilleşmiş bitkileri inceledi. Bu fosillerin karşılaştırılması da o dönemde atmosferde yaşanan değişikliklerin gözlemlenebilmesini sağlıyor. Araştırmacıların incelediği bitkilerde DNA’ları hasar görmüş sporlar olduğu görüldü. Bu sporların bu şekilde zarar görmesinin nedeni ozon tabakası ortadan kalktığı için zararlı ışınların engellenememiş olması.
Görünüşe göre bu durum, pek çok bitki türünü çok hızlı bir şekilde yok olmasına neden oldu. Orman ekosisteminin zarar görmesinin ardından da geri kalan canlılar yol oldu. Eski bitki örtüsünün yerini yeni türlerden oluşan bir fauna aldık
Sıcaklık artışı karbon salınımını artırmış:
Profesör Marshall, diğer araştırmacıların yaptığı çalışmalarda sıcaklık artışıyla birlikte suların buharlaşmasıyla suda çözünmüş karbonun atmosfere yayıldığını gösterdiğini hatırlattı. Araştırmacıya göre bu durum, kendini besleyen bir döngü yaratıyor. Sıcaklık arttıkça karbon salınımı artıyor. Bu da ozon tabakasının incelmesine neden oluyor. Ozon tabakası inceldikçe daha çok alg ve bitki ölüyor. Bu da daha da fazla karbon salınımı yaratıyor.
Gezegenimiz devasa bir kartopuna dönerek soğurken karbondioksit alıp oksijen veren algler sayesinde de karbon miktarının azalmasıyla yaşam yeniden canlanmış. Araştırma, Science Advances dergisinde yayınlandı.
