Sistem optimizasyon programları, görece eski bilgisayarlarda hayat kurtarıcı olabilir. Bu programlar sayesinde bilgisayarınıza rahat bir nefes aldırabilir, daha hızlı ve verimli çalışmasını sağlayabilirsiniz. Sistem optimizasyon programları arasında en popüler olanlardan biri de CCleaner desek yeri var. Peki, CCleaner düşündüğümüz kadar masum bir program mı?
CCleaner nedir?
CCleaner, ilk kez 2003 yılında yayınlanan ücretsiz bir sistem optimizasyon yazılımıdır. Piriform isimli şirket tarafından geliştirilen yazılım, dünya genelinde 1 milyardan fazla kez indirilmiş durumda. Bu, her dört bilgisayardan birinde CCleaner yüklü demek oluyor. Yazılımın Windows, MacOS ve Android için geliştirilen versiyonları bulunuyor.
Piriform, 2017 yılında ünlü güvenlik yazılımı şirketi Avast tarafından satın alındıktan sonra CCleaner Avast ailesine katıldı. Bu tarihten sonra yazılıma yeni özellikler eklendi, güncellemeler yapıldı ama tüm göze batan güvenlik sorunları da başlamış oldu.
CCleaner'ın ilk güvenlik krizi:
CCleaner’ın geliştiricisi Piriform, Avast tarafından 2017 yılında satın alındıktan sonra pek çok kriz yaşandı. Bunlar arasında en dikkat çekici olan, programın kurulum dosyasında bulunan gizli arka kapıydı. Bu kapı, bilgisayarınızı siber saldırılara açık bir hale getiriyordu.
CCleaner 5.33 sürümünün 32 bit versiyonunda ortaya çıkan gizli arka kapının endüstriyel hırsızlık amaçlı olduğu düşünüldü. Arka kapı loglarına bakıldığında pek çok büyük şirket görülmüş hatta Çin destekli bir gruba dahi rastlanmıştı. Şirket daha sonra bu durumun ortadan kaldırıldığını duyurdu.
CCleaner sorunu devam ediyor:
Gizli arka kapı krizinden sonra bir süre ortalık sakin kaldı, ta ki geçtiğimiz yıla kadar. Bir CCleaner kullanıcısı geliştirici şirketin internet sitesinin forum bölümüne programın kendi onayını almaksızın güncellendiğini belirten bir şikayette bulundu. Cevap, oldukça düşündürücüydü.
Piriform tarafından verilen yanıtta; 5.46 sürümünde yasal gereklilikleri karşılamak, kullanıcılara gizlilik ayarları konusunda daha fazla özellik sunmak için bazı kullanıcıların programlarına güncelleme getirildiği, söylendi.
Şirketin, kullanıcının gizlilik ayarlarını özelleştirebilmesi için kullanıcıdan izinsiz güncellemeler yapması bir hayli ironik. Kullanıcının detaylarını görmediği ve onaylamadığı bir güncelleme ile programa hangi özelliklerin eklendiği şüphe uyandırıyor. Yazılımların birincil önceliği kullanıcıların tercihlerine saygı duymak olmalıdır.
Devre dışı bırakılamayan “Aktif İzleme” özelliği:
CCleaner’ın tartışma yaratan ve güvenlik konusunda endişeler yaratan bir başka sorunu da programın 5.45 sürümünde görüldü. Pek çok yazılım kullanıcı deneyimleri hakkında anonim bilgiler toplamak için aktif izleme özelliği sunar ve kullanıcı bu özelliği dilediği gibi açabilir ya da kapatabilir. En azından bilinen bu şekilde olması gerektiğidir.
CCleaner 5.45 sürümünde ise aktif izleme özelliğini devre dışı bıraktıktan sonra programı kapatıp yeniden açarsanız aktif izleme özelliğinin yeniden devrede olduğunu görürdünüz. Bu sorunun daha sonra ortadan kaldırıldığı duyurulsa da oluşan şüphe hala taze durumda.
Kapanmayan yazılım:
Anlattığımız tüm sorunların önemsiz teknik hatalar olduğu, kullanıcıyı etkilemediği ya da gözden kaçırılmış detaylar olduğu düşünülebilir ama CCleaner güvenli değil demek için elimizdeki en büyük neden, yine 5.45 sürümünde görülen büyük bir hatadır.
Normal şartlar altında kullanmak için açtığınız bir program ile işiniz bittiği zaman ekranın üzerindeki kapatma butonuna basarsınız ve program kapanır. CCleaner 5.45 sürümünde ise pencereyi kapattığınız zaman yazılım kapanmıyor, yalnızca sistem tepsisine küçülüyordu.
Sistem tepsisine küçülen simgenin üzerinde sağa tıklayıp özelliklerini açtığınız zaman herhangi bir kapatma ya da çıkma seçeneği görünmüyordu. Programın yalnızca Görev Yöneticisi üzerinden kapanması ve ısrarla arka planda çalışmaya devam etmesi ile görülen diğer sorunlar birleşince CCleaner’a duyulan güven neredeyse yok oluyor.
CCleaner neden güvenli değil?
Yalnızca birkaç yıl içinde daha önce olmadığı kadar büyük sorunlar ortaya çıkaran CCleaner için artık güvenli bir yazılımdır demek zor. Özellikle Avast gibi büyük bir güvenlik yazılımı şirketine ait olduğu düşünülürse ortaya çıkan bu tip zafiyetler asla kabul edilir gibi değil.
Truva atı, gizli arka kapı sorunları belki yazılıma yapılan bir siber saldırı olarak adlandırabiliriz fakat kullanıcı onayı olmadan yapılan güncellemeler, sürekli ve gizli bir şekilde arka planda çalışma isteği kabul edilir türden sorunlar değil.
Tüm yazılımların, özellikle antivirüs ve sistem optimizasyon yazılımlarının, birincil önceliği kullanıcının istekleri doğrultusunda çalışmaktır. Kullandığınız programların sizin izin vermediğiniz verilere erişmesi ya da sizin onay vermediğiniz işlemler yapması hiç güven uyandırmıyor.
CCleaner nasıl silinir?
- Adım #1: Klavyenizdeki Windows tuşuna basarak Başlat menüsünü açın.
- Adım #2: Ayarlar menüsünü açın.
- Adım #3: Buradan Uygulamalar sayfasını açın.
- Adım #4: CCleaner uygulamasını bulun.
- Adım #5: Uygulamanın üzerine bir kez tıklayın.
- Adım #6: Açılan menüden Kaldır seçeneğine tıklayın.
- Adım #7: Uygulama kısa süre içerisinde bilgisayarınızdan silinecek.
Oluşan şüphelerden sonra Windows işletim sistemine sahip bilgisayarınızda yüklü olan CCleaner uygulamasını yukarıdaki adımları takip ederek kolayca silebilirsiniz. MacOS ve Android işletim sistemine sahip cihazlarınızda da Uygulamalar bölümü üzerinde aynı silme işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
CCleaner alternatif işlemler:
CCleaner programını kaldırdıktan sonra yapılan sistem optimizasyon işlemleri için farklı alternatiflere yönelebilirsiniz. Windows'ta Önemsiz dosyaları kaldırarak bilgisayarınızı hızlandırmak için Windows tarafından sunulan Disk Temizleme uygulamasını kullanabilirsiniz.
Önbellek temizleme işlemleri için de internet tarayıcınızın ve diğer programların Ayarlar menüsünü inceleyebilirsiniz. Cihazlarınızdaki gereksiz dosyaları elle seçerek silebilir, programları kaldırmak için ise cihazınızın Uygulamalar bölümünü kullanabilirsiniz.
Sizin için CCleaner neden güvenli değil sorusunu yanıtladık ve şüphe uyandıran sorunları anlattık. CCleaner yerine daha güvenilir olan sistem optimizasyon programlarını tercih edebilir ya da alternatif işlemleri uygulayarak cihazınızı kendiniz düzenleyebilirsiniz.
