İnsanlığın hayatta kalabilmesi için çevreye zarar vermeden enerji üretmenin bir yolunu bulması gerekiyor. Bu amaçla geliştirilen alternatiflerden biri olan nükleer füzyon reaktörlerinin en büyüğü Japonya'da kullanıma alındı. Bu reaktörün başarılı olması durumunda gelecekte enerji üretimi büyük oranda değişebilir.
Nükleer reaksiyonlar iki farklı şekilde oluşur. Bunlardan birincisi ve Çernobil, Fukushima gibi felaketlerde gördüğümüz modeli fizyon reaksiyonlarıdır. Burada enerji üretimi için radyoaktif elementlerin çekirdekleri parçalanır ve ortaya enerji çıkar. Füzyon reaksiyonlarında ise iki atom birleşir ve çok daha güvenlidir. Japonya'daki yeni santralde de hidrojen atomları birleştirilerek helyum gibi daha ağır bir element oluşturulacak ve ortaya çıkan ısı ve ışık enerjisi toplanacak.
Her reaktör füzyon reaktörü müdür?
Daha önce de Çin'in yapay güneş projesinde gördüğümüz bu füzyon aslında milyonlarca yıldır gezegenimizin de enerji kaynağı durumunda, Güneş'te meydana gelen nükleer reaksiyon da tam olarak bu. Şu anda füzyon çalışmaları daha emekleme aşamasında olsa da beklentilerin yüksek olduğu bir alan.
Japonya'daki JT-60SA adlı reaktör, füzyonun büyük ölçekli olarak kullanılabilirliğini test etmeyi amaçlıyor. 6 katlı bir bina yüksekliğindeki reaktör, Tokyo'nun kuzeyinde bulunan Naka şehrinde bir hangarda bulunan donut şekilli bir gemiye yüklenmiş durumda. Geminin garip şeklinin nedeni ise sıcaklığı 360 milyon dereceye ulaşabilen sıcak plazmayı kontrol edebilmek.
Japonya ve AB birlikte çalıştı
Bu füzyon reaktörünün geliştirilmesinde AB ve Japonya birlikte çalışırken, 70 firmanın ve 500'den fazla bilim insanının projede bir araya geldiği ifade edildi. EU Enerji Komisyoneri Kadri Simson, JT-60SA'nın dünyadaki en gelişmiş tokamak olduğunu ifade ederken, enerji üretim sürecinin başlamasını ise fizyon tarihinde önemli bir mihenk taşı olarak nitelendirdi.
JT-60SA'nın amacı şu anda enerji kazancı elde etmek değil, füzyon ile nasıl enerji elde edebileceğimizi ortaya koymak ve ateşleme enerjisini karşılayabilmek. Reaktörün araştırma dosyalarında da tam kapasite kullanımının reaktörü enerji açısından denge konumuna taşıyacağı belirtiliyor. Fransa'da inşa edilecek olan daha büyük versiyon ITER ise bu noktanın ötesinde bir üretim yapabilecek.
