Pek çoğumuz, bir gün öncesinden kalan yemekleri çöpe atmak yerine ağzı kapalı kaplarda muhafaza etmeyi tercih ediyoruz. İsrafın önüne geçmek için yapılan bu davranış, oldukça masum gözükse de tekrar ısıtılan yemeklerde oluşan bakterilerin tifoya kadar götürebileceği öne sürüldü.
Neredeyse herkesin evinde yaşanan bu durumun bir hata olduğuna dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, tekrar ısıtılan yemeklerin gıda zehirlenmesi ve tifoya neden olabileceğine dikkat çekerek, yemekleri pişirme ve saklama konusunda önemli uyarılarda bulundu.
Özellikle restoranlarda yiyeceklerin günlük pişirilip, tüketilmesinin gıda güvenliği açısından kesin bir kural olduğunun altını çizen Doğan, "Sağlık açısından temel prensibimiz günlük yemeği yapıp, günlük tüketmek olmalı, doğru olan budur" şeklinde konuştu.
Karbonhidrat ağırlıklı besinler en fazla 2 gün beklemeli
Evlerde kuralların gevşeyebileceğini ancak bunun doğru olmadığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, "Makarna, pirinç pilavı gibi karbonhidrat ağırlıklı yemekler birkaç gün bekletilebilir. Tavuk, balık gibi protein kaynaklı olanları en fazla 2 gün bekletmek gerekir. 2 günden sonra aslında çocuklarımıza yedirmemiz çok doğru değil. İyi pişirdiğimizden emin olabiliriz; bir tavuk yemeğini iyi fırınladık ya da bir balığı iyi şekilde kızarttık. Dolabımız iyi soğutuyor, bunlar bize güven verebilir. 3 günden sonra bu yenilince belki gıda zehirlenmesi olmayabilir ama yapılan araştırmalarda 3-5 tanesinde bir gıda zehirlenmesi yaşanmış olabiliyor. Bazı yerlerde bu durumu kaçırabiliyoruz. Dolabımızda bir problem olabiliyor ya da yemek pişirirken iyi şekilde kaynatamamış olabiliyoruz. 1 gün sonra bunu fark etmiyoruz, bozulmuş oluyor ve bir mercimek çorbasından bile insanlar zehirlenebiliyor" dedi.
Bekleyen ıspanakta kimyasallar açığa çıkıyor
Bekleyen yemeklerde yalnızca bakteri değil, kimyasalların da oluşmasının söz konusu olduğundan bahseden Doğan, "1-2 gün sonra ıspanak yemeğinin içindeki kimyasallar reaksiyona girebiliyor. Özellikle ıspanak gibi kükürtlü maddeler zehirli hale gelebiliyor. Bunu engellemek adına ıspanak yemeğini günlük tüketirsek problem olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
Ertesi güne bırakılan balıkta kalite açısından problem yaşanıyor
Bekleyen balığın ertesi gün tekrar ısıtıldığında kalitesiyle alakalı problemler yaşandığını belirten Doğan, "Bugün bir hamsiyi kızartıp, tüketip, yarına bıraktığınızda zaten kalite açısından problem yaşıyorsunuz. Eve 2 kilo balık alınacağına bir kilo alınıp, aynı gün içinde tüketilmelidir" şeklinde konuştu.
Isıtma değil, kaynatma işlemi yapın
Buzdolabında bekleyen ve tekrar tüketilmek üzere çıkarılan yemeğin ısıtılmaması gerektiğini, bunun yerine kaynatmanın daha sağlıklı olacağına dikkat çeken Doğan, "Bir çorbayı tekrar ısıtmak doğru değil, kaynatmak gerekiyor. Protein ağırlıklı bir tavuk yemeğinin yeniden 97-98 dereceyi gördüğünü görmemiz gerekiyor. Bunu yaptığımız zaman da şu oluyor: Soslu tavuk yemeğini tekrar ısıttığımızda yemeğin suyu bozuluyor, sosu bozuluyor ya da tadı bozuluyor. Gerekli pastörizasyon sıcaklığına getirmediğimizde, dolap koşullarında bir problem varsa, bir mikroorganizma bulaşması varsa, kaşıkla, kepçeyle, kevgirle bir bulaşma varsa, biz bu mikroorganizmayı sıcaklıkla öldürmüş oluyoruz. Diğer türlü ısıtıp koyduğumuzda aynı mikroorganizmayla bir zehirlenme olabilir" dedi.
'Kronik rahatsızlığa dönüşebilir, tifoya kadar götürebilir'
Isıtılan yemeklerde bakteri birikmesinin yaşanabildiğinin altını çizen İstanbul Gelişim Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, sözlerine şöyle devam etti:
"Salmonella bakterisi, tifoya neden olabilen bir bakteri. Diyelim ki bir tavuk yemeğinde 1-2 bakteri kaldı, bu koşullarda biz bunu ısıtarak tükettiğimiz takdirde bu bağırsaklarımıza yerleşiyor. Bunu hemen fark etmek mümkün değil. 3-5 hafta sonra kuluçka dönemini geçtikten sonra bizi hemen enfekte ediyor. Bizim de bundan kurtulmamız 5-6 ayı buluyor. Bu bir kronik rahatsızlığa dönüşebilir. Tifoya kadar götürebilir. Bunlara çok dikkat etmek gerekiyor. Staphylococcus Aureus bakterisi hızlı şekilde zehirleme yapar. İyice ısıtırsak, tekrar pişirme işleminden geçirirsek bu problemi yaşamayız."
'Yemeği yeni bir kaba ya da plastik bir kaba almak doğru değil'
Nusret, Bir Tweetini NFT ile 6 Bin Dolara Sattı
Daha sonra tüketilmek üzere saklanacak yemeğin kendi tenceresinde muhafaza edilmesi gerektiğini belirten Doğan, "Yeni bir kaba ya da plastik bir kaba almak doğru değil. Servisi yapıp, yemeği tabakladıktan sonra kalan kısmını aynı tencereyle dolaba kaldırmak en doğrusu. Yeni tencere bulaşık makinesinde iyi yıkanmamış olabilir, oradan da mikroorganizma bulaşmış olabilir. Bunların hepsi risk. Eğer ısıtmayı doğru yapmıyorsak gıda zehirlenmesi olabilir. Sıcak bir yemeği de ön soğutma yapmadan buzdolabına koymamak lazım. Tencere içerisinde sıcak yemeği dolaba koyduğunuzda yoğuşmadan dolayı damlama gerçekleşiyor. Mikroorganizmalar bu nemden dolayı çoğalabilir. Ön bir soğutma işlemi yapmak gerekiyor" ifadelerini kullandı.
