Takvimler 26 Mayıs 1986’yı gösterirken bugünün Ukrayna’sı, o zamanın Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin topraklarında yer alan Çernobil Nükleer Santrali, en kötü nükleer kaza olarak tarihe geçecek bir patlama yaşadı. 4 numaralı reaktörde gerçekleşen patlama, bölgeyi yaşanamaz hale getirirken patlamanın etkileri günümüzde halen sürmeye devam ediyor.
Patlamanın üstünden geçen 35 yıllık süreç boyunca nükleer ‘közler’, Çernobil bölgesinde gömülü durumda kalmaya devam etti ve ediyor. Ukraynalı bilim insanları, kısa süre önce uranyumdan yapılmış artık nükleer fisyon yakıtının, tesisin derinliklerinde erişilemeyen bir odada yeniden reaksiyona girdiğini fark etti.
Dördüncü reaktör bölgesinde nükleer aktivite gözlemlendi:
Çernobil Nükleer Santrali’nin 4 numaralı reaktörü, ‘New Safe Confinement’ isimli bir yapıyla kaplı durumda. Reaktörün kalıntılarını sınırlamakla yükümlü olan bu yapı, hava kalitesi gibi pek çok faktörü sürekli gözetim altında tutan yüzlerce sensöre ev sahipliği yapıyor. Yeni keşif de bu sensörler sayesinde gerçekleşti. Sensörler, patlayan reaktörün yakınlarında, ‘közlerin’ olduğu yere yakın noktada artan nötron aktivitesi gözlemledi.
Bilim insanları, bu hareketliliğin ikinci bir Çernobil felaketi anlamına geldiğini düşünmüyor. Fakat yeterli seviyede nükleer aktivitenin yaşanmasının, dört numaralı reaktörü koruyan yapıya zarar verebileceği düşünülüyor. Geçmişte yağmur damlaları nedeniyle nükleer aktiviteler gözlemlenmiş, reaktörün odalarına kimyasal püskürütücüler koyulmuştu. Fakat bazı odalara erişilemediğinden bu odalara püskürtücüler konulamamıştı.
Yapılan açıklamaya göre nötron aktivitesinin büyüklüğü, aktiviteye müdahale etmeyi gerektirmiyor ve bu durum yıllar boyunca sürebilir. Bu zaman boyunca da günümüzde başlayan aktivite, kendi kendini ortadan kaldırabilir. Ayrıca geçmiş yağmurlardan kaynaklandığı düşünülen aktivite, koruyucu yapı sayesinde yeniden ortaya çıkmayabilir.
