Son yıllarda teknoloji dünyasında adı sık sık geçen bir video ve ses manipülasyonu yöntemi var: Deepfake. Yüzlerin ve seslerin oldukça başarılı bir şekilde taklit edilebildiği bu yöntem, özellikle politikacıları ve dünyaca ünlü isimleri oldukça endişelendiriyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bir ekip de Deepfake’in dünyamızı nasıl etkileyebileceğini gösterdi. Güvenilir kişiler, politikacılar, gazeteciler söylemedikleri şeyleri söylemiş, yapmadıkları şeyleri yapmış gibi gösterilebilirler. Bunların sonuçları ise tam bir felaket senaryosu olabilir. Kanun koyucular da bununla başa çıkmanın yollarını arıyor.
Samsung’un yapay zekâ merkezi tarafından yayınlanan bir çalışmaya göre Deepfake videolar üretmek çok da zor değil. Yaygın inanışın aksine, bu videoları yapabilmek için devasa miktarlarda görsellere gerek yok. Deneyimli bir tasarımcı, çok basitçe bu videoları yapabiliyor.
Büyük teknoloji firmalarının rolü
Bu yıl ABD Kongresi, Ulusal Güvenlik Yöneticisi’nden Deepfake teknolojisi hakkında resmi bir rapor talep etti. Ayrıca Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi; Twitter, Facebook ve Google’a bir mektup göndererek, 2020 seçimlerinde Deepfake ile nasıl mücadele edeceklerini sordu.
Günümüzde haberlerin sosyal medya kanalları vasıtasıyla oldukça hızlı bir şekilde dolaşıma sokulduğu göz önüne alınırsa, bu konuda büyük teknoloji firmalarının Deepfake videoların dolaşımında büyük bir rol oynayacak demektir. Facebook ise neyin doğru neyin yalan olduğuna karar verme konusunda çekingen bir tavır sergiliyor.
Ancak bunların ötesinde DARPA gibi hükümet enstitüleri ya da MIT, Stanford Üniversitesi ve Max Planck Enstütüsü gibi kurumlar Deepfake teknolojisiyle ilgili çalışmalar yürütüyor. Bu projelerden bazıları, Deepfake’i tespit edebilecek tersine mühendislik algoritmaları hakkında.
Deepfake ile hukuki savaş
ABD’deki Temsilciler Meclisi Üyesi Yvette Clarke, Deepfake Mesuliyet Yasası önerisinde bulundu. Yasada Deepfake içerik üretenlerin yazılı bir açıklama yapması ve kaldırılamaz bir filigran koyması öneriliyor. Bunların yer almadığı durumların ise suç olması gerektiği ifade ediliyor.
Ancak buradaki sorun ise asıl hedefin, bu işi eğlence amaçlı olarak yapanlar değil suçlular olması. Yani yasada yer alan bu kurallara uyacak olan kişiler zaten suçlular, endişelenilmesi gereken kişiler olmayacak. Tabii bunu suç olarak tanımlayan bir yasanın olması da önemli.
Hepsini engellemek
Çin, herhangi bir danışmanlık olmadan üretilen videoları direkt olarak suç şeklinde görüyor. ABD’nin Kaliforniya eyaleti de buna benzer bir yaklaşım içerisinde bulunuyor. Seçimlere 60 gün kala üzerinde oynanmış görüntülerin yayınlanmasını yasaklıyor.
Hükümetler de bu tarz bir yöntem belirleyebilir ve üzerinde oynama yapılmış videoların yayılmasını yakalayabilir, ancak bunun önüne geçmek oldukça zor. Yanlış mesajlar içeren kayıtlar bu şekilde durdurulamaz.
Yasaklama fikrine karşı çıkanlar ise Deepfake teknolojisinin arkasında çok büyük fırsatlar olduğunu dile getiriyor. Deepfake algoritmaları, sanal gerçeklik teknolojisi ve görüntü işlemeyi çok farklı seviyelere çekebilir. Makine öğrenme kullanılarak gerçeklik artırılabilir ve bu da eğitim, eğlence tıp endüstrilerinde yepyeni alanların açılmasına öncülük edebilir. Tıbbi alanda yapılan Ar&Ge çalışmalarında Deepfake teknolojisiyle tahminlerin ve öngörülerin gerçekçi görüntüleri elde ediliyor.
Neler yapılabilir?
Günümüzde haberlerin güvenilirliğinin iyi bir konumda olduğunu söylemek pek de mümkün değil. Deepfake’in yaygınlaşmasıyla birlikte zaten güvenilirlik konusunda sıkıntı yaşayan haberler iyice zora düşecek.
Bu konuda şu an için elimizdeki en iyi seçenek, hükümetler ya da şirketler Deepfake teknolojisiyle ilgili ciddi politikalar güdene kadar bireysel güvenilirlikler. Bu konuda daha güvenilir kaynakların daha yakın zamanda gelmesi için yapabileceğimiz tek şey ise beklemek.
