Çin’in 56 milyon nüfuslu Hubei eyaletinin başkenti Wuhan’da ortaya çıkan yeni tip corona virüsü, şimdiye dek 490 insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Çinli yetkililerin açıkladığı resmi verilere göre onaylanmış vaka sayısı ise 24.324 oldu. Uzmanlar, bu sayının bahar aylarına kadar 100 bine çıkmasından endişe ediyor.
Wuhan merkezli virüs, dünya çapında corona virüsü olarak anılmasına rağmen, aslında bu isim, bağlı olduğu virüs grubunu temsil ediyor. Genellikle zoonotik, yani hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalık olan corona virüsü, ilk kez 1950 yıllarında görülmüştü. Anlayacağız kökeni yarım asrı geçen bir virüsten bahsediyoruz.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) küresel çapta acil durum ilan etmesine neden olan yeni tip corona virüsü, bilimsel olarak 2019-nCoV ismi ile anılıyor; ancak bu, bilimsel bir ad olduğu için toplum tarafından kanıksanması oldukça güç. '2019' virüsün ortaya çıktığı yıl, 'n' new (yeni), 'CoV' da corona virüsünün kısaltması anlamına geliyor.
Johns Hopkins hastanesinden Crystal Watson, öncelikle tedaviye odaklanıldığı için virüse isim koyma sürecinin ikinci plana atılmış olabileceğini söylüyor. Virüse bir an önce isim vermenin önemli tarafları olduğuna dikkat çeken Watson, "Buradaki tehlike, insanların bunu adlandırırken, belli bir toplumu hedef yapabilecek şekilde, örneğin, "Çin Virüsü" gibi isimler takması" diyor.
Yeni tip virüse isim verirken herhangi bir hayvan, coğrafya ya da insanı hedef göstermekten kaçınılıyor
Virüsü isimlendirme sorumluluğuna sahip olan Uluslararası Virüs Sınıflandırma Kurumu, henüz bu konuda bir adım atmış değil; ancak geçmişteki bazı kötü tecrübeler, bu sürecin çok hassas bir şekilde yürütülmesi gerektiğini gösteriyor. Zira 2009 yılında patlak veren H1N1 virüsünün ‘domuz gribi’ olarak yayılması, dünyanın çeşitli noktalarında domuzların kitlesel olarak itlafına yol açmıştı.
Ayrıca 2012’de ortaya çıkan MERS salgını da ismi itibarıyla büyük bir tartışmaya neden olmuştu. 858 kişinin hayatına mal olan virüs, resmi olarak Middle East Respiratory Syndrome (Orta Doğu Solunum Sendromu) olarak adlandırılmıştı. Belirli bir coğrafyayı ve orada yaşayan insanları hedef alan bu isimlendirme, kamuoyunda tepki çekmişti.
Uzmanlar, yeni tip corona virüsüne isim verirken, coğrafi bölge, insan ismi, hayvan ismi ya da yiyecek adı gibi öğeleri devre dışı bırakacak. Şu an 10 kişilik bir ekip, türlü türlü komplo teorilerine neden olan salgını isimlendirmek için çalışıyor. Hatta bir isim üzerinde karar kılındığı ve birkaç gün içinde dünyaya açıklanacağı söyleniyor. SARS ile yüzde 80 oranında benzerlik gösteren yeni tip corona virüsü 2019-nCoV, şu ana kadar enfekte olduğu 24,324 kişiden 490’ının hayatını kaybetmesine neden oldu.
