Depresyon kavramıyla ülkemizin tanışıklığı çok eskiye dayansa da terimi popülerleştiren şey Göksel’in “Depresyondayım” şarkısı olmuştu. O günden bu yana canı sıkılan ve kendini kötü hisseden herkesin durumunun depresyon olduğu gibi bir algı oluştu. Depresyon özünde çok tehlikeli ve çok ciddi bir tedavi gerektiren, farklı türleri olan bir duygu durum bozukluğudur.
“Gülümseyen depresyon” ise en tehlikeli depresyon çeşitlerinden biri. Bu depresyonu dışarıdan fark etmek oldukça zordur. Terimsel olarak Atipik Depresyon adı verilen bu depresyona gülümseyen depresyon, gizli depresyon, maskeli depresyon gibi farklı isimler verildiğine şahit olmak mümkün.
Bu depresyon çeşidini bu kadar tehlikeli yapan ise kişilerin gündelik hayatlarını hiçbir sıkıntı yokmuş gibi devam ettirebilmelerinden kaynaklanıyor. Duygusal olarak çöküş içinde olan ve hayattan aldığı keyif kaybolan bu kişiler, yaşadıkları sorunu bir gülümsemenin arkasına saklamayı başarabiliyorlar. Yani her depresyonda kişiler kendini Göksel’in klibindeki gibi dolaba kapatmıyor. Selam verdiğinizde alıyor, sizinle sohbet edebiliyor hatta komik şakalar yapabiliyorlar.
Depresyondaki kişilerin bu durumu, içinde bulundukları şartlardan bağımsız olarak ortaya çıkabiliyor. Evi, işi, bir partneri ya da çocukları olan bir kişi de depresyona girebiliyor. Bu kişileri “Ne derdin var da depresyona gireceksin?” diyerek yargılamak, kişilerin maske takmasını güçlendirici etki yapıyor. Zaten mutsuz olan ve hayattan keyif almayan bu insanlar üstüne bir de suçluluk psikolojisine giriyor. Bu da sorunu maskeleme davranışını arttırıyor.
Gülümseyen depresyona sahip kişilerin karşılaştığı riskler ise çeşitli nedenlerden dolayı daha büyük. Yine Göksel’in Depresyondayım şarkısına dönelim. Göksel şarkıda “banka soymayı, uluorta soyunmayı, hayatındaki herkesi vurmayı düşündüğünü” söylüyor. Yine de kendisini klip boyunca dolabında görüyoruz. Gülümseyen depresyona sahip kişilerin en tehlikeli yanı ise gündelik zorluklarla boğuşabilecek güce hala sahip olmaları. Bu nedenle de her şeyi kısa yoldan bitirmek istediklerinde bunu yapacak güce sahip oluyorlar. Yani bu tür depresyona sahip olan insanlar intihar etmekten bahsetmiyorlar, intihar ediyorlar.
Bu kişiler gerçek anlamda kendilerini iyi hissedebiliyorlar. Örneğin aldıkları olumlu bir eleştiri ya da özledikleri birinden gelen bir mesaj bu kişilerin kısa süreli de olsa iyi hissetmelerini sağlayabiliyor.
Gülümseyen Depresyon Nasıl Fark Edilir?
Atipik Depresyonu fark etmek oldukça zor bir şeydir. Yine de araştırmalara göre kullanabileceğimiz yöntemler var. Bu kişiler kendilerini eleştiriye kapatırlar ve eleştiriden kolayca incinirler.
Kollarında ve bacaklarında ağırlık hissederler. (Spor yapmamaktan hamlamak ile aynı şey değil, daha çok kolunu kaldıracak hali olmamaya benziyor.) Ayrıca aşırı yemek yemek de bu durumun belirtileri arasında yer alabliyor. Bu kişiler özellikle akşam vakitlerinde kendilerini daha mutsuz hissediyorlar. Diğer depresyon çeşitlerinde uyku miktarı azalırken bu depresyonda kişiler daha çok uyuyor.
Bu depresyonu tetikleyen şeyler arasında ise başarısızlık beklentisi, utanç verici ya da küçük düşürücü durumları aşmakta zorlanma, olumsuz durumları gereğinden fazla düşünme gibi durumlar yer alıyor.
Bu depresyon çeşidi oldukça sık görülebiliyor. Sebebini tam olarak kestirmek ise zor. Bu kişiler kimseye sorunlarından bahsetmiyor ve hislerinden dolayı suçluluk duyuyorlar.
Depresyondaki kişilere doğru şekilde yardım etmek ya da depresyondayken doğru şekilde yardım almak önemli. Klipte de Göksel’i dolaptan bir başkası elini uzatıp çıkartıyordu. O sahne klibin son sahnesiydi ve Göksel’in depresyondan çıkışını temsil ediyordu. Ne yazık ki bu soruna sahip olan kişiler, gerçek anlamda bir sorunları olduğunu da düşünmüyorlar.
Bu nedenle de ilk yapılması gereken buradaki sonsuz döngüyü kırmak. Bir sorun olduğunu ve çözülmesi gerektiğini kabul etmek/ettirebilmek tedavi için ilk adım oluyor. Sorunların belirlenmesi ve gerçekçi olarak değerlendirilmesi bile bazen bu döngüyü kırmaya ve depresyonun zincirlerinden kırılmaya yetiyor.
Meditasyon ve fiziksel aktiviteler de oldukça faydalı oluyor. Vücuttaki hormonları dengeleyen bu aktiviteler, kişilerin duygu durumunu daha stabil hale getiriyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre haftada iki defa meditasyon veya fiziksel aktivite yapan kişilerin depresyonu, sadece 8 haftada %40 geriliyor.
Hayatta bir amaç edinmek ve o amaca dair olarak ilerlemek de oldukça faydalı oluyor. Hayatta bir anlam aramaktan farklı olarak bu hedef bir sorumluluk, bir meydan okuma şeklinde olabilir. “Her ay kenara 100 lira koyacağım” diyerek günde 3 lira kenara atmak bile bir amaç haline gelip kişilerin duygu durumuna olumlu etkide bulunabiliyor.
Depresyonda olduğunuzu düşünüyorsanız ve durumun içinden çıkamayacağınıza inanıyorsanız, lütfen profesyonel destek alın. Güvenebileceğiniz kişilerden destek isteyin.
Bir de Göksel’in çıkış şarkısı olarak herkes Depresyondayım şarkısını bilir ama ilk klibi Ya Sabır klibidir.
