Murat Menteş’in eski kitaplarından birinin adı Dublörün Dilemması. Bu kitapta, gerçek hayat dublörü olan Nuh Tufan, insanların yerine cenazelere giden, doğum günlerine katılan, hatta karıları şüphelenmesin isteyen kocalar tarafından kendileri yerine işe gönderilen bir adamdı. Bunu da aksiyon filmlerinde çok sık gördüğümüz yüz değiştirme makyajları gibi malzemelerle yapıyordu.
Benzer bir sistem günümüzde de dolandırıcılar ve kötü niyetli kişiler tarafından geliştiriliyor. Hatta bu sistem, bilgisayarlar ve teknoloji yardımıyla daha da ileriye götürülmüş durumda.
Bu durumun olumsuz etkileri ise ne kadar büyük düşünürseniz o kadar ileriye gidiyor. Diyelim ki birisi banka ATM'si soymak istiyor ve bu iş için sizin yüzünüzü kullandı. Suçlunun siz olmadığını nasıl ispatlarsınız? Özellikle de bilgisayarlar sizinle kopyanızı ayıramıyorsa? Bunun için çeşitli yöntemler var ancak unutmamak lazım ki bu sistemi kullanan kişiler, her geçen an ellerindeki teknolojiyi ve sahte yüzlerin kalitesini arttırıyor.
Bir devlet adamının, seçimlerdeki önemli bir adayın, çok uluslu bir şirketin büyük ekonomik öneme sahip açıklamalar yapabilecek bir yöneticisinin bu şekilde sahte bir videosu olduğunu düşünün. Üstelik bu sahteleri oluşturmaları için var olan, korunmayan dijital görüntüleri kullanmaları mümkün.
Her ne kadar şu anda kullanılan yüz tanıma sistemleri bir noktaya kadar koruma sağlasa da çoğu yüz tanıma sistemi aynı şekilde çalışıyor: Yüzünüzü kodlayarak bilgisayara tanıyabileceği dijital örüntüler yaratmak. Deepfake işiyle uğraşanlar bu örüntüyü o kadar karıştırıyor ki en sonunda bilgisayar hangisinin gerçek hangisinin sahte olduğunu anlayamıyor.
Bu türden gerçek yaşam kopyalarının ise en çok kullanıldığı üç yöntem var. Bunlar sırasıyla:
1- Yüz Değiştirme
Bir yöntemi hemen her siteden banlatacak kadar çirkin ne olabilir? Yüzünüzü başka insanlarla değiştirerek onları taklit etme yöntemi bunu başarıyor. Zaman zaman komik çalışmalara da yol açan bu teknik, şaka için kullanıldığında zaten kendini belli ediyor. Örneğin bu videoda konuşan Jennifer Lawrence ama yüz Steve Buscemi’nin yüzü.
Bu yöntem için makinelere, yüzlerin çeşitli açılardan çekilmiş çok sayıda fotoğrafı gerekiyor. Bu yöntemle yapılan videoların kullanılması pek çok porno sitede bile yasak.
2- Kuklacılık
Komedyen Jordan Peele, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın konuşmasını taklit ettiği videosunda bu yöntemi gösterdi. Peele konuşurken yapay zeka, sanki bu sözler Obama’nın ağzından çıkıyormuş gibi düzenlemeler yaptı.
3- Sahte Videoculuk
Diğer iki tekniğin birleşimi gibi duran bu teknikte kişileri hem konuşturmak hem de hareket ettirmek, yüz ifadelerini değiştirmek mümkün oluyor. Bu yöntem çok ileri derecede teknik bilgi ve beceri gerektiriyor.
Adli tıp uzmanları ve siber güvenlik eksperleri bu konuda çok ciddi bir mesai harcayarak sahteler ile gerçek insanları ayırmaya çalışıyorlar.
