Asıl olarak 1954 yılında kurulmuş olsa da CERN denildiği zaman hemen hemen hepimizin aklına devasa büyüklükte olan, içerisinde evrenin atom yapısı, elektronlar ve evrenin başlangıcına dair birçok fizik deneyi gerçekleştirilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı geliyor. Özellikle Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve deneylerle bilim dünyasında birçok ilke imza atan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), bugünlerde yeni bir hadron çarpıştırıcısı inşa etmeye hazırlanıyor.
2038 yılına kadar inşasının tamamlanması planlanan ve 100 kilometre uzunluğunda olacak olan bu yeni hadron çarpıştırıcısı, CERN'e 21 milyar euroya mal olacak. Şu an mevcut olan ve üzerinde geliştirmeler yapılan 27 kilometrelik Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ise 2021 yılının mayıs ayında tekrar kullanıma açılacak ve 2024 yılına kadar kullanılacak. Ardından tekrar bakıma alınacak olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, 2027 yılında tekrar kullanıma açılacak.
Yeni hadron çarpıştırıcısı, farklı araştırmaların da kapısını aralayacak:
Yeni hadron çarpıştırıcısı, daha fazla uzunlukla beraber daha fazla ivmeye imkân verecek. Bu bağlamda en geç 2050 yılına kadar yeni hadron çarpıştırıcısı, şu an mevcut olan çarpıştırıcıdan 6 kat daha fazla kuvvetle atomları çarpıştırıyor olacak. Ayrıca bu yeni hadron çarpıştırıcısı, elektronları ve pozitronları çarpıştırarak 'Higgs bozonu' alanında da yeni çalışmalar yapılabilmesini sağlayacak. Fakat bu yeni hadron çarpıştırıcısı projesi bilim dünyasından da bazı tepkiler alıyor. Bazı bilim insanları, bu projenin yüksek risk / yüksek kazanç senaryosunda olduğunu ve yapılan yatırımların karşılığının beklendiği gibi geri alınamayabileceğini belirtiyor.
Frankfurt İleri Araştırmalar Enstitüsü'ne bağlı bilim insanı Sabine Hossenfelder, yeni hadron çarpıştırıcısı projesiyle ilgili kaygılarını, "Bu projeyle beraber onlarca milyar euroluk rakamlardan bahsediliyor. Bence bilim dünyası şu an bu denli geniş yatırımlı bir araştırmayı yürütebilecek kapasitede değil. Bazı kısımlarda bu projeyi sorumsuz buluyorum. Neden bu paraları, uluslararası küresel ısınma ya da salgın araştırmalarında kullanmıyoruz?" sözleriyle dile getiriyor.
