Favori sporcunuzdan tutun en sevdiğiniz sinema oyuncusuna kadar herkesle aranızda en fazla 6 kişi olduğunu söylesek nasıl hissederdiniz? Belki inanması güç; ancak büyük ihtimalle doğru olan bir önerme bu.
Bu önermeyi savunan ve orjinal adı "Six Degrees of Separation" olan "6 Derece Uzak Teorisi"ni ortaya koyan kişi, Macar bir yazar olan Frigyes Karinthy. Günümüzden 90 yıl önce bu teorisini ortaya atan Karinthy, globalleşen dünyada artık her insanın başka bir insana en fazla 5-6 adımda bağlanabileceğini iddia etmiş.
Yani Elon Musk ile aranızda en fazla 6 kişi bulunuyor. Daha da açmak gerekirse, sizin bir arkadaşınızın arkadaşının arkadaşının arkadaşı, Elon Musk'la arkadaş olan birini tanıyan bir kişiyle arkadaş. Tabii bu arkadaşların kim olduğunu bulmak zor, orası da sizin Elon Musk'la ne kadar tanışmak istediğinize kalmış.
Tabii bu teori, 90 yıl önce ortaya atılmış. O zamanlar her insanın tanıdık sayısının ortalaması 44 imiş. Günümüzde ise çok daha fazla sayıda insanı tanıyoruz. Dolayısıyla bu süreçte, özellikle de sosyal medya sayesinde, insanlar arasındaki mesafelerin daha da azaldığını belirtmek gerek. Örneğin Facebook verilerine göre, site üzerindeki her kullanıcıya ortalama 3.57 arkadaş uzaksınız. Bu sayı herkeste farklı olsa da, genel olarak 2.90 ile 4.2 arasında değiştiği belirtilmiş.
Bu konuda bir deney de mevcut. Stanley Milgram'ın yaptığı "Küçük Dünya Deneyi"nde, bir adet paket hazırlanıyor ve pakete bir not eklenerek bir kişiye kargolanıyor. Paketi alan kişi açtığında, paketi bir kişiye ulaştırması gereken not görüyor. Eğer bu kişiyi tanıyorsa, kargoyu direkt olarak ona yolluyor. Eğer tanımıyorsa, tanıyabileceğini düşündüğü birine kargoluyor. Hedefe ulaşan paketlerden bazıları 2-3 kez el değiştirirken, bazı paketlerse 9-10 kez el değiştiriyor. Ortalama alındığında yine 5-6 civarlarında bir değere ulaşılıyor.
Bu ilginç teori dizi ve film sektöründe de pek çok kez ele alınmıştı. Ünlü dizi Lost, Oscar ödüllü film Babil bu yapımlara iki bilindik örnek.
Özetle tanışmak istediğiniz biri varsa, kendisine çok da uzak olmadığınızı, sadece doğru birkaç insan kadar mesafede olduğunuzu bilmeniz belki içinizi biraz rahatlatabilir...
