Kan tahlili yaptırdıktan sonra çıkan sonuçlar arasında pek çok farklı değer görürüz ve bir sağlıkçı değilsek bunlar kafa karıştırcı olabilir. CA 19-9 da bunlardan bir tanesi. CA 19-9 bir tür karbonhidrat antjienidir ve direkt olarak pankreas kanseri ile ilişkili olduğu için kanser belirteci olarak kabul edilir. Bu nedenle yüksek çıktığı durumlarda pek çok kişide endişe yaratabilir ama kanser dışındaki hastalıklar da bu değeri yükseltebilir.
CA 19-9 değerinin yüksek çıkması hekiminizde de kanser şüphesi oluşturabilir ve bu nedenle farklı testler istenebilir. Ancak bazı iyi huylu hastalıklar da CA 19-9 değerini yükseltebildiği için yalnızca bu değerin yüksek çıkması üzerinden herhangi bir kesin teşhis konmamaktadır. Gelin CA 19-9 nedir, yüksekliği ne anlama gelir, hangi hastalıklarda yükselir gibi merak edilen soruların yanıtlarını tüm detaylarıyla görelim.
Öncelikle, CA 19-9 nedir?
Bazı uzmanlara göre glikoprotein antijen olsa da genel olarak karbonhidrat antijen olarak kabul edilen CA 19-9, bir kanser antijen ve tümör belirtecidir. Pek çok kanser türü ve iyi huylu hastalıkla ilgili olsa bile temel olarak pankreas kanseri ile ilişkili kabul edildiği için yüksekliği durumunda kanser şüphesi yaratır ve ayrıca pankreas kanseri tedavisine verilen cevabı ölçmek için de değerlendirilmektedir.
CA 19-9 normal değer aralığı kaç olmalı?
Kan tahlili sonuçlarında CA 19-9 değerinin 37 U / mL oranının altında çıkması normal değer olarak kabul edilir. 37 U / mL üzerindeki değer yüksek, 5 U / mL altındaki değer ise düşük olarak kabul edilir. Ancak düşüklüğü durumunda endişe yaratmaz ve farklı testler istenerek doğruluğu kontrol edilir.
Hemen aklınıza kanser gelmesin: CA 19-9 yüksekliği ne anlama gelir?
CA 19-9 değerinin 37 U / mL değerinin üzerinde çıktığı durumlar CA 19-9 yüksekliği olarak kabul edilir. Bu antijen direkt olarak pankreas kanseri ile ilişkili olduğu için yüksek çıktığı zaman ilk olarak kanserden şüphelenilir. Ancak CA 19-9 değeri tek başına kanser teşhisi konulması için yeterli değildir.
CA 19-9 neden yükselir?
- Pankreas kanseri
- Safra yollarında gelişen bir kanser türü olan kolanjiokarsinom
- Karaciğer kanseri türleri
- Mide kanseri
- Kolon kanseri
- Akciğer kanseri türleri
- Adenokarsinom
- Yumurtalık kanseri türleri
- Yemek borusu kanseri türleri
- Meme kanseri
- Rahmin kanseri
- Pankreatit adı verilen pankreas iltihabı
- Safra kanalı iltihabı
- Siroz
- Hepatit türleri
- Safra taşı oluşumu
- Tiroid hastalıkları
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları
- Kistik fibrozis
- Safra yolu tıkanıklığı
- Safra kesesi enfeksiyonu
CA 19-9 yüksekliğine neden olan hastalıklardan bazıları bu şekilde. Listenin ne kadar uzun olduğundan da anlaşılacağı üzere CA 19-9 değeri direkt olarak ilişkili olsa bile yalnızca pankreas kanserinde ya da diğer kanser türlerinde yükselmez. Bu nedenle CA 19-9 yüksekliği ile karşılaştığınız durumlarda hemen endişelenmenize gerek yok.
Pankreas kanserlerinin yüzde 80’inde, mide kanserlerinin yüzde 42’sinde, kolon kanserlerinin yüzde 24’ünde CA 19-9 değerinin yükseldiği görülmektedir. Ancak bazı enfeksiyonlar ve safra taşı oluşumu gibi basit durumlarda da CA 19-9 değerinin yükseldiği görülür. Bu nedenle kanser teşhisi koymak için tek başına yeterli değildir.
CA 19-9 testi nasıl ve neden yapılır?
CA 19-9 değerinin ölçülmesi için uygulanan ilk test kan tahlilidir. Kolunuzdan alınan belirli miktardaki kan üzerinden bu değer ölçülebilir. Ancak kanser şüphesi olduğu durumlarda ya da farklı şüpheler için pankreastan sıvı almak gibi yöntemler kullanılarak da CA 19-9 değeri ölçümü yapılmaktadır.
CA 19-9 testi safra kanalı, over, gastroinstestinal sistem, kolon, hepatosellüler, mide ve pankreas kanserlerinde kanser belirteci olarak kullanılabilir. Ancak aynı zamanda safra yolu tıkanıklığı, tiroid hastalıkları, safra kesesi enfeksiyonu, siroz, safra kesesi taşı, pankreas iltihapları, bağırsak hastalıkları için de takip ve tedavi yanıtı için ölçülebilir. En sık kullanıldığı alan ise pankreas kanseri tedavisine verilen yanıtı ölçmektir.
Standart tam kan sayım testleri sırasında her zaman CA 19-9 ölçülmeyebilir çünkü bu değerin ölçümü için de bazı ön belirtilerin görülmüş ya da ilişkili değerlerde yükseklik çıkmış olması gerekiyor. Bu konuda sizi en doğru şekilde yönlendirecek olan kişi hekiminizdir. CA 19-9 testi ile birlikte istenen testlerden bazıları şu şekilde;
- CEA
- Bilgisayarlı tomografi
- Ultrasonografi
- MRG taraması
- Biyopsi
- Endoskopik Retrograt Kolanjiyo Pankreotografi
Pankreas kanseri hakkında bilmeniz gerekenler:
CA 19-9 değerinin yüksek çıkması her zaman pankreas kanseri anlamına gelmiyor olsa bile yine de biraz bilgi sahibi olmanızda yarar var. Pankreas, midenin arkasında bulunan ve sindirim enzimleri ile birlikte şeker düzenlemesi için gerekli hormonları üreten bir organdır. Bu organı oluşturan hücrelerin işlevini yitirmesi ve kontrolsüz tümörlere dönüşmesi durumu pankreas kanseri olarak adlandırılır.
Maalesef pankreas kanseri için risk faktörleri kesin olarak bilinmiyor ancak sigaranın büyük bir etkisi olduğu bilinmekte. Kişinin yaşı, aile geçmişi, şeker hastalığı, erkek olması, kronik pankreatite sahip olması, kimyasal maddelere maruz kalacak bir işte çalışması gibi durumlar pankreas kanserinin risk faktörünü arttırıyor.
Kesin olmamakla birlikte erken evre pankreas kanserinin ilk belirtileri midede başlıyor. Midede şişlik, sürekli rahatsızlık hissi ve iştahsızlık en yaygın görülen belirtiler. Aniden ortaya çıkan şeker hastalığı, pankreas kanserinin en dikkat çeken belirtilerinden bir tanesi. Alkol sonrası yaşanan pankreatit atağı da bir belirti olarak kabul edilebilebilir.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Tüm kanser türlerinde olduğu gibi pankreas kanserinde de erken teşhis hayat kurtarır ancak her an kanser olabilirim endişesiyle yaşamak da doğru değil. Kendinizi iyi tanımalı ve böylece vücudunuzda yaşanan sıra dışı durumları hızlı bir şekilde fark etmelisiniz. Özellikle nedensiz ya da normal olmayan bir şekilde ortaya çıkan mide sorunlarında uzman bir hekime görünmeniz tavsiye ediliyor.
Pankreas kanseri başta olmak üzere pek çok farklı hastalık nedeniyle yükselebilen CA 19-9 nedir, yüksekliği ne anlama gelir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi CA 19-9 değeriniz hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
