Henry Ford tarafından ilk otomobil icat edildiği günden beri otomobil dünyası dur durak bilmeyen bir gelişim süreci gösterdi. 2000’li yıllardan sonra teknolojinin gelişmesi ile birlikte karşımıza tam anlamıyla mühendislik harikası araçlar çıkmaya başladı. Piyasayı takip eden otomobilseverler son yıllarda çıkan tüm otomobillerde Cruise Control ve Adaptif Cruise Control sistemlerini görmüşlerdir.
Peki, Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir? En temel tanımıyla hız sabitleyici olan bu sistemler, özellikle uzun yolda sürücülerin ayağının devamlı gaz pedalında olma gerekliliğini ortadan kaldırıyor. Elbette Adaptif sistem ve benzeri türler, sürücülere çok daha fazla imkan sunuyorlar. Gelin Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir, ne işe yarar, avantajları nelerdir biraz daha yakından inceleyelim.
Cruise Control nedir?
Cruise Control, kısaca CC, Türkçesi ile Hız Sabitleyici sistem; ilk kez 1958'de Amerikan otomobil üreticisi Chrysler tarafından tanıtılmış ancak geliştirilerek yaygın olarak kullanılması 2000’li yıllardan sonra gerçekleşmiş, aracın sabit hızda sürücü etkisi olmadan ilerlemesini sağlayan bir otomobil teknolojisidir.
Cruise Control sistemi olan araçlarda sürücü yalnızca bir buton ile bu sistemi aktif hale getirebilir. Daha sonra ayağını gaz pedalından çekse bile araç belirlenen hızda yol almaya devam eder. Temel Cruise Control sisteminin tek görevi aracı sabit bir hızda tutmaktır. Kontrolün tamamı, frene basmak ve direksiyon yönlendirmesi, yine sürücünün elindedir.
Cruise Control hız sabitleyici sistemin özellikle uzun yolda sabit bir hızla gidilirken kullanılması öneriliyor. Çünkü geniş bir otoyolda ilerlerken sürücünün çok fazla gaz - fren yapmasına gerek kalmaz. Böylece gaz pedalına basan ayak dinlendirilerek sürücünün daha az yorulması hedeflenir.
Cruise Control nasıl çalışır?
Cruise Control hız sabitleyici sistemini çalıştıran buton genel olarak aracın gösterge kollarından birinde ya da direksiyon simidi üzerinde bulunur. Sistemin varsayılan olarak belirlediği bir hız vardır ancak bu hız sürücü tarafından ayarlanabilir.
Cruise Control butonuna bastığınız anda sistem aktif hale gelir. Aynı buton ile sistem devre dışı bırakılır. Artı ve eksi butonları ile sabit hız ayarlanır. Çoğu durumda sürücü frene bastığı anda sistem devre dışı kalır. Gaza basıldığında ise hız artar ama gaz vermeyi bıraktığınız anda yine sabit hızda devam edilir. Tüm bu seçenekler sürücü tarafından özelleştirilebilir.
Adaptif Cruise Control nedir?
Adaptif Cruise Control, kısaca ACC, Türkçesi ile Uyarlanabilir Hız Sabitleyici sistem; ilk kez Mitsubishi tarafından 1992 yılında Japonya'da tanıtıldı. 2000’li yıllardan sonra yaygın olarak kullanılmaya başlayan Adaptif Cruise Control, temel Cruise Control sistem özelliklerinin yanı sıra aracın önündeki nesneleri tanımasını ve gerekli durumlarda fren yapmasını sağlar.
Adaptif Cruise Control sistemi çalıştığı zaman araç sabit bir hızda ilerlemeye başlar. Temel sistemden farklı olarak karşısına çıkan engelleri tespit ederek hız düşürür. Yaklaşık 200 metre menzili olan bu sistem, güvenli takip mesafesi sağlar. Adaptif Cruise Control sisteminin bazı türleri vardır;
- Radar tabanlı sistemler
- Lazer tabanlı sistemler
- Binoküler bilgisayarlı görme sistemleri
- Yardımcı sistemler
- Çoklu sensör sistemleri
- Öngörülü sistemler
Radar tabanlı sistemler
Radar tabanlı sistemlerde aracın plastik kaplamaları üzerine radar tabanlı sensörler yerleştirilerek çevresini algılaması sağlanır. Yerleştirilen her bir radar sensörü çevredeki nesneleri ve diğer araçları tespit etmek için ortak çalışır.
Lazer tabanlı sistemler
Lazer tabanlı sistemlerde genel olarak aracın önünde bulunan ızgara bölümünün içine kara kutu şeklinde bir cihaz yerleştirilir. Bu cihaz, sahip olduğu lazer teknolojisi sayesinde önündeki nesneleri tespit eder. Yağmurlu ve benzeri havalarda pek sağlıklı çalışmadığı söylenir.
Binoküler bilgisayarlı görme sistemleri
2013 yılında tanıtılan binoküler bilgisayarlı görme sistemleri, en yeni Adaptif Cruise Control sistemlerinden biri olarak görülüyor. Oldukça basit bir çalışma prensibine sahip olan binoküler bilgisayarlı görme sistemleri, dikiz aynasının arkasına yerleştirilmiş küçük kameralar sayesinde öndeki nesneleri tespit ediyor.
Yardımcı sistemler
Yardımcı sistemler, çoğu kullanıcı için Adaptif Cruise Control sisteminin olmazsa olmaz parçalarıdır. Ek paketlerle sunulan yardımcı sistemler kapsamında sürücüler şerit kontrolü, fren yardımı, ek hız sabitleyici, köşe nesne yakınlık uyarısı, direksiyon gücü gibi ek hizmetler alabilirler.
Çoklu sensör sistemleri
Çoklu sensör sistemleri, Adaptif Cruise Control sistemini neredeyse kusursuz hale getirmek için tüm türlerde bulunan sensör sistemlerini bir arada kullanır. Çoklu sensör sistemlerinde bir araçta hem radar sensörü, hem kamera hem de GPS sensörü olabilir ve tüm bunlar birlikte çalışırlar.
Öngörülü sistemler
Öngörülü sistemler de yine benzer sensörlerle çalışıyor ama tek farkları, henüz bir nesne yaklaşmadan önce önlem alıyorlar. Örneği aracınızla şerit değiştirirken Öngörülü Sistemler olası bir aracın hızla yaklaşma ihtimalini düşünerek hız düşürebiliyor.
Cruise Control kullanmanın avantajları ve dezavantajları:
Cruise Control hız sabitleyici sistemlerin en yeni versiyonunu kullanıyor olsanız bile madde madde avantaj ve dezavantaj yazmak doğru olmaz çünkü her sürücü için bu tür sistemlerin sunduğu özelliklerin sonuçları değişiklik gösterebilir. Ancak kesin olarak söyleyebiliriz ki Cruise Control sistemi tam bir uzun yol dostudur.
Cruise Control sistemini gece saatlerinde kullanmanız kesinlik önerilmiyor çünkü hareketsiz kalmak sürücünün uykusunu getirebilir. En yeni sistemlerde bile sık virajlı yollarda bu sisteme çok da güvenmeyin. Eliniz her zaman direksiyonda, ayağınız her zaman fren pedalına olsun. Aracınız ne kadar akıllı olursa olsun, sürücü olarak siz her zaman daha akıllı davranmak zorundasınız.
Yaygın otomobil teknolojilerinden olan Cruise Control ve Adaptif Cruise Control nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu sistemler hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Cruise Control hız sabitleyici sistemler hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
