Dinozorları Yeryüzünden Silen Asteroit Felaketi, Nasıl Gerçekleşti?

50
5
3
3
3
Araştırmacıların hazırladığı bir modelde 66 milyon yıl önce dinozorların ölmesine, yeryüzünün bir cehennem haline gelmesine neden olan asteroitin çarpması ve sonrası görülüyor.

66 milyon yıl önce bir akşam, eğer Kuzey Amerika’da bir yerlerde olsaydınız gökyüzünde parıldayan yıldızların yanında size doğru gelen ve giderek büyüyen bir cismi fark edebilirdiniz. 75,000 km/s hızla yaklaşan bu asteroit, altı saat sonra dünyaya çarpacak ve büyük bir yıkıma yol açacaktı. Etrafınızdaki hava bir anda ısınacak, ve patlamayla süpersonik bir şok dalgası atmosfere yayılacaktı. Ve o günden sonra Kretase dönemi bitecek, Paleojen dönemi başlayacaktı.

Birkaç gün önce Los Alamos National Laboratory’den araştırmacılar Q-Machine denilen dünyanın en güçlü bilgisayarını kullanarak 66 milyon yıl önceki bu olayı modellemeye çalıştılar. Modelde, en az 6 mil genişliğinde bir asteroit dünyaya çarpıyor ve 18 mil derinliğinde bir krater oluşturuyor. Atmosfere 25 trilyon metrik tonda parça dağılıyor. Çarpmanın şiddeti bir milyon Hiroshima bombasından bile daha fazla. Çarpışma şiddeti ile yayılan parçaların sıcaklığı güneşin yüzeyinden bile daha fazla ve geçtikleri her yeri yakıp geçiyorlar.

Atmosfere yayılan parçalar ise güneş sisteminde bir yerlerde milyonlarca yıldır dolanıyorlar. Parçaların gezegen ya da uydular gibi daha büyük kütlelerce çekilmiş olabileceği tahmin ediliyor. 2013’te Astrobiology dergisinde yayınlanan bir çalışmada yayılan parçaların bazıları Saturn’ün uydusu Titan’da, Jüpiter’in uydusu Europa ve Callisto’da bulunuyor olabilir. Bu parçalar dünyadan koptukları için gittikleri yerlere yaşam bile götürmüş olabilirler (Jüpiter’in üç uydusunda yaşama uygun habitat olabileceğine inanılıyor).

Çarpmadan sonra Dünya zehirli bir hale geliyor. Asteroit çarpınca, yeryüzündeki kireç taşlarının buharlaşmasına neden oluyor ve atmosfere bir trilyon ton karbon dioksit, on milyar ton metan, ve bir milyon ton karbon monoksit salınıyor. Bu üç gaz birlikte atmosferde sera dediğimiz etkiyi oluşturuyor. Çarpışma ile susuz kayalar da buharlaşıyor ve on trilyon ton sülfür açığa çıkıyor. Sülfür su ile birleşerek asit oluşturuyor ve bu da asit yağmurları şeklinde yer yüzünde kalan son bitkilerin ve topraktaki besinlerin büyük bir kısmını yok ediyor.

Sonuç olarak modelde eğer dünyaya yine bir asteroit çarparsa nasıl bir etkisinin olabileceği açık bir şekilde görülüyor. Sonrasında ortaya çıkan ‘dünya’ portresi gerçekten ürkütücü.

Kaynak : https://www.newyorker.com/magazine/2019/04/08/the-day-the-dinosaurs-died
50
5
3
3
3
Emoji İle Tepki Ver
50
5
3
3
3