Çin’in Ay’a araç göndermesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, Ay’a yeniden astronot gönderilmesi için emir vermişti. NASA da 2024 yılına kadar yeniden astronotların Ay’a dönmesini sağlamak için çalışmaya başlamıştı.
Geçtiğimiz günlerde Dragonship Endeavour ile iki astronotun gezegenimize dönüş yapması, beraberinde yeni bir tartışmayı da getirdi: Ay’a gitmek için Crew Dragon kullanmak mümkün olabilir mi? Bu kararı etkileyen değişik faktörler bulunuyor.
Hafif ve çevik Dragon, Orion’a karşı
NASA’nın başındaki isim olan Jim Bridenstine, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile birlikte 2024’e kadar Ay’a yeniden ayak basmak için planlar yapıyor. Bilimsel tarafla pek ilgilenmeyen Pence için soru “2024’te Ay’a gitmek istiyor muyuz?” sorusundan ibaret. O soruya cevabı da evet. Bridenstine ise daha ince eleyip sık dokumak zorunda.
Her ne kadar bazı ABD’li senatörlere göre SLS’nin ürettiği bir Orion ile Ay’a gidilmesi istense de gerçekte bu iş o kadar basit değil. Bir defa Orion gerçek anlamda devasa ve oldukça da ağır bir araç. Öyle ki aracın Ay’ın yörüngesinde kalıp sonra da gezegenimize geri dönebilmesi bile kesin değil.
Dragon modülü ise çok daha hafif ve çevik bir araç. Kaldı ki son 10 yılda büyüyüp gelişen sivil uzay havacılık sektörü oldukça uygun fiyatlara hizmet veriyor. Yani tekrardan sıfırdan araç geliştirmeye gerek yok. Bu durumda tercih net olarak SpaceX diyebilir miyiz? Pek değil. Çünkü...
Herkes Ay projesinden pay almak istiyor
Kongre üyelerinin baskılarını bir yana bırakırsak Bridenstine aslında hem özel sektörü hem de kamuyu kapsayan 18 aylık bir plan yapmıştı. Bazı senatörler ise insanların iniş yapmasını sağlayacak sistemlerin özel sektör tarafından üretilmesine karşı çıkıyor. Bu senatörler NASA’nın bütçesini belirliyor.
Artemis adı verilen projenin ihtiyaç duyduğu tüm fon verilmemişti. Kurulan özel sektör-devlet dengesi şu anda NASA için işlerin aksamamasını sağlayabiliyor. Dragon ise daha ucuz ve daha hafif olmasıyla güçlü bir alternatif oluşturuyor.
Öte yandan Dragon’u bir Ay görevi için, hele de Artemis gibi bir proje için yeniden düzenlemek çok ciddi bir masraf yaratacaktır. Ayrıca bu sürecin kolay olacağının da garantisi yok. Sonuçta Crew Dragon alt yörüngelere göre tasarlanmış bir araçtır.
Bir diğer sorun da Crew Dragon denince hemen akla gelen Falcon Heavy’den kaynaklanıyor. Bu roket insanlı kalkışlar için derecelendirilmedi. Yani ne gerekli güvenlik düzenlemelerine ne de arttırılmış stabilizasyona sahip değil. Ay’a bir şekilde gidilecek ancak hangi araçla gidileceği daha uzun süre gizemini koruyacak gibi duruyor.
