Yeni yapılan bir bilimsel araştırmaya göre, böceklerin miktarı endişe verici bir oranda azalmakta ve bu, önümüzdeki yıllarda türlerin %40’ının tükenmesine yol açabilir. Gezegenin böcekler olmadan daha iyi bir yer olacağını düşünebilirsiniz ancak gerçek şu ki, böceklerin yok oluşu çevresel ve besinsel kaosa neden olur.
Böcekler, oldukça pis ve zararlı canlılar gibi görünüyor olabilirler fakat ekosistemdeki önemleri çok büyük. Dilerseniz gelin, bu canlıların ekosistem üzerindeki önemini ve neslinin tükenmesinin yarattığı etkileri birlikte inceleyelim.
Arılar olmazsa çiçekler ve yiyecekler yok olur:
Kâr amacı gütmeyen bir çevre örgütü olan Earthwatch, “gezegendeki en önemli canlı varlığın” arılar olduğunu açıklamıştı. Arılar, bal üretmenin yanı sıra hayvan dünyasının en önemli dölleyicisi ve tohum ve meyvelerin doğal süreçle oluşmasındaki en önemli temel taşı. Arıların yaptığı polen nakliyesi olmazsa dünyadaki tarım ürünleri %30 oranında azalır ve çiçekli bitkilerin %90’ı yok olur.
Arılar, gıda güvenliği ve biyolojik çeşitliliğin kilit noktası olmasına rağmen nüfusları son 10 yılda %30 oranında azaldı ve bazı ülkelerde yok olma sınırına geldi. Bu türleri tehdit eden başlıca faktörler arasındaysa iklim değişikliği ve zirai kimyasalların kullanımı geliyor.
Hamam böcekleri, azot döngüsünde önemli bir role sahip:
En nefret edilen hayvanlar arasında başı çeken tür muhtemelen hamam böcekleridir ve bunun pek çok farklı sebebi olabilir. Bu hayvanlar, dış görünüşlerinin yanı sıra ayrıca bakteri ileticidir, alerjiye neden olurlar ve geçtikleri yerlere dışkılarını bırakır. Ancak var olan 3.500 türün yalnızca 20 tanesi insanı rahatsız eden türler olarak biliniyor.
Şehirlerden uzakta yaşayan hamam böcekleri; küçük memeliler, kuşlar ve sürüngenler için bir besin kaynağıdır. Ayrıca ayrıştırıcı madde tüketir ve bıraktıkları dışkı, bitki büyümesi için temel bir element olan azotla doludur. Dolayısıyla bu böcekler olmadan hem hayvan hem de bitki ekosisteminde bir dengesizlik ortaya çıkar.
Karıncalar, tohumları dağıtır ve biyolojik çeşitliliği artırır:
Antarktika hariç dünyanın hemen hemen her yerinde yaşamını sürdüren karınca popülasyonunun 1.000 ile 10.000 milyar arasında olduğu tahmin ediliyor, bu yüzden de türlerinin yok olması oldukça güç bir ihtimal diyebiliriz. Ancak bu böceklerin bulunmadığı bir dünya, insanlar için çok büyük problemler doğuracaktır çünkü karıncalar, hastalıkların yok edilmesinden tutun da toprağın havalanması gibi çok sayıda ekolojik işlevi yerine getiriyor.
Çok farklı özelliklere sahip 14.000’den fazla karınca türü olduğu biliniyor ve bu türlerden bazıları, bitkilerden toprağa düşen tohumları dağıtma görevini üstleniyor. Diğerleriyse tozlaşmada büyük bir rol oynuyor. Ayrıca bu hayvanlar, karınca yiyen gibi pek çok hayvan ve hatta insan için önemli bir besin kaynağıdır.
Sineksiz bir dünya, çikolatasız bir dünyadır:
Sinekler, böcek aleminin en kötü üne sahip olan canlılarından biridir. Bu hayvanlar yalnızca kir ve hastalık iletimi yapmakla kalmıyor, aynı zamanda kulaklarımızı çınlatarak uykularımızı haram ediyor. Tüm bunlara rağmen sinekler, inanmasanız bile insanların dünya üzerinde hayatta kalmasını kolaylaştıracak olumlu bir etki yaratıyor.
Eğer sinekler olmazsa hayvan leşlerinin tüketimi ve eliminasyonu sadece bakteri ve mantarlara bırakılır ve bu süreç çok daha uzun bir hâl alır. Ayrıca dışkının geri dönüşümü için sinekler, oldukça gerekli bir türdür ve bazı türleri de aktif dölleyicidir. Örneğin ‘Ceratopogonids’ adı verilen tür, kakao gibi tropik mahsullerin ve çikolatanın varlığına izin veren en önemli dölleyici türden biridir.
Kınkanatlılar, doğanın geri dönüştürücüleridirler:
Kınkanatlılar, yaklaşık 375.000 farklı tür ile dünyadaki en çeşitli böcek türlerinden biridir. Bu türlerden birçoğunun zararlı olduğu düşünülür ve büyük mahsul kayıplarına yol açar. Örneğin büyük kahverengi hortumlu böcek veya kabuk böceği, Orta Amerika'daki çam ormanları için en yıkıcı zararlılar olarak kabul ediliyor.
Bunlara rağmen diğer türlerin yaşamımız için olumlu etkileri de var. Örneğin uğur böceği, yaprak bitleri ile beslenir ve mahsullere saldıran bu haşerelerin kontrolüne yardımcı olur. Coprophage ise en büyük gübre dönüşümcüsüdür. Eğer bu eylem olmasaydı birikim ve koku, ekosistem için dayanılmaz olurdu.
Cırcır böcekleri, toprağı sağlıklı kılar ve besleyici bir besindir:
Yaz akşamlarımızı zehir eden cırcır böcekleri, oldukça büyük bir tehlikeyle karşı karşıya. 150’den fazla uluslararası uzmanın katılımıyla sunulan bir rapor, 1082 farklı türün %25,7’sinin Avrupa’da yok olabileceğini belirtti. Bu tehdidin başlıca nedenleri arasındaysa böcek ilacı kullanımı geliyor.
Bu türün ortadan kaybolmaması gerektiğini gösteren birkaç farklı sebep bulunuyor. Öncelikle bu tür; kuşlar, sürüngenler ve hatta insanlar için önemli bir besin kaynağı. Buna ek olarak Chapulin cinsi çekirge, çok miktarda protein ve az miktarda yağ içermesi nedeniyle Meksika mutfağında sıkça tercih ediliyor. Öte yandan bu türler, mera ile arazilerin sağlık ve biyolojik çeşitliliğini dengeliyor.
Örümcekler, bitkilerin en büyük koruyucusudur:
Örümceğimsiler aslında birer böcek değillerdir ancak çevremiz üzerinde önemli bir rol oynadıkları için bu listede yer alıyor. Örümcekler, yaşamın var olduğu habitatlarda yaşar ve özellikle böceklerin ve diğer haşaratların avcıları olarak ekosistem için çok önemlidir. Eğer örümcekler olmasaydı, hastalık taşıyıcısı olan sinekler ve sivrisinekler ortalıkta kol gezerdi ve sürekli bir veba durumu olurdu.
Bonus: Sivrisinekler, bir istisna olabilir:
Bu böcekler, dünyada insanlar için en tehlikeli olanıdır ve her yıl bir milyondan fazla insanın ölümüne neden olur. Ayrıca sıtma, sarı humma, dang virüsü, chikungunya ve Zika gibi bulaşıcı hastalıkların taşıyıcısıdır. Tüm bu saydıklarımız, sivrisineklerden nefret etmek için oldukça yeterli gibi görünüyor.
Mevcut 3.500 sivrisinek türü ortadan kalkarsa ne olacağı konusunda bilim insanları arasında ortak bir görüş bulunmuyor. Böcekler, örümcekler, semenderler, kertenkeleler ve onları yiyen kurbağalar için bir soruna yol açacağı doğrudur ancak araştırmalar, bu hayvanların başka bir yiyecek kaynağı bulabileceğini gösteriyor.
