Cell Reports dergisinde yayınlanan çalışmaya göre Pittsburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar, insan cilt hücrelerinden tamamen işlevsel mini karaciğerler oluşturdular ve daha sonra onları farelere başarıyla naklettiler.
Pittsburgh Üniversitesi'nden rejeneratif tıp araştırmacısı Alejandro Soto-Gutiérrez, bunun çok önemli bir adım olduğunu söyleyerek, “Cildin bir hücresinden tamamen fonksiyonel olan bütün bir organ yapabiliriz” dedi.
ABD'de şu anda yaklaşık 17.000 kişi karaciğer nakli bekliyor. Bu sayı vefat eden bağışçılar tarafından bağışlanan miktarın çok üzerinde. Bu da, organ yetmezliği sorunu yaşayan hastaların çok uzun süreler bekleme listelerinde kalmasına, hatta birçoğunun bu süre zarfında hayatını kaybetmesine neden oluyor. Öte yandan bağışlanan organlar her zaman alıcı ile uyumluluk göstermeyebiliyor.
Son yıllarda çok önemli gelişmelere sahne olan biyofabrikasyon teknolojisi, organ talebini karşılamaya, nakil sürecini hızlandırmaya ve maliyetleri düşürmeye yardımcı olabilir. Teknoloji aynı zamanda işlevini yitirmiş karaciğerlere fonksiyonel bir destek sağlayarak, nakil bekleyen hastalara zaman kazandırabilir.
Soto-Gutiérrez, "Amacımız, herkes için uygun olan mini insan organları yapmak. Bu, bilim insanlarının evrensel olarak kabul edilen karaciğer greftlerini biyofabrikleştirebileceği anlamına geliyor. Böylece nakillerin paradigmasını değiştirebiliriz” dedi.
Soto-Gutiérrez ve ekibi, bir grup katılımcıdan cilt hücresi örnekleri aldı. Daha sonra, bu insan cilt hücrelerini çeşitli transkripsiyon faktörleri kullanarak indüklenmiş pluripotent kök hücrelere (iPSCs) yeniden programladılar. Ardından, farklı türden hücreleri yerinde tutan ve iletişim kurmalarına yardım eden üç boyutlu bir kalıp yaratan araştırmacılar, “iskele” de denen bu kalıbı, yeniden programlanan kök hücrelerle tohumladılar.
Biyoreaktörlerdeki mini karaciğerleri sadece bir ayda büyütmeyi başaran araştırmacılar, normalde bir karaciğerin olgunlaşmasının doğal bir ortamda iki yıla kadar sürdüğüne dikkat çekiyor. Ekip, daha sonra laboratuvarda büyütülen bu mini karaciğerleri, bağışıklığı baskılanmak üzere yetiştirilen beş fareye nakletti.
Nakilden dört gün sonra, implante edilen organların iyi çalışıp çalışmadığını görmek için hayvanların içine açıp inceleyen araştırmacılar, minyatür karaciğerlerin normal bir karaciğer gibi safra asitleri ve üre salgıladığını gördüler. Araştırmacılar, zamanla genişleyecek klinik çalışmaların sonunda, bu yenilikçi yaklaşımı insanlarda da test etmeyi hedefliyor.
